وابستگی صنایع دیگر نظیر سیمان و مصالح ساختمانی به صنعت ساختمان نیز موجب سرایت رکود ساخت و ساز به این صنایع شده است


آمارهای رسمی از عمیق تر شدن رکود در صنعت ساختمان کشور حکایت دارد. طبق اعلام مرکز آمار ایران تعداد پروانه های ساختمانی صادر شده در سال 93 از سوی شهرداری های کشور با کاهش 41.7 درصدی نسبت به سال قبل از آن مواجه شده است. این موضوع نشان از رکود ساخت و ساز و صنایع وابسته به آن در سال جاری دارد. هفته گذشته آمار تولیدات صنعتی شرکت های بورسی که در پژوهش مشترک اتاق تهران و پژوهشکده پولی و بانکی منتشر شد، نشان دهنده کاهش 19 درصدی تولید در بهار سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته بود. گزارش مرکز آمار نیز نشان می دهد که صنعت ساختمان رکود عمیق تری را تجربه می کند. وابستگی صنایع دیگر نظیر سیمان و مصالح ساختمانی به صنعت ساختمان نیز موجب سرایت رکود ساخت و ساز به این صنایع شده است. طبق گزارش مرکز آمار ایران رکود ساخت و ساز در تهران بیشتر از میانگین کشور بوده است به طوری که در سال 93 تعداد پروانه های ساختمانی صادر شده در تهران با کاهش 52.3 درصدی مواجه شده است. کاهش صدور پروانه های ساختمانی در سال گذشته، تاثیر خود بر این صنعت و صنایع وابسته را در سال جاری می گذارد چراکه معمولا ساخت پروژه های ساختمانی از مرحله اخذ پروانه تا انتها یک تا دو سال زمان می برد. ساخت و ساز در تهران 8.4 درصد از کل پروانههای احداث ساختمان صادر شده از سوی شهرداریهای کشور در تهران بوده است. بیشترین سهم از پروانههای صادر شده برای احداث ساختمان در شهر تهران، مربوط به شهرداری منطقه 4 با صدور 937 پروانه (9.3 درصد) و کمترین سهم مربوط به شهرداری منطقه 9 با 227 پروانه (2.2 درصد) بوده است. مجموع مساحت زیربنای تعیین شده در پروانههای احداث ساختمان صادر شده از سوی شهرداریهای شهر تهران حدود 15688.3 هزار مترمربع بوده است که ضمن کاهش 52.6 درصدی نسبت به سال قبل در حدود 23 درصد از مجموع کل زیربنای تعیین شده در پروانههای احداث ساختمان صادر شده از سوی شهرداریهای کشور را تشکیل میدهد. با توجه به تعداد پروانههای احداث ساختمان صادر شده و مساحت زیربنای متناظر با آنها، متوسط مساحت زیربنای هر پروانه احداث ساختمان صادر شده حدود 1549 مترمربع محاسبه شده است. همچنین اطلاعات حاصل بیانگر این مطلب است که از مجموع پروانههای احداث ساختمان صادر شده از سوی شهرداریهای شهر تهران در حدود 0.9 درصد برای احداث ساختمانهای یک طبقه 0.8 درصد برای احداث ساختمانهای دو طبقه، 1.4 درصد برای احداث ساختمانهای سه طبقه، 5.5 درصد برای احداث ساختمانهای چهار طبقه و 91.4 درصد برای احداث ساختمانهای پنج طبقه و بیشتر صادر شده است. همانطور که پیشتر اشاره شد، مساحت زمین در پروانههای احداث ساختمان بالغ بر 3294.4 هزار مترمربع بوده است که در حدود 2408.6 هزار مترمربع (73.1 درصد) مربوط به پروانههای احداث ساختمان مسکونی گزارش شده است. متوسط مساحت زمین در هر پروانه احداث ساختمان مسکونی حدود 272 مترمربع محاسبه شده است. به همین ترتیب، مساحت زیربنا در کل پروانههای احداث ساختمان صادر شده توسط شهرداریهای شهر تهران در سال 1393 بالغ بر 15688.3 هزار مترمربع بوده است. از کل مساحت زیربنای یاد شده، 10954.6 هزار مترمربع (69.8 درصد) مربوط به پروانههای احداث ساختمانهای مسکونی بوده است. متوسط مساحت زیربنا در هر پروانه احداث ساختمان مسکونی 1237 مترمربع محاسبه شده است. تعداد واحدهای مسکونی پیشبینی شده در پروانههای احداث ساختمان در سال 1393 بالغ بر 83112 واحد بوده است که 71976 واحد مسکونی (86.6 درصد) مربوط به پروانههای احداث ساختمان مسکونی بوده است. توزیع پروانههای احداث ساختمان مسکونی بر حسب نوع اسکلت و مصالح عمده به کار رفته در ساختمان آنها نشان میدهد که 61.6 درصد این پروانهها برای احداث ساختمانهای بتونآرمه، 38.4 درصد برای ساختمانهای اسکلت فلزی و درصد ناچیزی برای احداث ساختمان با سایر انواع اسکلت صادر شده است. نقاط شهری کل کشور براساس نتایج حاصل از اجرای طرح، در سال 1393 تعداد 135.24 پروانه ساختمانی توسط شهرداریهای کشور صادرشده است. از کل پروانههای صادر شده، تعداد 120408 پروانه (89.2 درصد) مربوط به احداث ساختمان و 14616 پروانه (10.8 درصد) مربوط به افزایش بنا بوده است که پروانههای صادر شده برای احداث ساختمان نسبت به سال گذشته 41.7 درصد کاهش داشته است. در ضمن، از 135024 پروانه ساختمانی صادره از سوی شهرداریهای کشور، تعداد 133041 پروانه (98.5 درصد) به تقاضای بخش خصوصی، 845 پروانه (0.6 درصد) به تقاضای بخش تعاونی و 1138 (0.8 درصد) به تقاضای بخش دولتی صادر شده است. با مروری بر فراوانی نسبی پروانههای صادر شده برای احداث ساختمان در هریک از استانهای کشور مشاهده میشود که استان تهران با مقدار 15643 پروانه (13.0 درصد) بیشترین و استان سمنان با مقدار 1085 پروانه (0.9 درصد) کمترین میزان صدور را داشتهاند. با مقدار 18716.1 هزار مترمربع (27.5 درصد) بیشترین و استان کهگیلویه و بویراحمد با 318.3 هزار مترمربع (0.5 درصد) کمترین مساحت زیربنا را داشتهاند. بررسی میانگین مساحت زیربنا در پروانههای احداث ساختمان نشان میدهد که استان تهران با 1196.4 مترمربع دارای بالاترین میانگین و استان ایلام با 237.2 مترمربع دارای پایینترین میانگین در بین استانهای کشور است. واحدهای مسکونی تعیین شده در پروانههای ساختمانی صادر شده در سال 1393 بالغ بر 400164 واحد بوده است. از کل این تعداد واحد مسکونی، تعداد 366300 واحد (91.5 درصد) مربوط به پروانههای احداث ساختمان و 33864 واحد (8.5 درصد) مربوط به پروانههای افزایش بنا بوده است که تعداد واحد مسکونی در پروانههای صادر شده برای احداث ساختمان نسبت به سال گذشته 52.5 درصد کاهش داشته است. متوسط تعداد واحد مسکونی پیشبینی شده در پروانههای احداث ساختمان صادر شده حدود 3 واحد مسکونی محاسبه شده است. در ضمن از کل واحدهای مسکونی پیشبینی شده در پروانههای ساختمانی صادره از سوی شهرداریهای کشور، بخش خصوصی متقاضی ساخت 380032 واحد مسکونی بوده که 95.0 درصد واحدهای مسکونی پیشبینی شده در پروانههای ساختمانی است. سهم نسبی تقاضای ساخت واحد مسکونی توسط بخش تعاونی و بخش دولتی به ترتیب 2.8 درصد و 2.3 درصد بوده است. با مرور تعداد واحدهای مسکونی تعیین شده در پروانههای صادرشده برای احداث ساختمان درهریک از استانهای کشور مشاهده میشود که استان تهران با مقدار 98859 واحد مسکونی (27.0 درصد) بیشترین و استان کهگیلویه و بویراحمد با 1592 واحد مسکونی (0.4 درصد) کمترین تعداد واحدهای مسکونی تعیین شده در پروانههای احداث ساختمان را داشتهاند. با بررسی میانگین تعداد واحدهای مسکونی پیشبینی شده در پروانههای احداث ساختمان مشاهده میشود که استان تهران با میانگین 6.3 واحد مسکونی در هر پروانه دارای بالاترین و استان یزد با 1.2 واحد مسکونی در هر پروانه، دارای پایینترین میانگین در بین استانهای کشور میباشند. توزیع مساحت زمین پروانههای احداث ساختمان (به جز شهر تهران) بر حسب وضع زمین آنها نشان میدهد که حدود 31247.4 هزار مترمربع (78.0 درصد) مربوط به زمین بایر، 2187.8 هزار مترمربع (5.5 درصد) مربوط به باغ یا مزرعه و 6645.3 هزار مترمربع (16.6 درصد) مربوط به ساختمانهای تخریبی برای احداث مجدد ساختمان بوده است. به همین ترتیب، از کل پروانههای احداث ساختمان (بجز شهر تهران) در این دوره 79.0 درصد برای احداث بر روی زمینهای بایر، 1.3 درصد برای احداث ساختمان در زمینهای مزروعی یا باغ و 19.7 درصد برای احداث ساختمان بر روی زمین ساختمانهای تخریبی صادر شده است. با مروری بر مساحت زمین پروانههای صادر شده برای احداث ساختمان در هریک از استانهای کشور مشاهده میشود که مساحت زمین در استان تهران با 5997.0 هزار مترمربع (13.8 درصد) بیشترین و در استان ایلام با 313.8 هزار مترمربع (0.7 درصد) کمترین مقدار را داشتهاند.