به گزارش انجمن تحقیقات بازار اروپا: ایران در قعر جدول بازاریابی جهان
با وجود رشد روزافزون سرمایهگذاری برای صنعت تبلیغات و بازاریابی در جهان، ایران از این نظر همچنان در پایینترین رتبهها قرار دارد. آن طور که آمارهای جهانی نشان میدهد، از میان 69 کشور که در پایان سال 2010 میلادی بررسی شدهاند، ایران با سرمایهگذاری 22 میلیون دلار برای تبلیغات بازاریابی در رتبه پنجاه و پنجم قرار دارد.
به طور کلی در آن سال 2/31 میلیارد دلار صرف تبلیغات بازاریابی شد که این رقم نسبت به سال پیشتر از آن بیش از 2/8 درصد رشد داشته است. در این میان کشورهای آمریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه و ژاپن که همه در زمره کشورهای پیشرفته جهان قرار دارند، رتبه های نخست تا پنجم صنعت تبلیغات و بازاریابی را از آن خود کرده اند. به این ترتیب که آمریکا با هزینه کرد 9/9 میلیارد دلار در رتبه نخست قرار گرفته است و پس از آن نیز کشورهای انگلیس، آلمان، فرانسه و ژاپن به ترتیب با صرف 1/3، 8/2، 5/2 و 9/1 میلیارد دلار در رتبه های بعدی قرار دارند.اما رتبه پایین ایران در این ردهبندی جهانی در حالی است که برخی کشورهای آفریقایی مثل کنیا و نیجریه در وضعیت بهتری به سر میبرند. جایگاه بالاتری نسبت به ایران یعنی در رتبههای 52 و 53 جدول جای دارند. این دو کشور به ترتیب هر یک 30 و 27 میلیون دلار سالانه خرج بازاریابی برای محصولات خود کردهاند.در این بررسی اعلام شده است که پاکستان با هزینه کردن 14 میلیون دلاری در رتبه 58 جدول قرار گرفته است.محسن نصیری، نماینده انجمن تحقیقات بازار اروپا در ایران (ESOMAR) برای تاکید بر اهمیت تبلیغات بازاریابی به «دنیای اقتصاد» میگوید: «تا 10 سال گذشته کمتر از 10 درصد از بودجه کل تبلیغات کشورهای صرف بازاریابی میشد، اما در حال حاضر این رقمها افزایش یافته چون در اولویت تجارت کشورها قرار گرفته است.به گفته او این همان موضوعی است که موجب شده تا سرمایه گذاری برای بازاریابی در کشورهای مختلف جهان به طور متوسط 8/2 درصد رشد داشته باشد. او البته میگوید که پیشرفت کشورهای مختلف نیز در این زمینه جالب است به این شکل که در میان تمام مناطق «آمریکای جنوبی» که اتفاقا در رتبههای پایین قرار دارد با 9/13 درصد رشد در صدر قرار دارد و پس از آن نیز «خاورمیانه» و «آفریقا» نیز با 3/4 درصد رشد پیشرفت خوبی را در سالهای اخیر از خود نشان دادهاند. اما اروپا که اتفاقا در رتبه برتر از نظر میزان سرمایه گذاری در زمینه بازاریابی است در سال 2010 فقط یک درصد رشد کرده است. قارههای آمریکای شمالی و آسیا و اقیانوسیه نیز هر یک 1/3 و 5/3 درصد رشد کردهاند.
نقش بسته بندی در بازاریابیحمید صافدل، معاون بازرگانی خارجی وزارت صنعت، معدن و تجارت بر نقش بسته بندی در صنعت بازاریابی تاکید میکند و میگوید که بسته بندی مناسب اعتبار کالاهای ایرانی را در بازارهای مصرف ارتقا میدهد.رییس کل سازمان توسعه تجارت ایران در همایشی که در زمینه صادرات و بازاریابی با عنوان توانمندسازی بنگاههای برگزار شده بود، گفت بازاریابان حرفهای از بستهبندی مطلوب به عنوان بازاریابی خاموش یاد میکنند.به گفته او در سالهای اخیر به دلیل اهمیت و اثربخشی و تاثیرگذاری فوقالعاده بستهبندی، نوآوری در صنعت بستهبندی، بیشتر از نوآوری در محصولات و تعیین کاربردهای متنوع برای آن بوده، به نحوی که هزینه تخصیص یافته بخش تحقیق و توسعه شرکتهای پیشرو، در بخش بستهبندی بیشتر از خود محصول میباشد.
صافدل با اشاره به کیفیت بستهبندی و برندسازی به عنوان دو ابزار موثر و موفق برای جلب مشتریان وفادار به محصول و نام تجاری گفت: در تفکر بازارگرا به جای تولیدگرا، رمز موفقیت برای نفوذ و ماندگاری در بازار رقابتی خارجی، بستهبندی بهینه است.
بنگاهی که نتواند در بازار داخلی سهم رو به رشدی داشته باشد، امکان ندارد بتواند در بازارهای صادراتی موفقیتی ماندگار کسب کند.صافدل هزینه برای تحقیق و توسعه و به روز کردن دانش و تجهیزات خط تولید به روشهای مدرن بستهبندی را سرمایهگذاری برای بقا در بازار دانست و افزود: بستهبندی یک عمل فنی- اقتصادی است که هزینه تحویل کالا از تولید تا مصرف را کاهش داده و فروش و سود حاصل از آن را به بالاترین حد افزایش میدهد.رییس کل سازمان توسعه تجارت ایران گفت: بستهبندی، مجموعهای هماهنگ از مواد، انرژی و ارزش افزوده است که یک پوشش حفاظتی و ساختار اطلاعاتی برای کالا بهوجود میآورد.او بستهبندی، الگوی مصرف قوانین و مقررات، سلیقه و نیاز بازار و کاهش هزینهها و نیز هدایت بخشی کالاهای صادراتی، از عوامل تاثیرگذار در دستیابی به بستهبندی موثر و موفق در توسعه صادرات اعلام کرد و افزود: انتخاب بستهبندی مناسب جهت صادرات، سبب میشود تا این اطمینان حاصل شود که کالاهای صادراتی بدون هیچ ایرادی و در بهترین شرایط به مقصد مورد نظر ارسال شدهاند.البته تاکید معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در مورد نقش بستهبندی در جذب بازارهای مختلف در حالی است که به گفته یک مدرس دانشگاه در این رشته، در حال حاضر این صنعت در ایران مغفول مانده است.به گفته شهرزاد اسفرجانی این در حالی است که 75 درصد از تصمیم خرید مشتریان در مقابل قفسه فروشگاهها گرفته میشود.او در این زمینه به نتایج برخی مطالعات اشاره میکند و با بیان اینکه 80 درصد کالاها در دنیای امروز به یکدیگر شبیه هستند، تاکید میکند که یک کالا از زمان دیده شدن 3 تا 7 ثانیه فرصت دارد تا نظر مشتری را به عنوان یک خریدار جلب کند. این استاد دانشگاه تصریح میکند در دنیای تجارت نوین رقابت از بعد از خط تولید آغاز میشود که در این روند بستهبندی نقش مهمی دارد.اسفرجانی بر این اساس از بازاریابی، تحقیق استراتژیک، روانشناسی اجتماعی و برنامهریزی فروش به عنوان ارکان اصلی این رقابت نام میبرد و میگوید شناسایی بازار و مخاطبان در این میان نقش کلیدی در بستهبندی و در نتیجه بازاریابی ایفا میکند.
