رمز و رازهای صنعت چای

کد خبر: Den-758435 تاریخ چاپ: ۱۳۹۲/۰۷/۱۸ منبع: روزنامه دنیای اقتصاد - شماره ۳۰۳۸
محمود بازاري*
زمانی که کاشفالسلطنه برای اولین بار محصول چای را وارد ایران کرد و اقدامات اولیه را برای احداث باغات چای بهعمل آورد با این هدف که سالهای بعد این محصول بتواند بخشی از درآمد و اقتصاد كشاورزان شمال کشور را تامین کند، شاید نمیدانست که چرخ روزگار، سرنوشت این محصول مهم کشورمان را متلاطم کرده و تا مرز نابودی پیش برد.
آمارهای تولید و برداشت برگ سبز چای و کیفیت محصول برداشت شده در سالهای اخیر و نحوه مدیریت دولت و برخی مدیران آن بر فرآیند قبل و بعد از تولید، گویای واقعیتهايي است که امروز به گواه سازمان متولی چای کشور باعث انبار شدن حجم انبوهی از چای سنواتی در گوشه و کنار کشور به ویژه استان گیلان شده و روابط متوازن تولید، عرضه، نگهداری، توزیع و فروش این محصول را در غیاب بودجههای انقباضی دولت با مشکلات عدیدهای روبهرو کرده است. در این میان، اما برخی رمز و رازها در نحوه خرید برگ سبز چای، انبارداری و هزینههای سرسامآور آن و خرید چای برای تسویه طلب انباردارها با نرخهای ظاهراً کارشناسی شده و سپس صدور مجوزهای واردات چای خارجی (واردات 5/2 کیلو چاي خارجي به ازای خرید یک کیلوگرم چای خشک داخلی) و خرید و فروش این مجوزها با ارقام عجیب و غریب از سوي برخي اشخاص و شركتها از يك سو و بهانهتراشیهای سازمان متولی چای برای تسلط بر تمامي زنجیره تولید، توزیع، فروش، صادرات و واردات و ... چای و سپس مجوزی کردن صادرات آن برخلاف قانون و ایجاد ابهامات در نحوه واگذاری اين مجوزها از سوی دیگر وجود دارد که لازم است برای صیانت از توليد پايدار محصول چاي ايراني رمزگشایی شده و مورد تحقيق و تفحص قرار گيرد. در اين ميان، اما تبديل باغات چاي شمال به كاربريهاي ناموزون با محيط زيست و مخل اقتصاد كشاورزي منطقه توسط سودجوياني كه از بي انگيزگي چايكاران در غفلت مراجع مسوول، فرصت طلبي ميکنند خود فاجعهاي ديگر را رقم زده كه حيات زيستي، كشاورزي پايدار و ثبات جامعه روستايي مناطق چايكاري را در شمال كشور با چالش جدي مواجه کرده است.
*کارشناس ارشد صادرات