رویکرد جدید بورس کالای ایران
تغییر ساعت معاملات آتی سکه
بالاخره انتظار معاملهگران و کارگزاران آتی سکه به نتیجه رسید و بورس کالای ایران تصمیم گرفت تا در ساعت معاملاتی بازار آتی سکه تغییراتی ایجاد کند.
از سال 1387 که آتی سکه کار خود را آغاز کرد، معاملات این بازار از ساعت 10 صبح تا 16 (از شنبه تا چهارشنبه) صورت میگرفت، ولی از آنجا که داد و ستدهای طلا در بازار نیویورک از ساعت 5 بعدازظهر آغاز میشد، معاملهگران درخواست کردند که ساعت معاملات افزایش یابد. در آن زمان به دلیل ثبات نرخ ارز، بازار سکه تهران تنها از اونس طلا جهت میگرفت.

بنابراین از سال 1391 تاکنون معاملات سررسیدهای جاری این بازار از ساعت 12 ظهر آغاز میشود و تا 18 ادامه دارد. از طرفی در اوایل فعالیت این بازار، روزهای پنجشنبه تعطیل بود و پس از اضافه شدن پنجشنبه به روزهای معاملاتی، با گذشت مدتی ساعت معاملات در این روز (که از ساعت 10 صبح تا 16 بود) به ساعت 12 ظهر تا 18 تغییر پیدا کرد.

حالا براساس اطلاعیه اخیر بورس کالا، قرار است باز هم ساعت معاملات بازار آتی سکه تغییر کند. بر اساس مصوبه هیات مدیره بورس کالای ایران، از روز شنبه دوم آذرماه، ساعات و مراحل جلسات معاملاتی قراردادهای آتی سکه طلا، دو ساعت زودتر شروع خواهد شد.

به گفته مدیر قراردادهای مشتق کالایی بورس کالای ایران بر همین اساس از روز شنبه تا چهارشنبه، مرحله پیش گشایش از ساعت 10 صبح آغاز میشود که به مدت 30 دقیقه ادامه دارد و بعد آن در ساعت 10 و 30 دقیقه حراج تک قیمتی و بلافاصله پس از آن حراج پیوسته آغاز خواهد شد و در ساعت 18 نیز دادوستدها پایان مییابد.

به گفته پدرام زادنو عزیزی، ساعت جلسه معاملاتی پنجشنبهها نیز تقریبا از قاعده مذکور پیروی میکند؛ ولی ساعت پایان جلسه معاملاتی در آخرین روز کاری هفته، 16 خواهد بود. بنابراین از ابتدای آذرماه، مدت جلسه معاملاتی روزهای شنبه تا چهارشنبه از 6 ساعت به 8 ساعت و روزهای پنج شنبه از 4 ساعت به 6 ساعت افزایش پیدا خواهد کرد.


این تغییر ساعت معاملاتی از چند جهت حائز اهمیت است. از آنجا که بازار نقدی سکه از حدود ساعت 11 صبح قیمت میخورد، معاملهگران آتی سکه بر این باورند که قیمتهای کشف شده برای سررسیدهای آتی (ساعاتی پس از معاملات نقدی) در زمانی مرده تعیین میشود که باید بسیار هم به بازار نقدی نزدیک باشد.

به عبارت دیگر تعیین قیمت در بازار نقدی پیش از شروع معاملات آتی سکه، موجب میشود تا فشار عرضه و تقاضا برای تعیین قیمت در این بازار در دوره پیش گشایش بسیار کاهش پیدا کرده و انگیزه را از معاملهگران سکههای آتی برای حضور فعال در این بازار سلب کند؛

اما در صورتی که آغاز معاملات از ساعت 10 صبح باشد، با توجه به افزایش فشار عرضه و تقاضا برای تعیین قیمت و همچنین افزایش ساعت معاملاتی به میزان 30 درصد، انتظار میرود حجم قراردادهای معامله شده نیز – که مدتها است ارقام بسیار کوچکی را به ثبت میرساند – با افزایش روبهرو شود.

از طرفی این مساله موجب خواهد شد تا بسیاری از معاملهگرانی که به دلایل فوق از حضور در این بازار کناره گیری کرده بودند، دوباره انگیزه حضور و فعالیت پیدا کنند و به این ترتیب با بالا رفتن تعداد معاملهگران،به طور طبیعی حجم معاملات نیز افزایش خواهد یافت. از سوی دیگر به دلیل حضور افراد بیشتری در روند معاملات این سکهها، انتظار میرود کشف قیمت کارآتر از پیش و در محیط شفافتری صورت بگیرد.

پیش از این در زمان فعالیت بانک مرکزی در دولت دهم، بر فعالیت بورس کالای ایران پیرامون معاملات سکه، از سوی این بانک خرده گرفته شد به این دلیل که گفته میشد آغاز معاملات این بازار پیش از بازار نقدی سکه، موجب جهت دهی به بازار نقدی خواهد شد و این مساله هم یکی از دلایلی بود که باعث شد ساعت معاملات این بازار از 10 صبح به 12 تغییر کند.

اما مسوولان بورس کالا بر این باورند از آنجا که ترکیب جدید بانک مرکزی اعتقاد بیشتری به بازار آزاد دارند و با شناخت مکانیزم این بازار و درک مناسب از اوضاع اقتصادی از سوی مسوولان اقتصادی کشور، به نظر نمیرسد این بار مشکلات پیشین تکرار شود.

از طرفی یکی از ایراداتی که از سوی منتقدان به آتی سکه در اوایل فعالیت این بازار وارد میشد این بود که معتقد بودند مکانیزم این بازار بر مبنای عرضه و تقاضا نیست و روال بر این است که قیمتها همیشه روند صعودی را طی کند؛ اما آتی سکه حداقل در یک سال اخیر نشان داده است که در زمان ریزش قیمتهای دلار و سکه نقدی، با شیب تندتری (حتی بیش از سکه نقدی) به کاهش قیمت تن داده و در زمان افزایش قیمت نیز روند صعودی را طی کرده است.

به هر ترتیب تصمیم اخیر بورس کالا برای تغییر ساعت معاملاتی، از سوی کارگزاران و معاملهگران آتی سکه امری پسندیده و قابل قبول است که امید میرود بتواند طی روزهای آینده روند رکودی این بازار را از میان ببرد و رونق را تا حدودی به آتی سکه بازگرداند.

هرچند که این مساله به تنهایی قادر به تکان دادن بازاری که برای مدت طولانی با ثبات رو به رو بوده نیست چراکه روند حرکتی اونس طلا و تغییرات دلار در بازارهای داخلی نیز بر تعیین مسیر سکههای نقدی و آتی بسیار اثرگذار است، اما این مساله حداقل میتواند انگیزه حضور فعال در این بازار را به معاملهگران بازگرداند.

از سوی دیگر ثبات قیمتی در آتی سکه در کنار کاهش شدید اختلاف بها میان سررسیدها، فرصتی را فراهم کرده است تا هم معاملات به شکل آنلاین درآید و هم سررسیدهای این بازار به سررسیدهای زوج تبدیل شود. به گفته مسوولان بورس کالا، بررسی پیرامون این مسائل در دستور کار قرار دارد و زمانی که این تغییرات هم به نفع بازار و هم انجام شدنی باشند، اعمال خواهند شد.

در حالی که این روزها بحث مذاکرات ژنو همچنان ادامه دارد و بازار
گمانهزنیها پیرامون نتایج آن همچنان داغ است، اما بازارها اعتنای چندانی به این رویداد ندارند و در شرایطی که قرار است روز چهارشنبه نشست بعدی ژنو با حضور معاونان وزرای امورخارجه کشورها برگزار شود،

روز گذشته بازار ارز تهران واکنشی به این مساله نشان نداد – همان طور که پیش از این نیز چنین کرده بود – و سکههای نقدی نیز نوسان اندکی را در جهت کاهش قیمتها به خود دیدند. سکههای بازار قراردادهای آتی نیز با کاهش اندک قیمت کار خود را آغاز کردند. از طرفی خبرهایی که پیرامون مذاکرات آتی تا روز گذشته به گوش میرسید همچنان دارای بار مثبت بود. در این روز تابلوی آتی سکه با سررسید آبان خداحافظی کرد و باز هم با چهار سررسید به ادامه دادوستدها پرداخت.

در سوی دیگر انتظارات تحلیلگران جهانی از روند قیمتی اونس طلا در هفته جاری بسیار متفاوت است. با وجود اين اغلب پیشبینیها از افزایش قیمت در این هفته حکایت دارند.


هفته گذشته اظهارات جانت یلن رییس احتمالی فدرال رزرو آمریکا مبنی بر ادامه اجرای محرک پولی، موجب افزایش قیمت جهانی طلا شد؛ اما این امر به تنهایی برای رشد بهای این فلز گرانبها کافی نیست. در کنار این امر گفته میشود در آستانه سال جدید چینی، افزایش میزان تقاضای خرید طلا از سوی این کشور نیز، از رشد قیمت جهانی این فلز حمایت خواهد کرد.




/دنیای اقتصاد