مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران: کیش

[Mahan]

منطقه آزاد کیش

1- تاریخچه منطقه

2- نقشه جغرافیائی و آب و هوا
مشخصات اقلیمی جزیره کیش
مختصری درباره شهر حریره
موقعیت زمینشناسی جزیره
منابع آب شیرین جزیره
پوشش گیاهی و مراتع جزیره
حیات وحش و محیط زیست جزیره

3- موقعیت اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و استراتژیک

4- قوانین، مقررات و آئیننامهها جهت سرمایهگذاری در منطقه
سرمایهگذار پولی و بانکی
بودجه سال ۱۳۷۷ منطقه آزاد تجاری - صنعتی کیش

5- عملیات تشریفات ورود و خروج اتباع ایرانی و غیرایرانی به منطقه
رعایت ضوابط گمرکی

6- تولید کالا ، قوانین، مقررات و آئیننامهها

7- صادرات کالا، قوانین، مقررات و آئیننامهها

8- واردات کالا، قوانین، مقررات و آئیننامهها

9-ترخیص کالا، قوانین، مقررات و آئیننامهها
شرایط دریافت کارت بازرگانی کیش
ورود و خروج کالا همراه مسافر
شرایط دریافت کارت گمرکی (مسافری)

10- راهنمای منطقه آزاد کیش
شرکتهای هواپیمائی
شرکتهای تاکسیرانی و آژانسها
شرکتهای کشتیرانی و خدمات کشتیرانی
مراکز بهداشت و درمان
مساجد
سایر مراکز خدماتی
تشکیلات اداری
تشکیلات اداری سازمان
شرکتها و مؤسسات تحت پوشش
خدمات
و ...

11-گمرک منطقه آزاد کیش

[Mahan]

منطقه آزاد کیش

1- تاریخچه منطقه

جزيره کيش با حدود ۹۰ کيلومتر مربع مساحت در ۱۸ کيلومترى کرانه جنوبى ايران و در حدود ۳۰۰ کيلومترى بندرعباس بين ۲۶ درجه و ۳۳ دقيقه و ۱۵ ثانيه عرض شمالى و ۵۴ درجه و ۱ دقيقه و ۳۰ ثانيه طول شرقى نسبت به نصفالنهار گرينويچ قرار دارد.

موقعيت جزيره کيش چشمانداز بديعى بدان بخشيده که در آن تلفيقى از آميزش رنگهاى طبيعى دريا و خشکى و طبيعت را مىتوان ديد. از اينرو جزيره کيش به دليل موقعيت جغرافيائى خود از يک سو و وضع جزيرهاى آن از سوى ديگر داراى توان بالقوه طبيعى با ارزش براى فعاليتهاى جهانگردى است.
طول جزيره کيش ۱۵ کيلومتر در محور شرقى - غربي، و پهناى آن ۷ کيلومتر در محور شمالى - جنوبى و تقريباً بيضى شکل است. بلندترين نقطه آن که در محل شرقى جزيره واقع است، حدود ۴۵ کيلومتر از سطح دريا ارتفاع دارد و ارتفاع نسبى آن از سطح دريا حدود ۳۲ متر است که با بلندترين نقطه آن تنها ۱۳ متر اختلاف دارد.
فاصله هوائى جزيره کيش تا تهران ۱۰۵۲ کيلومتر است. فاصله کيش از راه دريا تا جزيره کيش هندورابى ۲۸، تا جزيره قارور ۵۵، تا جزيره سيرى ۸۷، تا جزيره ابوموسى ۱۷۷، تا جزيره قشم ۲۲۵، تا بندرعباس ۲۵۰، تا بنادر چارک و کلارت ۱۶ و ۱۸، تا بوشهر ۷۴۰، تا چابهار ۶۷۵ و تا دوبى ۲۰۰ کيلومتر است.

فاصله کيش از طريق زمينى تا تهران ۱۶۰۰ کيلومتر و تا اصفهان ۱۲۰۰ کيلومتر است. جزيره کيش پس از جزاير هنگام و قشم که داراى لنگرگاههاى مناسب مىباشند، و به واسطه داشتن لنگرگاه محفوظ از بادهاى دريائي، براى هر نوع توسعهاى مناسب است، زيرا در بخش ميانى خليج فارس در سر راه کشتىهائى که عازم بنادر بوشهر، امام خميني، ماهشهر، خرمشهر، آبادان و بصره هستند، قرار دارد و از موقعيت ژئوپوليتيک و استراتژيک ويژهاى برخوردار است.

جزيره کيش داراى درياى آرام و سواحلى زيبا است. سواحل شمال غرب، غرب و جنوبى آن صخرهاى و بهخاطر جهت بادهاى دريائي، داراى امواج است.
جزيره کيش يکى از جزاير کوچک ايرانى واقع در خليج فارس است که در ۱۸ کيلومترى سواحل اين دريا، بين بنادر لنگه و کرانههاى خليج فارس واقع شده و به دليل نزديکى به خط استوا، از آب و هوائى گرم و مرطوب بهرهمند است.

نگاهى به نقشه جزيره به خوبى موقعيت جغرافيائى آن را مىنماياند. با وجود کوچکى جزيره نسبت به وسعت خاک اصلى و برخى از جزاير ايرانى خليج فارس منطقه آزاد کيش يکى از بزرگترين مناطق آزاد تجارى - صنعتى جهان است.

تاريخ کيش، جدا از تاريخ عمومى کشورمان نيست و تقريباً در همه ايام تاريخ، از زمان هخامنشيان تاکنون، مطرح بوده و مرکز عمده صيد مرواريد و تجارت ميان بينالنهرين و هندوستان بوده است. در دورههائى نيز اين جزيره بهصورت پلى ميان اروپا و خاور دور، عمل مىکرده و به مبادلات تجارى ميان سه قاره سود مىرسانده است.
گفته مىشود که در زمان پادشاهان سلجوقي، نخستين بندرگاه مجهز در اين جزيره بنياد نهاده شد تا جاى خالى بندر سيراف را که تجارت در آن به رکود کشيده شده است، پر کند. تورانشاه سلجوقى به کمک حکام محلى سعى وافر در آبادانى کيش داشت و توانست آن را به مرکز تجارى بزرگى تبديل کند.

مىتوان گفت که در اين دروه عملکرد جزيره تقريباً با اهدافى که براى سازمان منطقه آزادى کيش، تدوين شده است شباهت زيادى داشته است. چرا که کالاهاى هند و چين در اين جزيره انبار مىشده و سپس تجار اروپائي، خاورميانه و شمال آفريقا، معملات خود را در همين جزيره انجام مىدادند. به اين ترتيب براى دسترسى به کالاهاى خاور دور، ديگر نيازى نبود که بازرگانان رنج سفرى طولانى را بر دوش گيرند.

در زمان اتابکان فارس جزيره کيش داراى چنان اهميتى بود که مقر حکومتى والى خليج فارس در آن مستقر مىگرديد و امور ساير جزاير خليج فارس و سواحل عمان از آنجا اداره مىشد. مهمترين منبع درآمد جزيره در اين زمان بنا به گفته تاريخنويسان متعدد اين دوره عوارضى بود که از کشتىها و شناورهاى وارده، وصول مىشد.

از سوى ديگر موقعيت استراتژيک جزيره همواره موجب دردسرهائى براى آن بوده و باعث مىشده است که بيگانگان چشم طمع و قصد تاخت و تاز و چنگاندازى بدان را داشته باشند همين اهميت بود که در دو قرن ۱۵ تا ۱۶ ميلادى همزمان با اوجگيرى تحولات اقتصادى غرب، گروهى از اروپائيان را به فکر تصرف اين جزيره انداخت. در قرن شانزدهم پرتغالىها بهمنظور تسلط بر بازارهاى هندوستان، عربستان و ايران، ناوگانهاى رزمى خود را به اين منطقه گسيل داشتند تا بر وسعت قلمرو مستعمرانى خود بيافزايند.

در سال ۱۵۰۷ميلادى آلبوکرک، درياسالار پرتغالى با ۷ کشتى و صدها مرد جنگي، پس از تصرف مسقط در حاشيه جنوب شرقى درياى عمان و چند بندر ديگر در اين ناحيه بهسوى جزيره هرمز حرکت کرد و از امير هرمز و جزيره کيش خواست که سر تسليم فرود آورند و چون اين تقاضا پذيرفته نشد، هر دو جزيره زير رگبار توپخانه پرتغالىها، تحت سلطه بيگانگان قرار گرفت.
پرتغالىها تا ظهور دوباره در کيش حضور داشتند و طبعاً جزء ويراني، بر جاى نگذاشتند تا آنکه شاهعباس صفوى پس از پايان جنگ با دولت عثماني، فراغتى بهدست آورد و بحرين، هرمز و جزيره کيش را از پرتغالىها باز ستاند. گفته مىشود که مردم محلى نيز در پايان دادن به سيطره خارجىها نقش عمدهاى داشتند و از ”مير مهنا“ رئيس يا حاکم محلى بندر ريگ و نواحى بوشهر، نام مىآورند، که براى قطع ايادى خارجى زحمت بسيار زيادى کشيده و به اتهام قدرت نظامى آنها سود رسانده است.

اين اقدامات، گرچه دامنه سيادت ايران را در منطقه استوارتر کرد، اما متأسفانه نتوانست موجبات رونق مجدد کيش را فراهم آورد و اين وضعيت در تمام طول دوره قاجاريه نيز ادامه داشت. در دوره ناصرالدين شاه جزيره کيش آنچنان بىقدر و منزلت شده بود که شاه قاجار آن را بهصورت درازمدت به ميرزا ابراهيم قوامالملک اجاره داد و او نيز به ۲۵ هزار تومان، ملک خود را به محمدرضا خان سطوت الممالک واگذار کرد.

در نيمه اول دوران پهلوي، اوضاع داخلى بيش از آن آشفته بود براى ارزيابى مجدد موقعيت جزيره کيش و استفاده از قابليتهاى استراتژيک آن پديد آيد. اما در نيمه دوم سلطنت پهلوي، تحولات اقتصادى جهانى و منطقهاى بار ديگر جزاير ايرانى خليج فارس را به دايره توجه کشاند و در آغاز دهه ۴۰ دکتر منوچهر اقبال، وزير نفت وقت مأموريت يافت که اين جزيره را از ورثه سطوتالممالک خريدارى کند. اين کار انجام گرفت و در سالهاى پايانى دهه ۴۰، پس از آنکه موقعيت ممتاز توريستى کيش مورد توجه کارشناسان خارجى واقع شد برنامههاى جدىترى براى بهرهگيرى از جزيره کيش به مرحله اجراء درآمد، که البته منافات بسيار با پيشينه تاريخى اين جزيره بهعنوان مرکز تبادل کالاى منطقه داشت و بيشتر بر معيارهاى غربى بهرهبردارى از چنين جزايرى استوار بود. بر همين مبنا، سرمايهگذارىهاى دولت در جزيره بيشتر با اين هدف صورت گرفت که محل استراحت و خوشگذرانى مناسبى از نوع مونت کارلو و لاس و گاس، براى سرمايهداران منطقه وسياحتگران خارجى در جزيره کيش بهوجود آيد.

جزيره کيش داراى پيشينه تاريخى نسبتاً روشن و مدونى است. مورخان درباره آنچه که در گذشته در جزيره و مناطق اطراف آن رخ داده است، مطالب فراوانى نوشتهاند که ذکر آنها در اين مبحث مقدور نيست. اين نوشتهها در جمع حکايت از آن دارد که جزيره کيش مدتهاى طولانى مرکز تجارت منطقه بوده و جنگهاى بسيار بر سر تصاحب آن رخ داده است. اين جزيره بخشى از راه دريائى ابريشم بوده که کالاى چين و آسياى جنوب شرقى را به نيمکره غربى انتقال مىداده است. ”ابن خرداد به“ مورخ معتبر قرن سوم هجرى و صاحب سفرنامههاى متعدد در عباراتى کوتاه موقعيت گذشته جزيره را تشريح کرده است. او مىگويد: ”نيم ميل مربع است و سکنه ندارد“. آن را بين ابرون و کيس ذکر مىکند که بايد از هرکدام هفت فرسنگ فاصله داشته باشد. تماشک ”خين“ را نام ديگر کيش مىداند و به سياحى به نام کمپفثورن استناد مىکند که آن را بهصورت ”خين“ ضبط کرده است وى در واقعيت وجود جزيرهاى خاص به نام خين ترديد دارد و يا مىپذيرد که کناره صخرهاى و کم عمق سمبرون از قرون وسطى به اين طرف نشست کرده است. اما توضيح ديگر مطلب را روشن مىکند.

چنين پيدا است که ”ابن خرداد به“ کيس را به جاى خين گرفته است. هرگاه به تبعيت از او فاصله جزيره لاوان را تا ابرون، هفت فرسنگ بدانيم، باز هفت فرسنگ ديگر از آنجا تا کيس باقى مىماند. آنگاه بايد خين را بين کيس و جزيره بنى کاوان جستجو کرد، شايد در فرور، و رقمى که براى مسافت جزيره بنى کاوان ذکر شده به همين ترتيب بيشتر با واقعيت وقف مىدهد.

جزيره کيس، همچنين قيس با کيش امروزى مطابق است. ”ابن خرداد به“ ارقام زير را بهدست مىدهد: ”بزرگى جزيره به چهار فرسنگ بالغ مىشود، نخلستان، مزارع غله و مواشى در آن وجود دارد، در اينجا براى دستيافتن به مرواريدهاى ممتاز غواصى مىکنند“. نکتهاى در نسخه خطى ابن حوقل (قرن چهارم هجري) محفوظ در پاريس، طول ساحل مخصوص صيد مرواريد را در خليج فارس آشکار مىسازد. ”از بحرين تا کيش (و دورتر) تا قلهات مرواريد صيد مىشود“ از اين مفصلتر اظهارات جغرافىدانان بعدى است که در زمان آنها سيراف ديگر وجود نداشت و قيس تا اندازهاى جاى آن را گرفته بود.

ياقوت (قرن هفتم هجري) مىگويد: ”قيس که همچنين کيش ناميده مىشود، جزيرهاى است در درياى عمان وسعت آن به چهار فرسنگ بالغ مىشود. شهرى است خوب ديدار با باغها و عمارات ممتاز مقر امير دريا، فرمانرواى عمان که دو سوم عايدات بحرين هم متعلق به او است، در همين جا است. کشتىهاى عازم هندوستان در اينجا لنگر بر مىدارند. خاک و کوهستان فارس از اينجا به وضوح رؤيت مىشود. ادعا مىکنند که فاصله بين جزيره و خشکى فقط چهار فرسنگ است. من چند بار اين موضوع را ديدهام. اهالى آب آشاميدنى را از چاههاى جزيره تأمين مىکنند. اما معهذا مردم محتشم، آبانبارهاى بسيارى دارند تا آب باران را جمع کنند. در جزيره بازارهائى است و همچنين مزارع غله. شاه در پيش سلاطين هند از نفوذ و حيثيت بسيار برخوردار است، آن هم به علت سفاين تجارى بسيار و کشتىهاى شراعى سريعالسير آن، از فارسيان است و از لحاظ ظاهر و جامه او به سلاطين سلسله آل بويه شباهت دارد. اسبان اصيل عربى فراوانى و ثروت سرشار دارد؛ در آنجا نيز مانند بسيارى از جزاير دور و بر آن مرواريد صيد مىشود و تمام اين جزاير در تملک امير کيش است. در آنجا مردان فاضل آراسته و فقها و زهّاد شايسته بسيارى ديدم“.

از گزارش قزوينى (قرن هشتم) مىتوان مطالب زير را که تا به حال از طرف کس ديگر ذکر نشده استخراج کردند: ”شهر داراى حصار و دروازه است، کشتىهاى هنديان و فارسيان از اينجا لنگر بر مىگيرند بندرى است محل خالى کردن بار و بارگيرى کشتى و همچنين محل خريد عربها و بيگانگان، از اينجا هر کالاى قيمتى که در هندوستان وجود دارد صادر مىشود“. که حکايت از رونق تجارت در منطقه در سالهاى دور دارد.

درباره نام قديمى کيش اختلافنظر فراوانى ميان مورخان وجود دارد، اما شواهد نشان مىدهد، که همه بر همين جزيره که امروزه ”کيش“ ناميده مىشود، ارزش داشتهاند. در بيشتر فرمانهاى فارسي، معناى کيش را ”تيردان“ يا ”ترکش“ ذکر کردهاند در برهان قاطع که يکى از معتبرترين فرهنگهاى موجود به شمار مىآيد گفته مىشود ”چون بر بلندىهاى اطراف جزيره برآيند، مانند تيرى که در ترکش باشد، بهنظر مىآيد“.. برخى از فرهنگنويسان نيز ”قديس“ را عربى شده واژه کيش تلقى کردهاند.

[Mahan]

راهنمای منطقه آزاد کیش

• شرکتهای هواپیمائی
• شرکتهای کشتیرانی و خدمات کشتیرانی
• مساجد
• تشکیلات اداری
• شرکتها و مؤسسات تحت پوشش
• بانکها
• مهمانسراها
• مراکز تفریحی، ورزشی، فرهنگی و هنری
• مراکز انتظامی
• بازارها و مراکز عرضه موادغذائی و ...
• شرکتها
• شرکتهای تاکسیرانی و آژانسها
• مراکز بهداشت و درمان
• سایر مراکز خدماتی
• تشکیلات اداری سازمان
• خدمات
• طرحها و پروژهها
• رستورانها
• مراکز آموزشی
• مراکز آتشنشانی
• روند تولید آب و برق در کیش

• شرکتهاى هواپيمائى
  

در راستاى تحقق برنامه توسعه اقتصادي، اجتماعى و فرهنگى دولت جمهورى اسلامى ايران و به منظور دستيابى به رشد موردنظر در صنعت توريسم و براساس مصوبات چهل و سومين جلسه شوراء عالى هواپيمائى کشورى شرکت هواپيمائى کيش در سال ۱۳۷۰ تأسيس گرديد.
عملکرد
شرکت هواپيمائى کيش بلافاصله جهت تأمين هواپيماهاى مورد نياز با کشورهاى اروپاى شرقى و جمهورىهاى تازه استقلال يافته شوروى قراردادهائى امضاء کرده و اولين پرواز هواپيمائى کيش در تاريخ ۲۲/۴/۷۰ توسط يک فروند هواپيماى استيجارى توپولوف ۱۳۴ رومانيائى انجام شد.
نياز مبرم به توسعه و گسترش صنعت هواپيمائى و توجه به خطمشىهاى اصولى مناطق آزاد باعث گرديد تا ناوگان شرکت در راستاى اجراء طرحهاى توسعه به هواپيماهاى آنتونف ۲۴ با ظرفيت ۴۴ مسافر و دو فروند هواپيماى ياک - ۴۰ با ظرفيت ۳۲ نفر مسافر، جمعاً ۹ فروند هواپيما ناوگان اين شرکت را تشکيل دادهاند.
همزمان و همگام با افزايش ظرفيت و توان عملياتي، اقدامات بنيادين در پياده نمودن سيستمها و روشهاى مناسب اجراء طرحهاى توسعه و گسترش به مورد اجراء گذاشته شده و سيستم رزرواسيون و ديسپچينگ جهت کنترل و نظارت دقيق عملياتى بر امور پروازى مطابق با آخرين پديدههاى موجود در سطح شرکتهاى هواپيمائى مدرن صورت مىگيرد.
شرکت هواپيمائى کيش که بهعنوان يکى شرکت مستقل هواپيمائى مورد تصويب سازمان هوانوردى بينالمللى ”icao“ عمل مىنمايد توانسته است در طول شش سال فعاليت خود تاريخچه ارزندهاى از سرويس و خدمات هوائى را ارائه نموده و موفقيت خويش را بهعنوان يکى از شرکتهاى معتبر هواپيمائى کشور تثبيت نمايد.

• شرکتهاى کشتيرانى و خدمات کشتيرانى
  

يکى از زمينههائى که مىتواند ديدار از منطقه آزاد کيش را جذابتر و دلچسبتر کند، عزيمت به جزيره از طريق دريا است. سفر دريائى براى بيشتر ايرانيانى که در استانهاى بدون دريا زندگى مىکنند موقعيتى براى انجام يک تجربه دلپذير است و در حقيقت مىتواند شروع خوبى براى يک دوره مدت يا بلند استراحت در جزيره باشد.

در حال حاضر مسئوليت اصلى رساندن مسافران دريائى را شرکت کشتيرانى والفجر ۸- وابسته به شرکت کشتيرانى جمهورى اسلامى ايران به عهده دارد.
شناورهاى شرکت والفجر همه روزه (بهجزء سهشنبهها) از بندر لنگه به سوى جزيره کيش عزيمت مىکنند. مدت سفر دريائى از بندر لنگه تا کيش در حال حاضر ۴ ساعت است، اما در آينده نزديک با به راه افتادن خط شناورهاى تندرو شرکت والفجر که ظرفيت ۲۴۰ نفر مسافر را دارد اين مدت به ۲ ساعت کاهش مىيابد.
مسير ديگر که براى سفر دريائى به کيش وجود دارد، مسير بندر چارک به کيش است که به وسيله قايقهاى سرپوشيده انجام مىشود. اين قايقها فاصله ۳۰ کيلومترى بندر چارک تا کيش را در مدت يک ساعت طى مىکنند. ضمناً از اين طريق امکان انتقال خودروهاى شخصى به جزيره هم براى مسافران وجود دارد. البته کسانى که چنين قصدى دارند، قبلاً بايد در بندر لنگه از دفتر سازمان منطقه آزاد کيش دفترچه (کارنه) براى اتومبيل خود دريافت کنند. در دفترچه مزبور شرايط انتقال اتومبيل به داخل جزيره بهصورت کامل قيد شده است.

• مساجد

گلدستههاى رفيع مسجد خاتمالانبياء و مشرف بودن آن به ساحل دريا، اين مسجد را در شمار شکوهمندترين بناهاى مذهبى کيش قرار مىدهد. اين مسجد در محله سفين قرار دارد و داراى يک کتابخانه فعال مىباشد. نماز جمعه کيش در اين محل برگزار مىشود.
يک مسجد ديگر کيش که نام مقدس مولاى متقيان برروى آن نهاده شده است مسجد اميرالمؤنين است که يکى از بناهاى قديمى کيش به حساب مىآيد و در اوايل دهه ۱۳۷۰ با همکارى سازمان ميراث فرهنگى کشور به نحو بازسازى و مرمت شده است.
منطقه پيرامون مسجد، در گذشته سکونتگاه اصلى بوميان بوده و محله ماشه نام داشت. اين محله طى عمليات ساختمانى دهه پنجاه تخريب شد و اهالى آن به محله سفين مکان کردند. مسجد اميرالمؤمنين پشت ساختمان ادارى سازمان منطقه آزاد قرار دارد.
يکى ديگر از مساجد قديم و با شکوه کيش که اخيراً بهطور کامل بازسازى و مرمت شده مسجد جامع نور است که معمارى آن ترکيبى است از هنرهاى ايرانى - اسلامي، اين مسجد در محله سفين واقع شده و عبادتگاه اصلى هموطنان اهل سنت است.
علاوه بر اين ۳ مسجد ديگر (مسجد جامع غربي، مسجد شرقي، مسجد على بن ابيطالب) در کيش وجود دارد و چند مسجد ديگر در دست احداث مىباشد.

• تشکيلات ادارى
  

اداره امور منطقه آزاد کيش بر عهده سازمانى است که مسئوليتهاى آن از سوى شوراء عالى مناطق آزاد تجارى - صنعتى کشور تهيه و تصويب شده است. اهداف اساسى اين سازمان انجام امور زيربنائى مورد نياز در جزيره، عمران و آبادانى و تأمين رشد و توسعه اقتصادي، ايجاد اشتغال مفيد و سازنده، جذب سرمايهگذارىهاى داخلى و خارجي، تنظيم بازار کار و کالا، حضور فعال در بازارهاى جهانى بهمنظور توسعه صادرات غيرنفتى و تدارک توليد کالاهاى صنعتى و راهاندازى صنايع تبديلى و بالاخره بهرهبردارى از موقعيتهاى اختصاصى جزيره آزاد کيش بهويژه در بخش سياحتى و جهانگردي، با ساير امورى است که با اين واقعيتها در ارتباط است.
ارکان سازمان منطقه آزاد کيش شامل مجمع عمومي، هيئت مديره، مدير عامل و رئيس هيئت مديره و بازرسان قانونى است. مجمع عمومى کلى اهداف منطقه را تعيين مىکند که شامل موافقت با تأسيس با انحلال شرکتها و مؤسسات وابسته، تدوين و اصلاح اساسنامهها، اعمال نظارت عاليه بر عملکرد سازمان، نصب و عزل اعضاء هيئت مديره و مدير عامل و همچنين تعيين ميزان و چگونگى اخذ عوارض از اشخاص و مؤسسات و هر نوع عملياتى است که در جزيره انجام مىگيرد.
سازمان منطقه آزاد کيش توسط هيئت مديرهاى مرکب از سه نفر اداره مىشود. هيئت مديره داراى همهگونه اختيار در چارچوب قانون چگونگى اداره مناطق آزاد تجارى - صنعتى براى اجراء وظايف مصرح در اساسنامه مىباشد. رئوس اين وظايف شامل تعيين روشهاى اجرائي، انعقاد قراردادها، چگونگى وصول عوارض و نحوه ثبت شرکتها و مالکيت صنعتى و معنوي، کشتىها، هواپيماها (بدون ايجاد حق امتياز انحصاري) است.
هيئت مديره همچنين در کار تعيين نحوه کاربرى اراضى منطقه آزاد، استفاده از منابع ملى و فروش يا واگذارى آنها برحسب قانون و آئيننامههاى اجرائى مصوب مجمع عمومى مسئوليت دارد.
مديرعامل سازمان که رياست هيئت مديره را دارد، به حکم رياست جمهورى و از ميان اعضاء هيئت مديره به اين سمت منصوب مىشود. مدت تصدى اين مسئوليت هيئت مديره داراى هرگونه اختيارات بوده و نمايندگى سازمان را در برابر اشخاص ثالث ايفاء مىکند. او مسئول حسن اجراء کليه امور جارى منطقه آزاد بوده و حافظ حقوق و منافع و اموال سازمان به حساب مىآيد.

[Mahan]

تشکيلات ادارى سازمان

از آنجا که کليه وظايف و مسئوليتهاى ارگانهاى دولتى در کيش (به جزء موارد استثنائي) به عهده سازمان منطقه آزاد کيش است و علاوهبر اين با توجه به اينکه سرعت در امور ادارى و کاهش بروکراسي، از ضرورتهاى اجتنابناپذير هر منطقه آزاد تجارى - صنعتى به حساب مىآيد، ساختار ادارى تشکيلات سازمان منطقه آزاد کيش بهگونهاى تنظيم شده است که با کمترين اتلاف وقت بيشترين بازدهى را در برداشته باشد.
ساختار ادارى سازمان منطقه آزاد کيش عبارت است از مديرعامل، قائم مقام، چهار حوزه معاونت و چهار واحد مديريت که اهم وظايف هر يک از آنها به شرح زير است:
معاونت اجرائی
معاونت فرهنگی و اجتماعی
مدیریت طرح و برنامه
مدیریت روابط عمومی
معاونت اقتصادی
معاونت امور مالی
مدیریت حسابرسی داخلی
مدیریت امور حقوقی و بازرسی
معاونت اجرائى
- هدايت و رهبرى امور مهندسى سازمان و شرکتها و مؤسسات وابسته به سازمان.
- تهيه، تدوين و ابلاغ مقررات دستورالعملهاى اجرائى و نظارتى در امور فنى و مهندسى.
- برنامهريزى جهت تأمين و توزيع مطلوب امکانات، ماشينآلات و تجهيزات سازمان بين طرحها و برنامههاى مصوب.
- تدوين روشهاى اجرائى توزيع منابع مالى و نظارت مستمر بر مصرف منابع.
- ايجاد مراکز علمى و تحقيقاتى و مطالعاتى بهمنظور اعلامنظر و هدايت پيمانکاران و مجريان در انتخاب مواد و مصالح و لوازم و تجهيزات.
- به کارگيرى توان علمي، فنى و تخصصى کارشناسى مهندسين، تکنسينها در اجراء مطلوب طرحها و ارائه دورههاى آموزش فنى و تخصصى.
- جذب تکنولوژى و دانش فني، تخصصى ويژه شرايط اقليمى جزيره.
معاونت اقتصادى
- گردآورى و ايجاد مراکز آمارى و اطلاعات بازرگانى.
- صدور مجوز فعاليتهاى اقتصادى.
- بررسى شرايط و وضع اقتصادى جزيره در مقاطع زمانى مختلف و انتشار گزارشات اقتصادى ماهانه از مبادلات اقتصادى و حجم ورود و خروج کالاها.
- کوشش در جذب سرمايههاى داخلى و خارجى و حضور در نمايشگاهها و معرفى مناسب منطقه آزاد کيش.
- اتخاذ سياستهاى اقتصادي، صنعتي، تجارى و خدماتى.
- تبيين و ارزيابى سياستهاى موجود، اصلاح و بازنگرى نظام توزيع امکانات تجارى و بازرگانى به متقاضيان.
- هدايت و راهبرى سياستهاى اقتصادي، صنعتي، تجارى و خدماتى.
- نظارت بر فروش زمين، تعيين قيمت زمين، تأسيسات و امکانات متعلق به سازمان.
معاونت فرهنگى و اجتماعى
- تهيه طرح نحوه ارائه خدمات اجتماعي، رفاهي، فرهنگى و آموزشى و ورزشى در جزيره.
- نظارت بر امور انتظامى امنيت شهرى و حضور در شوراء تأمين.
- نظارت بر رعايت اصول و ضوابط اصيل اسلامى در جزيره.
- نظارت بر ارائه خدمات حمل و نقل و جابهجائى مسافر و امور ترافيک.
- نظارت بر عرضه خدمات عمومي، اماکن اقامتي، پذيرائى و ورزشى و تفريحى.
- نظارت بر امور آموزش در مقاطع دبستان، راهنمائي، دبيرستان و آموزشگاهها.
- نظارت بر کنترل عرضه کالاهاى مختلف و ممانعت از عرضه کالاهاى غيرمجاز.
- نظارت بر ارائه خدمات رفاهي، اجتماعى به ساکنين، سرمايهگذاران و گردشگران جزيره.
- ايجاد شرايط مطلوب در توسعه و گسترش ورزش در جزيره.
- تدوين آئيننامهها و مقررات و ضوابط اجرائى در امور آموزشي، اجتماعي، فرهنگى و ورزشى.
- همکارى و ايجاد هماهنگى بين فعاليتهاى بخشهاى اجرائى مختلف دولت که حسب مورد در جزيره کيش نمايندگى دارند.
- بررسى تنگناها و کمبودهاى امور رفاهى و اجتماعى و ارائه پيشنهادات اصلاحى.
- نظارت بر کالاها، مواد غذائي، بهداشتى و آرايشى بهمنظور رعايت اصول و موازين بهداشتى.
معاونت امور مالى
- ارائه خدمات مالي، ادارى و رفاهى در چارچوب اهداف و خطمشى سازمان.
- پشتيبانى و تأمين نيروى انسانى و پرسنل تخصصى مورد نياز سازمان و شرکتهاى تابعه.
- نظارت بر حسن انجام و گردش امور مالي، ادارى و خدماتى.
- توزيع مناسب و مطلوب منابع مالى و ارائه نظارت و پيشنهادات اصلاحى به مقامات سازمان و ديگر واحدهاى وابسته.
- نظارت بر مصرف و بهرهگيرى از امکانات و مواد و مصالح و موجودىهاى انبار و حفظ و حراست سرمايه و دارائىهاى سازمان.
- نظارت عالى بر سيستمها و ارزشهاى اجرائى مالى و ادارى و ايجاد سيستمهاى مکانيزه و ارائه خدمات کامپيوترى بهمنظور تسريع و سهولت در گردش امور مالي، ادارى و سازمان شرکتهاى وابسته.
مديريت طرح و برنامه
- بررسى سيستم تشکيلاتى سازمان منطقه آزاد کيش و شرکتهاى تابعه و شناخت و ارزيابى سيستمها و اجزاء نظامهاى درونى و عوامل و پارامترها، دامنه تغييرات و تأثير آن در ارتباط با يکديگر، شناخت و ارزيابى عوامل مؤثر بيرونى و سنجش امکانات و محدوديتها، تعيين و تبيين مأموريتها اصلى سيستم، اهداف بنائي، خطمشى و طرق مختلف نيل به اهداف، ارزيابى گونههاى مختلف و تعيين خطمشى بهينه و بالاخره تدوين برنامه جامعه و تلفيقى لازم براى نيل به اهداف و انجام صحيح و هماهنگ فعاليتها.
- تهيه و تنظيم و استقرار نظام اطلاعات مديريت (mis) با سنجش ارزيابى امکانات مختلف، تهيه، جمعآورى پردازش و بهرهگيرى از انواع آمار و اطلاعات مرتبط به فعاليتهاى گوناگون اقتصادي، فني، مالي، ادارى و خدماتى و همچنين ايجاد پايگاه و بانک اطلاعاتى و ارائه خدمات مورد نياز مسئولين سازمان و بخش خصوصى و دولتى رجوعکننده به سازمان منطقه آزاد کيش.
- مطالعه و بررسى کلى طرحها و پروژههاى در دست اقدام و پيشنهاد اجراء طرحهاى جديد اقتصادي، بازرگانى و يا فنى و صنعتي.
- بررسى و کنترل پيشرفت فيزيکى طرحهاى اقتصادي، بازرگانى و صنعتى و فنى و تجزيه و تحليل علل موفقيت يا عدم موفقيت آنها.
- تهيه و تنظيم برنامه بودجه سالانه سازمان منطقه آزاد کيش و شرکتهاى تابعه و نظارت و کنترل بر اجراء آن.
- سازماندهى و تشکيل دبيرخانه مجامعه عمومى شرکتهاى تابعه و برگزارى دقيق و به موقع جلسات، اجراء صحيح مصوبات و آئيننامههاى اجرائي.
مديريت حسابرسى داخلى
- بررسى ضوابط، مقررات و دستورالعملهاى ابلاغى و قوانين آئيننامههاى ارسالى از سوى دبيرخانه شوراء عالى مناطق آزاد.
- اظهار نظر و تهيه و تدوين گزارشات تخصصى از عملکرد مالى سازمان و شرکتهاى وابسته.
- تطبيق بودجه مصرف ابلاغى با عملکرد بودجه و تدوين گزارشات لازم از برآوردهاى اوليه با عملکرد قطعى و هزينههاى انجام شده.
- بررسى اسناد مالى و حسابدارى و نحوه صدور مجوز انجام هزينه و قراردادهاى خريد کالا و خدمات از نظر تطبيق يا مقررات و آئيننامههاى مربوط.
مديريت روابط عمومى
- ارتباط مستمر با سازمانها، ادارات و نهادها بهمنظور ارائه اطلاعات مورد نياز آن و معرفى منطقه آزاد کيش.
- ايجاد شرايط مطلوب و مناسب براى همکارى تجار، بازرگانان و کليه ساکنان جزيره.
- معرفى امتيازات ويژه قانونى منطقه آزاد کيش براى جلب سرمايهگذاران داخلى و خارجى.
- نظرسنجى از مسافران، ساکنان و دستاندکاران اقتصادى و تهيه گزاراشات لازم براى مديريت سازمان.
- ارائه اخبار درست و بهموقع در مورد منطقه آزاد کيش به مراکز خبرى داخلى و خارجى.
- تحليل و تشريح ديدگاهها، سياستها و برنامههاى سازمان از طريق همکارى با مطبوعات و راديو و تلويزيون، انتشار کتاب و نشريات و ساخت فيلم و برنامههاى تلويزيوني، برگزارى مجالس و گردهمائى و نمايشگاهها.
- فراهم کردن زمينه تفاهم متقابل بين مردم و مسئولين از طريق مصاحبه با وسايل ارتباط جمعى و برگزارى ملاقاتهاى عمومي، برپائى ساخت سخنرانى و سنجش افکار عمومى درباره سياستهاى سازمان.
مديريت امور حقوقى و بازرسى
- پيگيرى دعاوى سازمان در مراجع قضائى و حضور در دادگاههاى مختلف به نمايندگى از سوى سازمان.
- تدوين متن قراردادها و اظهارنظر حقوقى در مورد اسناد و اوراق حقوقى تعهدآور براى سازمان.
- تهيه و تدوين دستورالعملهاى اجرائى مرتبط با مسائل حقوقى.
- بررسى تخلفات و عدم انجام تعهدات تقبل شده از سوى افراد حقيقى و حقوقى طرف قرارداد سازمان و ارجاع موارد بررسى شده به مراجع قضائى.
- ارائه خدمات مشاورهاى به شرکتهاى وابسته به سازمان.
- در پايان اين بحث لازم به يادآورى است که تعداد کارمندان سازمان منطقه آزاد کيش در سال ۱۳۷۷، ۲۴۰ نفر مىباشد.

[Mahan]

2- نقشه جغرافيائى و آب و هوا

• مشخصات اقلیمی جزیره کیش
  
• موقعیت زمینشناسی جزیره
  
• پوشش گیاهی و مراتع جزیره
  
• مختصری درباره شهر حریره
  
• منابع آب شیرین جزیره
  
• حیات وحش و محیط زیست جزیره

• مشخصات اقليمى جزيره کيش
  

جزيره کيش داراى آب و هواى گرم و مرطوب است. درجه حرارت هوا بهطور متوسط ۲۷ درجه سانتىگراد است و در کمتر موردى از حداکثر ۳۲ درجه سانتىگراد تجاوز مىکند. در ماههاى تير و مرداد، معمولاً گرماى هوا به بالاترين حد مىرسد و در ماههاى دى و بهمن، در حداقل مىماند که مطلوبترين شرايط آب و هوائى را در اختيار ساکنان جزيره قرار مىدهد. حداقل برودت در جزيره هيچگاه از ۳ درجه سانتىگراد آن هم در روزهاى معدودى از زمستان، پائينتر نمىرود. به اين ترتيب در فصولى از سال، اقامت در جزيره حقيقتاً لذتبخش و مفرح است. درحالى که هوا ختکتر شده و ميزان رطوبت کاهش مىيابد، آب دريا همچنان گرم است.
مطالعاتى که در زمينه وضعيت آب و هواى کيش به عمل آمده است، نشان مىدهد که گرمى هوا از اوايل ماه مهر رو به کاهش مىگذارد و تا ارديبهشت ماه وضعيت آب و هوائى بسيار مطلوبى بهوجود مىآيد. از آن پس گرماى محيط رو به فزونى مىگذارد و تا آخر تابستان به تدريج به حد نصابهاى بالائى مىرسد، که استفاده از امکانات برودتى مدرن را اجتنابناپذير مىکند.
ميزان بارندگى در جزيره کيش بسيار کم است به همين دليل پوشش گياهى جزيره از گونههائى تشکيل مىشود که در برابر کمآبى و شرايط گرم و دشوار، پايندگى بيشترى دارند. با وجود کمى نزولات آسماني، موقعيت اقليمى خاص جزيره مانند ساير نقاط واقع در محدوده خليج فارس، باعث بالا ماندن ميزان رطوبت نسبى هوا، تقريباً در بيشتر ايام سال مىشود. وضعيت شرجى از فروردين به تدريج شروع شده و تا ۹ ماه به طول مىانجامد. در مواقعى از سال و بهخصوص در اواخر تابستان درجه رطوبت هوا به حدى مىرسد که نشانههاى آن را برروى پوشش گياهى جزيره و سطوح غيرقابل نفوذ سنگي، مىتوان در هر بامداد ملاحظه کرد، گوئى شبانگاه بارانى در سطح جزيره فرو ريخته باشد.
از آنجا که در جزيره کيش، ايستگاههاى سينوپتيک و يا کلياتولوژى وجود ندارد، فقط مىتوان اطلاعات مربوط به ايستگاههاى ساير نقاط خليج فارس از جمله بندر لنگه را براى جزيره کيش تعميم داد.
خصوصيات اقليمى ايستگاه فوق نشان مىدهد که اقليم جزيره کيش گرم و مرطوب بوده و ميزان رطوبت هوا نسبتاً زياد است. از بررسى آمارهاى جوى ايستگاههاى هواشناسى موجود چنين استنباط مىشود که متوسط دماى سالانه جزيره کيش ۲۶ - ۲۷ درجه سانتىگراد تفاوت مىکند.
معدل حداکثر گرماى جزيره کيش بالاى ۳۰ و معدل حداقل ۲۱ درجه سانتىگراد ثبت شده است. حداکثر مطلق درجه حرارت، حدود ۴۰ و حداقل آن در ماههاى آذر و دى بين ۲ تا ۷ درجه سانتىگراد اندازهگيرى شده است.
در طول زمستان در اکثر نواحى خليج فارس جهت باد از سوى شمال غربى است، ولى در قسمت جنوبى خليج فارس باد بيشتر از سوى غرب بوده و در تنگه هرمز جهت باد به جنوب غربى تغيير مىيابد. دو ماه فصل هواى طوفانى است.
در طول بهار هواى نامتعادل به تدريج کاهش يافته و در ارديبهشت بهطور کلى ناپديد مىگردد. در اين فصل بادهاى موسمى از سوى شمال غرب ورزيده، شدت آن ملايم تا متوسط است.
در تابستان باد موسمى در شمال خليج فارس از سوى شمال غربى تا جنوب وزيده و در بعضى نقاط شدت آن به ۵ تا ۶ گره مىرسد. در مهرماه، تحول در وضعيت بادهاى موسمى شروع مىشود و بادها همراه با رگبارهاى کوتاه و تند است.

• مختصرى درباره شهر حريره
  

بهنظر مىرسد که جزيره کيش در قرون گذشته بيش از يک مرکز تجمع نداشت و در ساير نقاط تنها آبادىهاى کوچکى وجود داشته است. بقاياى شهر قديمى کيش در اواسط کرانه شمالى جزيره در همان محلى که مورخان بدان اشاره کردهاند قرار دارد.
آثار اين شهر در حال حاضر بهصورت پشتههاى بزرگى مرکب از بناهاى سنگى با ملاط ساروج و گچ مشاهده مىشود و وسعت آثار، حدود سه کيلومتر در يک کيلومتر است بناها از قلوه سنگهاى شنى ساخته شده، روى بعضى از ديوارها پوشش گچى ديده مىشود. ارتفاع بعضى از ساختمانها به بيش از ۶ متر مىرسد که دال بر وجود طبقات متعدد است. با توجه به مصالح و سبک معمارى بنا احتمال دارد اين آثار مربوط به اواخر دوره ساسانى و اوايل دوره اسلامى باشد.


خرابههاى اين شهر يادآور عظمت و جنب و جوش اقتصادى جزيره کيش در دوران شکوفائى آن مىباشد. به احتمال غريب به يقين، شهر حريره در اثر زلزله ويران شده است. هنوز امکان بازسازى برخى از آثار تاريخى در کنار اسکله شهر وجود دارد.
سعدى از جزيره کيش و از شهر قديمى آن ديدار کرده و از حشمت و جلال آن روز اين جزيره ياد نموده است. وى در جوانى و همزمان با سعدابن زنگي، سفر سى ساله خود را آغاز کرد و مدتى در مدرسه نظاميه بغداد به کسب علم و سپس به تدريس پرداخت.
سعدى ضمن ديدار از جزيره کيش، با يکى از بازرگانان ساکن شهر قديم شوش ملاقات کرده است. رونق و درخشش خيرهکننده کيش را در اين زمان مىتوانيم از داستانى که درباره اين ملاقات در کتاب گلستان خود ذکر کرده است دريابيم.
اين داستان نشان مىدهد که کيش اقامتگاه و محل فعاليت بازرگانان بزرگى بوده است که با اقصى نقاط جهان ارتباط و مراودات تجارى داشتند.
نزديک به ساحل، آثار باستانى اسکله و لنگرگاه شهر حريره به همان صورت اوليه ديده مىشود که با چند راهرو و دهانه سنگى و پلکان به دربار راه دارد. اين بنا داراى پشتيبان نيمدايره بيرونى است.
به عقيده بعضى از کارشناسان امکان بازسازى اين بندرگاه وجود دارد، زيرا لنگرگاه شهر حريره به همان صورت قديمى يا کانالهاى ورودى و خروجى جداگانه هنوز شکل اوليه خود را حفظ کرده است.
اما به دليل استفاده از سنگهاى آهکى و مرجانى در ساختمان آن، به علت فرسايش شديد فيزيکى و شيميائى تا حدود زيادى از بين رفته است.
مجاور ساختمان بندرگان، بناى ديگرى وجود دارد که مردم محل بدان ”قصر جزيره“ مىگويند. ياقوت نيز از اين قصرها ياد کرده مىگويد: ”شهر کيش بسيار قشنگ و زيبا است و اطراف آن را قصرهاى عاليه و باغهاى دلگشا احاطه کرده است“.
بقاياى يک مسجد قديمى نيز در اين شهر ديده مىشود که ستونهاى شکسته شده و ديوارهاى آن در اطراف پراکنده شده است.
در محوطه قديمى شهر کيش، سفالهاى فراوان و متنوع مربوط به سدههاى ۴ تا ۷ هجرى ديده مىشود. رايجترين آنها قطعات سفال سخت به رنگ سبز تيره يا روشن با نقوش اژدها، ماهى و گلهاى تزئينى است که از دوره صفويه به بعد معمول بوده است.

• موقعيت زمينشناسى جزيره
  

جزيره کيش، از نظر پستى و بلندىها، سرزمين هموار و بىعارضه طبيعى قابل توجه است. بلندترين نقطه آنکه در شرق جزيره واقع است، حدود ۴۵ متر از سطح دريا ارتفاع دارد. از اين رو جهت کرانههاى با شيب نسبتاً ملايم به دريا منتهى مىشود.
سطح جزيره کيش داراى بريدگىهاى کمعمقى است که ناشى از فرسايش آبهاى روان به هنگام بارانهاى تند زمستانى مىباشد. از نظر مورفولوژى (ريختشناسي) مىتوان در جزيره کيش دو تيپ متفاوت تشخيص داد.
۱. کرانههاى سنگى و صخرهاى در غرب و شمال جزيره.
۲. کرانههاى هموار ماسه در جنوب و عمدتاً در شرق جزيره.
پيدايش اين دو تيپ ساحلى متفاوت بيشتر ناشى از جريان امواج دريا و جهت جريانهاى موجهاى آن است.
در نقشههاى زمينشناسى شرکت ملى نفت ايران، جنس سنگهاى تشکيلدهنده آن ”آهکهاى خارک“ گزارش شده است، که در حقيقت معادل کنگلومراى بختياري، در نواحى جنوب ايران مىباشد. ارتباط اين کنگلومرا و آهکهاى خارک بهصورت بين انگشتى بوده که در قسمت پائين دگر شيبى مشخص مىشود که تحت تأثير چينخوردگىها بالا آمدگى زاگرس است.
خاک جزيره کيش در يک نگرش کلى نوعى سنگ صخرهاى شکننده است که در قسمت مرکزى بهصورت کلاهکى قرار گرفته که از شن و ماسه و صدف تشکيل مىشود. اين سنگها متخلخل بوده و ضخامت آن حدود ۲۰ متر است که در مجاورت دريا به ۳ تا ۴ متر کاهش مىيابد.
اين لايه سنگى برروى بسترى از خاکهاى رسى قرار گرفته است، همچنين روى آن نيز در بعضى از نقاط جزيره با لايهاى از خاک به ضخامت ۲۰ تا ۷۰ سانتىمتر پوشيده شده است. اين لايه خاک در بيشتر نقاط جزيره تا حدودى دشوار است.
در جزيره کيش، در تمام سال ميزان رطوبت نسبى بسيار بالا است. مقدار رطوبت نسبى به ساعتهاى مختلف روز و فصلهاى مختلف سال تفاوت مىکند.
ميزان بارندگى در جزيره کيش، مانند ساير نقاط خليج فارس کم و متغير است. زمان بارندگى در اين ناحيه بين آبان و ارديبهشت است. در اين مدت بادهاى بارانزا بهطور متوسط ۳ تا ۶ بار بيشتر منطقه را تحت تأثير قرار نمىدهد. ريزش باران در پائيز و بهار بهصورت رگبارهاى شديد و کوتاهمدت و همراه با رعد و برق مىباشد، در حالى که در زمستان بهصورت باران ريز و مداوم است.
معدل بارندگى سالانه در جزيره کيش، ۷/۱۵۰ ميلىمتر است که در فاصله سالهاى ۱۳۴۴ تا ۱۳۵۵ تجربه شده است. از اين مقدار ۸۲% در فصل زمستان، حدود ۱۵% در پائيز و بقيه در فصول تابستان و بهار ريزش مىکند. بدين ترتيب ملاحظه مىشود که رژيم باران در جزيره کيش علاوه بر پائين بودن حجم آن، توزيع فصلى تابستان نامتناسبى دارد.

• منابع آب شيرين جزيره
  

در مناطق جنوبى کشور، دسترسى به آب شيرين با دشوارى زيادى همراه بوده و تأمين آن بسيار پرهزينه است. تقريباً در همه کشورهاى ساحل جنوبى خليج فارس استفاده از دستگاههاى آب شيرينکُن، مهمترين وسيله براى تأمين آب است. بنابراين جزاير و مناطقى که داراى آب شيرين طبيعى باشد، از موقعيت رشد بيشترى برخوردار هستند. جزيره کيش يکى از همين مناطق است، که در دورههاى گذشته، عمران و آبادى خود را مديون وجود منابع آب شيرين طبيعى بوده است.
جزيره کيش، از ديرباز به داشتن آب آشاميدنى شيرين شهرت داشته، يکى از علل تداوم زندگى در اين جزيره، چاههاى آب شيرين آن بوده است، در حالى که در بسيارى از جزاير ديگر خليج فارس نداشتن آب، موجب فقدان اسکان انسان شده است، منابع سنتى تأمين آب جزيره کيش عبارت هستند از: آبهاى سطحى ذخيره شده در برکهها که بيشتر در گذشته معمول بوده است و آبهاى زيرزمينى مانند چشمه، قنات و چاه.
در حال حاضر استفاده از قنات نيز به دليل وجود دستگاههاى آب شيرينکن، منسوخ گرديده است. ولى بقاياى آنها نشان مىدهد که ساکنان محلى و قديمى اين جزيره در دوره شکوفائى اقتصادي، تمام تکنيک و شيوههاى معمول زمان خود را براى حفظ موقعيت و تداوم حيات خود براى تأمين آب به کار بستهاند. گفته مىشود که تا چند سال قبل، از آب شيرين مورد نياز دبى و ابوظبى از جزيره کيش تأمين مىشده است. بهعلاوه حدود ۳۰۰ لنج غواصى که در پيرامون جزيره به غواصى و صيد مراوريد اشتغال داشتهاند، آب مصرفى خود را از کيش تهيه مىکردند.
در کنار خرابههاى شهر معروف به حريره، آبانبارهاى بسيار بزرگ مشابه آبانبارهاى موجود در سيراف، وجود دارد. اين آبانبارها در انتهاى آبگيرهاى طبيعى در عمق زمين بامصالح کم ساخته شدهاند و مىتوانستند بهمدت زيادى مقادير قابل توجهى از آبهاى روان را در خود ذخيره کنند. يکى از آبانبارهاى شهر حريره، داراى حدود ۵ متر طول و ۸ متر پهنا و ۲۵ متر ژرفا بود.
علاوه بر اين در جزيره کيش تعداد زيادى چاه وجود دارد که عمق بعضى از آنها به حدود ۱۰ متر مىرسد. آب اين چاهها داراى طعم خوب و شيرين است. اما آب برخى از آنها پس از ۲ - ۱ ساعت شور مىشود و بيشتر براى مصارف غير آشاميدنى به کار مىرود.
حفر کاريز در جزيره کيش، از ماهرانهترين روشهاى استفاده از آبهاى زيرزمينى بوده است، زيرا با وجود نبودن شيب کافى در سطح جزيره مردم آن توانستهاند از اين طريق نيز به منابع آب زيرزمينى دست يابند.
کاريزها به تعداد زيادى در جزيره کيش وجود دارند که جزء ۴ رشته قنات اصلى بقيه از به هم پيوستن ۵ - ۴ چاه بهوجود آمدهاند. طول قناتهاى اصلى از ۱۰۰۰ تا ۲۳۰۰ متر بوده است. تمامى کاريزهاى اين جزيره در حال حاضر مخروبه و فاقد آب مىباشند.
کمبود بارش در جزيره کيش، باعث گرديده که آب شيرين چاهها پس از يک يا دو ساعت استفاده تمام شده و به آب شور برسد. بهطور کلى اين جزيره در حال حاضر تقريباً فاقد سفره آبزيرزمينى شيرين است، و اگر باشد ميزان آن محدود است.
در دوره اخير که جزيره کيش گامهاى بلندى را به سوى توسعه و عمران و آبادانى برداشته است مسئله تأمين آب شيرين مورد نياز براى مصارف آشاميدنى و صنعتى همواره مورد توجه بوده است. شرکت آب و برق کيش در اين سالها با مرمت و نوسازى دستگاههاى آب شيرينکنى که از قبل باقى مانده بود و افزودن دستگاههاى جديد آب مورد نياز جزيره را در حد مطلوبى تأمين کرده است. در تاريخ ۱۳ رجب سال ۱۳۷۷ با راهاندازى سيستمهاى جديدى آب شيرينکن اسمزى در جزيره کيش ظرفيت توليد آب به ۳۰۰۰ متر مکعب در روز افزايش يافت. اين آبشيرينکنها از نوع اسمز معکوس هستند که بهصورت سه واحد هزارمتر مکعب و با ظرفيت توليد ۳۰۰۰ متر مکعب در روز در نوع خود بزرگترين در ايران مىباشند. راهاندازى اين پروژه ۱۶۰۰ هزار دلار هزينه دلارى و ۴۸۰ ميليون تومان هزينه ريالى در بر داشته و زمانى حدود ۱۳ ماه براى اجراء آن وقت صرف شده است که براى اجراء آن زمان مناسبى مىباشد. با توجه به مشکلات حمل دريائى سوخت به جزيره کيش تأمين قطعات يدکى و پرسنل متخصص استفاده از اين دستگاهها را در کيش توجيهپذير کرده است. گسترش طرح تا ظرفيت ۶ و ۹ هزار متر مکعب نيز محيا مىباشد. راهاندازى اين دستگاهها ۶۰% رشد را در توليد آب شيرين در کيش موجب شده است.

• پوشش گياهى و مراتع جزيره
  

جزيره کيش بهطور کلى داراى فلور گرمسيرى مىباشد که چهره کلى رويشى آن جزء جنگلهاى نيمه حارهاى به شمار مىآيد.
گياهان جزيره عمدتاً با شورى سازگار هستند و داراى رويش خوبى مىباشند. براساس مطالعات انجام شده، تاکنون ۳۹ خانواده، ۸۹ جنس و ۱۰۴ گونه در اين جزيره شناخته و جمعآورى شده است.
پوشش گياهى جزيره کيش، تحت تأثير دو عامل مهم اقليمى يعنى طول مدت گرما و رطوبت در اثر آب و هوا قرار مىگيرد.
در اثر آب و هواى گرم و مرطوب، برخى از قسمتهاى جزيره کيش را جنگلهاى تنگ و بوتهزار، درختچه و درختان پوشانيده است. تيپ جنگلى اين جزيره داراى اسکوپ درختى روى هم رفته بسيار تنگ با عناصر پراکنده است. گونههاى گياهى آن در عين تنوع غالباً بهصورت بوتههاى علفى با ساقههاى يکساله مىباشد.
در ارزيابى کلي، جامعه جنگلى (درختي) کيش را، جامعه بزرگ کهور، کنار، لور تلقى مىکنند.
تعداد معدودى از گياهان آن هم بهصورت درختچههائى با ساقههاى بلند و قطور ديده مىشود. گونههاى عمده درختى کيش را مىتوان به دو دسته تقسيم کرد:
دسته بومى جزيره مانند: کهور ايراني، کنار، لور، کرت، بمبرلاري، نخل خرما.
دسته غير بومى که در طى سدههاى گذشته و دهههاى اخير به جزيره وارد شده است مانند: گل کاغذي، نخل زينتي، مورد، درختان مثمر از قبيل موز و نارگيل و ... .
درختهاى بومى کيش بسيار جذاب و ديدنى هستند و مىتوان آنها را جزء سرمايههاى طبيعى اين منطقه به حساب آورد.
مهمترين و معروفترين درخت بومى جزيره درخت ”لور“ يا ”انجير معابد“ است. کهنسالترين درخت انجير معابد در کيش درختى است با هيأتى پر راز و رمز در منطقه شمالى جزيره در مجاورت بقاياى شهر حريره که به ”درخت سبز“ مشهور است.
يکى ديگر از ديدنىترين درختهاى انجير معابد درختى است با چترى بسيار بزرگ در کنار مجتمع ورزشى المپيک که اگرچه از نظر شهرت به درخت سبز نمىرسد اما در زيبائى و عظمت دست کمى از آن ندارد.
تعداد زيادى از اين نوع درخت در غرب جزيره در منطقه باغو وجود دارد که با انبوه ريشههاى افشان در هوا و پيچ و تاب هزار توى ساقههاى آنها جنگلى کوچک، اما افسانهاى را در برابر ديدگان سياحتگران به تماشا مىگذارد.
درخت ”کنار“ يا ”سدر“ نيز با قامت متوسط و برگهاى ريز خود در بيشتر نقاط جزيره به چشم مىخوردم. شاخههاى درخت کنار پوشيده از تيغ است، ميوه قابل خوردن است و از برگ آن سدر تهيه مىکنند.
ديگر درختان بومى کيش از قبيل گز، کرت، بمبرلارى و ... نيز به دليل نحوه گسترش شاخ و برگهاى آنها در هوا بسيار ديدنى و جذاب هستند.
برخى از نقاط جزيره در زمستان و بهار پوشيده از گياهى به نام ”سنيل“ است که سطح زمين را بهصورت چمن درآورده و زيبائى خاصى به آن مىدهند.

• حيات وحش و محيط زيست جزيره
  

در جزيره کيش گونههاى مختلفى از جانداران وجود ندارد که مهمترين آنها عبارت هستند از:
- پستانداران: شامل موش، خرگوش وحشي، راسو، خارپشت، جربيل و ... اما مهمترين جانور پستاندار جزيره آهوى ايرانى است. زندگى اين موجود زيبا در جزيره قدمت چندانى ندارد.
در سال ۱۳۶۳ توسط سازمان حفاظت محيط زيست ۴۰ رأس آهو از جزيره خارک به جزيره کيش منتقل شده است که هماکنون آزادانه در سطح جزيره کيش زندگى مىکنند.
از سوى سازمان منطقه آزاد کيش مقررات ويژهاى براى حفاظت از آهوها وضع شده است که از حمايت عمومى برخوردار است.
- خزندگان: شامل سوسمارها، مارمولکها، چند نوع لاکپست و ...
دو نوع مار سمى و غير سمى قيطانى و جعفرى در جزيره شناسائى شده است.
- پرندگان: شامل اگرت ساحلي، حواصيل خاکستري، باکلان گلوسياه، کبوتر دريائى کوچک، عقاب ماهيگير، هوبره، صدفخور، قمرى خانگي، سبزقبا، هدهد، پرستو، چکاوک، گنجشک و ... بعضى از گونههاى پرندگان کيش بسيار زيبا و نادر هستند.
- آبزيان: خليج فارس بزرگترين پناهگاه موجودات دريائي، مخصوصاً آبزيان ظريف و کوچک از قبيل ماهىهاى تزئينى زيبا و رنگارنگ، مرجانها، صدفها، حلزونها، نرمتنان، شقايقها، اسفنجها، عروسهاى دريائى و غيره مىباشند.
تعداد زيادى از اين آبزيان که در نوع خود زيباترين موجودات دريائى هستند، به علت حوادث مختلف و مسائل زيستى به اين پناهگاه آوردهاند و از هزاران سال پيش در آن به زندگى خويش ادامه مىدهند. قباد (شاه ماهي)، راشکو، حلوا سفيد يا زبيدي، شوريده، حلوا سياه، سرخو، شهري، سبيتي، خاور و دختر ناخدا از مهمترين ماهىهاى خوراکى واره ماهي، بمبک، ماهى لقمه و اسبماهى از ماهىهاى غير خوراکى خليج فارس محسوب مىشوند.
علاوه بر اين خليج فارس داراى صدها گونه ماهى تزئينى است که برخى نمونههاى آن مانند امپراتور در جهان نادر مىباشد. جراح دم زرد، انجله، عروس ناخدا، عروس زرد، آنتندار، دلقک آبي، کاردينال، هامور، سقو ماهي، دم گاوي، نئون، آرايشگر، صندوق ماهي، صندوق ماهى شاخدار، خروس دريا، پيکاسو، ملوان، چيتي، شقايق، ژله، پيکاسوى مشکى و ... از ساير ماهىهاى تزئينى آبهاى پيرامون کيش مىباشند.

[Mahan]

شرکتها و مؤسسات تحت پوشش

مؤسسه توسعه سیاحتی کیش
سازمان منطقه آزاد کيش، بهمنظور توسعه فعاليتهاى عمرانى و بهرهبردارى از امکانات جزيره، شرکتها و مؤسساتى را در پيرامون مرکز اصلى سازمان ايجاد کرده است که هر يک از آنها گوشهاى از کار بزرگ آمادهسازى منطقه را بر عهده گرفتهاند.
از آنجا که کيش در گذشته يکى از محرومترين مناطق کشور بود و علىرغم سرمايهگذارىهائى که توسط رژيم پيشين در آن صورت گرفته بود، فاقد قابليتهائى بود که بتواند به اهداف تأسيس منطقه آزاد تجارى - صنعتى جامه عمل بپوشاند، سازمان ناگزير بود که بسيارى از نهادهاى اجرائى و خدماتى را خود رأساً بهوجود آورد و تا زمانى که مجريان بخش خصوصى به اندازه کافى در جزيره حضور نيافتهاند، در آماده ساختن محيط جزيره و ايجاد تأسيسات زيربنائى از شرکتها و مؤسسات وابسته به خود بهره بگيرد.
در جهت تحقق چنين اهدافى شرکتها و مؤسسات بهعنوان بازوهاى اجرائى سازمان در سازندگى کيش نقش ارزشمندى را برعهده داشتهاند و در حال حاضر نيز با تجارب عظيمى که در اين سالها اندوختهاند در همه عرصههاى اقتصادى - فرهنگى و خدماتى جزيره حضورى فعال دارند.
از آنجا که در بخش گزارشهاى ويژه دربار هر يک از شرکتها و مؤسسات وابسته به سازمان به تفصيل سخن به ميان آمده است در اينجا تنها به ذکر نام آنها اکتفاء مىشود:
۱. شرکت صيد کيش
۲. شرکت بازرگانى کيش
۳. شرکت مهندسى و عمران کيش
۴. شرکت آب و برق کيش
۵. شرکت خدماتى کيش
۶. مؤسسه توسعه سياحتى کيش
۷. مرکز توسعه خدمات و بازرگانى کيش
۸. شرکت هواپيمائى کيش
۹. دانشگاه بينالمللى کيش
۱۰. مؤسسه پيام کيش
۱۱. شرکت فرودگاه بينالمللى کيش
مرکز اطلاعرسانى تجارى بينالمللى کيش در عيد سعيد فطر سال ۱۳۷۷ آغاز به کار کرد اين مرکز با هدف اطلاعرسانى به مراکز اقتصادى براى گسترش فعاليتهاى تجارى و سياحتى در اين منطقه دائر شده است که با بهرهگيرى از امکانات رايانهاى و استفاده از شبکه اينترنت و شرکت پيام کيش اين امر محقق شد.
اين مرکز مهم اکنون خدمات مکاتبه و تهيه پروفرم، نمايندگي، تحقيق در بازار اطلاع رسانى نمايشگاهى منطقه و جهان و نيز چگونگى امر صادرات و واردات را انجام مىدهد. پايگاه اطلاعاتى توريست ايران در کيش نيز براى جلب گردشگر خارجي، اطلاعات لازم را از طريق اين شبکه به جهانگردان ارائه مىدهد.

[Mahan]

طرحها و پروژهها

مهمترین فعالیتهای عمرانی انجام شده و در دست اجراء مؤسسه توسعه سیاحتی کیش تا ...
واحد فضای سبز
فروشگاه بزرگ صید کیش
مهمترين فعاليتهاى عمرانى انجام شده و در دست اجراء مؤسسه توسعه سياحتى کيش تا پايان نيمه اول سال ۱۳۷۶
۱. احداث باشگاه سوارکارى
۲. احداث پلاژ شماره ۲ با¦وان
۳. احداث پيست ماشينسوارى کودکان
۴. احداث پلاژ اختصاصى خانواده
۵. احداث ترمينال چرخبال
۶. احداث کمپ شماره ۲ مسافرى به ظرفيت ۵۲ کمپينگ
۷. احداث پارک هنر
۸. احداث پارک خانواده
۹. احداث مهمانسراى صدف
۱۰. احداث سينما تئاتر ساحلى در پارک صبا
۱۱. احداث مجتمع تفريحات دريائى با مشارکت بخش خصوصى
۱۲. احداث دنياى بازى با مشارکت بخش خصوصى
۱۳. احداث نمايشگاه شگفتىهاى جهان آفرينش
۱۴. احداث پلاژ اختصاصى براى مهمانان خارجى
۱۵. احداث شهربازى در زمينى به وسعت ۱۳۰۰۰ متر مربع
۱۶. احداث بازارچه ساحلى.
واحد فضاى سبز
در كيش عليرغم كمبود آب شيرين، گستردگي سبز و انواع گل و گياه نخلستانهاي جديدالاحداث، توجه هر تازهواردي را به خود جلب ميكند و اين خود نشاندهنده تلاش بيوقفه واحد فضاي سبز شركت خدماتي كيش است.
در سالهاي اخير توسط اين واحد حدود يكصد هزار نهال جنگلي، پانصدهزار قلمه و نهال گلداني، هفتصد هزار قلمهگل تزئيني فصلي، تكثير و در سطح جزيره كاشته شده است.
واحد فضاي سبز شركت خدمات كيش نيز اخيراً با غرس 380 اصلح درخت خرما با سن بيش از ده سال و ارتفاع حدود سه متر به ولوارها و ميادين جزيره جلوهاي ديگر بخشيده است.
از ديگر اقدامات اين واحد، كاشت تعداد زيادي درخت نارگيل در قسمتهاي ساحلي جزيره است.
شايان ذكر است كه پيش از اين، كاشت درخت نارگيل نه در كيش و نه در هيچ نقطهديگري از كشور ما سابقه نداشته است.
فروشگاه بزرگ صيد کيش
فروشگاه بزرگ صيد کيش در زمينى به وسعت ۴۰۰۰ متر مربع با ۲۴۰۰ متر مربع زيربنا در دست احداث مىباشد. در اين فروشگاه ۴۰۰ متر مربع دفاتر اداري، ۴۰۰ متر مربع انبار خشک و سردخانه و ۲۰۰۰ متر مربع سالن فروشگاه و غرفهها و سوپرمارکت جهت عرضه مايحتاج عمومى پيشبينى شده است.

[Mahan]

موقعيت اجتماعى، فرهنگى، اقتصادى، سياسى و استراتژيک

اعلام جزيره کيش بهعنوان نخستين منطقه آزاد تجارى - صنعتى و سياحتي، گام ديگرى بود که در سالهاى بعد از انقلاب براى تغيير چهره اين جزيره برداشته شد. هيئت وزيران در تاريخ ۲۰ تير ۱۳۶۸ ورود و خروج کالا بهمنظور پردازش و صادرات مجدد به جزيره را شمول قوانين گمرکى و واردات کشور مستثنى اعلام کرد و به اين ترتيب نخستين منطقه آزاد کشور شکل گرفت.
جزيره کيش در نقاط شمالى خليج فارس، از موقعيت استراتژيک بسيار ممتازى برخوردار است و اعلام اين جزيره بهعنوان منطقه آزاد، تحول چشمگيرى در مسير زدودن غبار محروميت مداوم از سيماى اين سرزمين به حساب مىآيد. به اين منظور سازمان عمران کيش مجاز شد که براى تغيير جزيره به يک مرکز مهم توليد و پردازش کالا جهت صدور به کشورهاى ثالث و يا ورود کالاهاى مورد نياز داخلى با پرداخت حقوق گمرکى و سود بازرگانى همه توانمندى خود را به کار گيرد. به اين ترتيب برنامههاى عمران و توسعه جزيره با سرعت بيشترى پيگيرى شد و با ايجاد جذابيتهاى سرمايهگذاري، تقاضاى بسيارى از داخل کشور براى شروع کار در جزيره به سازمان داده شد که بسيارى از آنها به دليل مطابقت با برنامه عمومى توسعه منطقه آزاد به مرحله تصويب و اجراء رسيد.
ماده مهمى که در اساسنامه سازمان عمران کيش گنجانده شده بود، موجب شد که تمامى درآمدهاى حاصله از انجام عمليات مختلف نصيب خود جزيره شود. به اين ترتيب اعتبارات کافى در اختيار مجريان قرار گرفت تا سرعت بيشترى به پيشرفت پروژهها بدهند. براساس اين ماده، سازمان عمران کيش يک مؤسسه غيرانتفاعى به حساب مىآيد که مىتواند کليه درآمدهاى خود را صرف عمران و آبادى جزيره کند. به عبارت ديگر کليه دريافتهاى مربوط به شروع سرمايهگذارى در جزيره، اعم از امتياز تأسيس، حق بهرهبردارى وم اجارهبها و غيره، مطابق با اهداف بلندمدت دولت در جزيره مجدداً براى رونق منطقه سرمايهگذارى مىشود.
جزيره کيش در نقطهاى واقع شده است که بازار مناسبى براى صادرات و واردات منطقهاى کالا به حساب مىآيد. بررسىها نشان داده است که سالانه بيش از ۱۰۰ ميليون دلار کالا در ناحيه ميان کشورهاى امارات متحده عربي، بحرين، عربستان، عراق، قطر، عمان و کويت، مبادله مىشود که سهم ايران در اين ميان بسيار چشمگيرتر از ديگران است.
از ديگر مزيتهائى که در اجراء طرحهاى توسعه منطقه مورد توجه قرار گرفته، مىتوان موارد زير را برشمرد:
۱. نزديکى جزيره به سرزمين اصلى که با جمعيت بيش از ۶۰ ميليون نفر بازار بسيار بزرگى به شمار مىآيد و مىتواند با تقاضاى انبوهى که دارد از هرگونه فعاليتهاى توليدى پشتيبانى به عمل آورد.
۲. برخوردارى از امکانات ترانزيتى به هم پيوسته منطقه آسياى ميانه که پيوند مناسبى ميل امکانات حمل و نقل دريائي، ريلى و زمينى را در دسترس ترانزيت کالا و توليدکنندگان و بازرگانان قرار مىدهد.
۳. بهرهمندى جزيره از پيشينه تاريخى درخشانى که در آن تجارت و داد و ستد محصولات چند قاره جا افتاده است و بايد جذابيتهاى سياحتى و جهانگردى منطقه را نيز بدان افزود.
۴. برخوردارى از شرايط آب و هوائى مطلوب که حداقل در ۷ ماه از سال موقعيت دلچسبى براى کار و گشت و گذار فراهم مىآورد و همچنين طبيعتى بکر و بديع و در نوع خود بىنظير که هر تماشاگرى را به شگفتى و تحسين وا مىدارد.

[Mahan]

بانکها
مسافرانى که به جزيره کيش سفر مىکنند، معمولاً مبالغ زيادى پول با خود مىآورند که حمل و نگهدارى آن دردسر ساز است. پول نقد ممکن است گم يا سرقت شود و بازيافت آن ممکن نباشد. منطقه آزاد کيش براى رفع اين مشکل، کارت اعتبارى خريد تدارک ديده است که مسافران مىتوانند پس از ورود به جزيره خريدارى کنند. در اين صورت بهاى کالاهاى خريدارى شده و در بسيارى از فروشگاهها مستقيماً از کارت اعتبارى آنها برداشت شده و نيازى به معاملات نقدى پيش نمىآيد.
مؤسسهاى که مسئوليت سيستم ”کيش کارت“ را به عهده دارد، در حال حاضر از سه نوع کارت اعتبارى با ارزش يک، دو و پنج ميليون ريال به همين منظور استفاده به عمل مىآورد و مسافران مىتوانند حسب مورد از آن براى پرداخت صورتحسابهاى هتل و يا خريد کالا استفاده کنند.
سازمان، دستگاههاى مربوط به استفاده از کارتهاى اعتبارى را به رايگان در اختيار مؤسسات مختلف در جزيره قرار داده است تا اينکه استفاده از سيستمهاى غيرپولى در اين جزيره رشد کند. هزينهاى براى صدور کارت از خريداران گرفته نمىشود، اما اگر کارت معيوب يا گم بشود، بايد مبلغ ده هزار ريال براى جبران خسارت بپردازند. در صورتى که مسافر نتواند از همه اعتبار کارت خود در طول اقامت در جزيره استفاده کند، مىتواند بقيه اعتبار خود را نقداً دريافت کند. ضمناً از اعتبار باقىمانده مىتوان در ساير سفرها نيز استفاده کرد.
طبق توافقاتى که اخيراً بين بانک صادرات ايران و سازمان منطقه آزاد کيش به عمل آمده است، قرار است با ادغام کيش کارت در ”کارت ايران“ خدمات اعتبارى اين کارت در سطح کشور مورد بهرهبردارى قرار گيرد. به اين ترتيب که مسافران مىتوانند در هر يک از شعبههاى مرکزى بانک صادرات ايران در سراسر کشور ”کارت ايران“ را دريافت نموده و در کيش از تسهيلات آن استفاده نمايند.
مبالغ باقىمانده کارت ايران نيز در کليه شعبههاى مرکزى بانک صادرات ايران بدون هيچگونه هزينهاى به صاحبان آن مسترد مىگردد.
مسافران علاوه بر امکانات فوق مىتوانند از خدمات سيستم بانکى نيز براى حمل پول استفاده کنند. آنها مىتوانند پول خود را به يکى از نمايندگىهاى بانکهاى کشور در جزيره حواله داده، يا چک بانکى خريدارى کنند. استفاده از حسابهاى قرضالحسنه در گردش نيز راه ديگرى است که مىتوان مسافران را از مخاطرات حمل حجم بزرگى از پول بىنياز کند.

[Mahan]

رستورانها

منطقه آزاد کيش به دليل رشد روزافزون تعداد مسافران و وجود تقاضاى محلي، از نظر تأسيسات پذيرائى در سالهاى اخير رشد بسيار ملموسى را تجربه کرده است. اکنون علاوه بر هتلها و اقامتگاهها، دهها مجتمع خدمترسانى در اين زمينه آغاز به فعاليت کرده است که انواع متنوعى از غذاها بهويژه ماکولات دريائى را در اختيار مراجعان قرار مىدهند.
رستورانهاى منطقه که بيشتر از سوى بخش خصوصى احداث شده است، از کيفيت بالائى برخوردار هستند و سازمانهاى محلى به خوبى بر وضعيت فعاليت آنها نظارت مىکنند. مسافران مىتوانند برحسب سليقه خود و با کمال اطمينان از امکانات هر يک از رستورانها و امکانات پذيرائى جزيره، بهرهمند شوند. پذيرائى با محصولات دريائى که به دليل تنوع صيد در آبهاى اطراف جزيره، تهيه مواد اوليه آن در مقايسه با ساير مواد، آسانتر است. در بيشتر رستورانها انتخاب اول مسافران است. اگر شما هم طالب غذاهاى دريائى هستيد بىشک بهترين آن را در رستورانهاى متعدد جزيره خواهيد يافت.

رستورانهاى جزيره در مقايسه با داخل کشور مدت زمان بيشتر در روز سرگرم پذيرائى هستند و تا پاسى بعد از نيمه شب نيز که هوا دلچسبتر مىشود، با مهربانى ميهمانان را مىپذيرند.
برخى از رستورانها الگوى سنتى و محلى را براى تزئين و دکوراسيون خود مورد توجه قرار دادهاند و گروهى ديگر بسيار مدرن و امروزى هستند. کيفيت پذيرائى نيز در حدى است که در کمتر شهرى در داخل کشور نظير آن مشاهده مىشود.
رستورانهائى نيز وجود دارد که با اغذيه سريع به مسافران خدمت مىدهند. کيفيت اين رستورانها نيز در حد بالائى قرار دارد. محيط پذيرائى کاملاً دلچسب بوده و در برخى از آنها از گروههاى هنرى براى اجراء برنامههاى موسيقى بهره گرفته شده است که فرصت مناسبى است براى تمدد اعصاب و استراحت.
از نظر هزينههاى پذيرائي، به دليل گرانتر تمام شدن هزينههاى تهيه و پردازش مواد غذائي، نرخهاى رستورانها تا حدى بالاتر از ديگر نقاط کشور است. اما مسافران مىتوانند مطابق امکانات مالى خود موقعيتهاى مناسبى را انتخاب کنند.