تعاریف و مفاهیم اولیه(Terminology) 1.حمل و نقل : هر گونه جابجایی(کالا،احشام،انسان)از مبدأ (نقطه آغاز) به مقصد(نقطه پایان) با هدف مشخص در مسیر معین با وسیله نقلیه مناسب در مدت زمان تعین شده.تذکر:تن: واحد سنجش وزن کالاها در جابجایی انها.(هر تن برابر 1000کیلوگرم است)تن-کیلومتر: واحد سنجش جابجایی کالا.تناژ: واحد سنجش وزن خالص حمل در جابجایی کالا.نفر-کیلومتر: واحد سنجش جابجایی مسافر.
2 .ناوگان حمل و نقل عمومی جاده ای بار(:(Road Goods Public Transport Fleet کلیه وسایل نقلیه موتوری عمومی(پلاک نارنجی)که فعالیت آنها صرفا" حمل و نقل عمومی بار با ظرفیت بارپذیری بیش از 2 تن، از طریق جاده است.3.ناوگان حمل و نقل عمومی جاده ای مسافر :کلیه وسایل نقلیه موتوری عمومی(پلاک زرد)که فعالیت آنها صرفا" حمل و نقل عمومی مسافر با انواع اتوبوس، مینی بوس و سواری کرایه از طریق جاده است.4.راه برون شهری : شبکهای از راههای ارتباطی خارج شهری در محدودهی یک کشور که دو یا چند شهرو روستا را به هم وصل میکند و تحت مدیریت وزارت راه و ترابری است .تذکر: راه درون شهری شبکهای از معابر ( بزرگراه ،خیابان اصلی و فرعی،کوچههاو...)در محدوده شهر که تحت مدیریت شهرداری منطقه است.5.پایانه باری(Goods Terminal): محلی است بمنظور ساماندهی حمل و نقل کالا و ارایه خدمات اداری و رفاهی مورد نیاز رانندگان وسایل نقلیه عمومی جاده ای بار.6.پایانه مسافری: محلی است بمنظور تغیر شیوه حمل و نقل(درونشهری به برونشهری و بالعکس) و وسیله نقلیه عمومی جاده ای مسافر که دارای خدمات و تاسیسات مورد نیاز مسافرین است و در مالکیت شهرداری یا خصوصی می باشد.تذکر:پایانه مسافری اختصاصی(Garage): نوعی پایانه مسافری است که تاسیسات و امکانات خدماتی ان مختص به یک شرکت مسافری است.7.پایانه مرزی( Border Crossing Terminal): مبادی ورودی و خروجی مجاز زمینی کشورهاست که سازمانهای مرتبط با حمل و نقل بین المللی برای انجام تشریفات لازم قانونی در ان مستقر هستند.انواع تقسیم بندی بار (:(Goods منظم (بستهها-جعبهها-بشکهها لولههاورقههای فلزی و...)1. از نظر شکل هندسی)منظم/نامنظم) نامنظم(احشام-ماشین آلات-مصالح ساختمانی فلهای و ...)مواد خطر ناک: تمام موادی که بر سلامت و بهداشت محیط و جانداران مضر میباشند.2.از نظر جنس(معدنی-کشاورزی- صنعتی-شیمیایی و...)3.از نظرابعاد یا وزنانواع کلی وسایل نقلیه جاده ای:
نیمه سبک سواری
سبک ون
سنگین کامیون
فوق سنگین اتوبوس
اجزای وسایل نقلیه بار(نیمه سنگین و سنگین)جاده ایالف)کشنده: قسمتی که بار و بارگیر را می کشد وبه قسمتهای زیرتقسیم میشود:

1- موتور(Engine):نیروی محرکه خودروها را فراهم میکنند.قدیمیترین موتور توسط فردی به نام دایملر در سال 1896 ساخته شد و اکنون به دو دسته کلی تقسیم میشوند: بنزینی و دیزلی.نکته: موتورها دارای تقسیم بندی دیگری نیز هستند که به کمک سازندگان اروپایی یا امریکایی بوجود آمد که به 2زمانه و 4 زمانه معروف هستند.2- اطاقک راننده( (Cab: فضای بستهای که راننده خودرو به همراه ملحقات خود در آن قرار میگیردو اتاق خواب نیز جهت استراحت وی در کابین تعبیه شده است.به طور کلی 3 نوع کابین وجود دارد:- دماغ صاف (Cab over engine/C.O.E./Flat Nose): در این مدل راننده بر روی موتور است که کشورهای سازنده بمنظور کوتاه کردن طول خودرو آن را طراحی کردند.- سنتی(Conventional): نسل قدیمی تر هستند که در امریکای شمالی ساخته شدند.-کابین کنار موتور(Cab besides engine):مدل آن انگلیسی و تعداد محدودی دارند.3- محل خواب(Sleeper)
4- باد شکن
5- مخزن سوخت
6- چرخ پنجم (محل اتصال بارگیر با کشنده)(Fifth Wheel)

7. سایر:
  • شاسی(Chassis/Frame): استخوان بندی خودرو است که سایر اجزای خودرو و سیستم ها به آن متصل هستند
  • دنباله جلوبرنده(Drivetrain):اجزای دیگر خودرو که محورها(Axles) وچرخها را به موتور متصل می کندو مجموعأ به بدنه شاسی مرتبط میشوند.به طور کلی 3 نوع هستند:رانشی/ترمز/چرخشی
  • تعلیقها(Suspentions):سیستمهایی که فنرها و جذب کننده شوک و بستها برای متصل کردن چرخها به خودرو استفاده میشودو هدف راحتی بیشتر سرنشینان است.
  • لاستیکها و رینگها( Tires & Rims):اجزای دواری که متصل به محورها بوده و قابلیت جابجایی و بارگیری برای خودرو را فراهم میکند.
  • جعبه انتقال قدرت (Transmission):به منظور انتقال قدرت موتور به چرخها به صورت اتوماتیک یا نیمه اوتوماتیک تعبیه شده است.در امریکای شمالی جعبه دندهها با سرعتهای 9/10/13/15/18 و در اروپا8/10/12/16 وجود دارند.
  • سایر (سیستمهای برق/ترمز/...)
ب) بارگیر: قسمتی که بار را روی آن قرار میدهند که به دو نوع ثابت و غیر ثابت تقسیم بندی میشود:1( بارگیر ثابت/بارکش(Fixed Body Truck): قسمت ثابتی است که میتوان کالای مورد نظر را روی آن مهار کرد.انواع آن به شرح زیر میباشد:1-1) بغلدار(معمولی/چادری/جرثقیل دار/...) :دارای دیوارههای جانبی کوتاه است و وجوح طرفین آن امکان بارگیری کالاهای کشاورزی و بسته بندی شده را میدهد.2-1) عایق حرارت(Reefer) : دارای سیستمهای خنک کننده یا گرم کننده یا تهویه در درون خودرو یا بارگیر می باشند و برای حمل کالاهای فاسد شدنی بکار میرود.3-1) مخزندار/تانکر(Tanker) : با مخزنی استوانهای شکل فلزی ویا فایبر گلاسی برای حمل کالاهای مایع و گاز استفاده میشود.4-1) سرپوشیده(Box/Van) : بارگیری که دارای محفظه مکعب مستطیل شکل و غیر قابل نفوذ، برای حمل اشیای شکستنی و فاسد شدنی و...استفاده میشود.5-1) کامیون انباره/بونکر(Bunker Truck) : بارگیر استوانهای شکل ،مجهز به موتور تخلیه برای حمل کالاهاب خاص(سیمان ،گندم و...)استفاده میشود.6-1)نخاله بر/کامیون کمپرسی(Dump Truck): بارگیری با بدنه فلزی قوی،مجهز به جک هیدرو لیکی و بالا برنده برای بارگیری و تخلیه کالاهای خشک و پودری،مصالح ساختمانی و معدنی .2) بارگیر غیر ثابت/پشت بند(Trailer): قابلیت جدا شدن و اتصال از کشنده باری را دارد.انواع ان عبارتند از:2-1. بغلدار(معمولی/ چادری/...): بارگیری با دیوارهای کوتاه یا میله های محافظ که ممکن است با چادر پوشیده شده باشدو عموما برای حمل کالاهای بسته بندی شده یا انواع کالاها بکار می رود.این بارگیر دارای تجهیزات مکانیزه جابجایی بار بر روی بارگیرنیز میباشند.(بازوهای هیدرولیکی ،جرثقیل،..)2-2.بوژی/واگن بی لبه (Bogie):نوعی بارگیر باتعداد محورهای متغیر و سیستم هیدرولیکی توزیع نیرو برای حمل کالاهای بسیار سنگین و غیر قابل تفکیک.2-3.جامبو/غول آسا (Jumbo):بارگیر کمرشکن برای حمل کالاهای بسیار سنگین و غیر قابل تفکیک.2-4.خودرو بر(Car Carry): بارگیری که معمولا در دو طبقه میتواند خودرو حمل کند.2-5.محفظه دار/کانتینربر (Container): بارگیری که محفظه مکعب مستطیل شکل قابل جابجایی با ابعاد استاندارد بین المللی و غیر قابل نفوذ دارد و عمدتا" در حمل بارهای ترانزیتی بکار می رود.2-6.کفی(Flat Bed):دارای کف قابل حرکت و یا ثابت در قسمت بارگیر هستند که احجام متوسط و بزرگ را میتوان بر روی آنها به کمک تسمه یا بند متصل کرد.2-7.کمرشکن (Large Truck):بارگیری به شکل کفی دارای محور و عرض بزرگتر وارتفاع سطح بارگیری کمترکه در بخشی قابلیت چرخش برای حمل کالاهای بسیار سنگین و غیر قابل تفکیک را دارد.