از سیر تا پیاز واردات خودروهای گذر موقت

این خودروها به چه صورت وارد کشور می شوند؟ مدت زمان تردد آنها در ایران چقدر است؟ شرایط واردات آنها چگونه است؟ برای یافتن پاسخ این پرسش ها، این نوشته را بخوانید.


پلاک گذرموقت در ابتدا برای افرادی در نظر گرفته شده بود که قصد داشتند برای مدت زمان کوتاهی با اتومبیل خود به ایران سفر کنند. تعیین مدت تردد آنها در کشور به عوامل مختلفی بستگی داشت و گاهی اوقات تحت شرایط خاصی این مدت تمدید می شد اما بعدا عده ای از هموطنان تصمیم گرفتند که از این رویه به عنوان یک تفریح و تجارت سودآور استفاده کنند!


قضیه از این قرار است که خودروهای گذرموقت مشمول قانون پرداخت عوارض گمرکی نیستند، بنابراین بعضی ها به این فکر افتادند که اتومبیل های خاص و مورد علاقه شان را از این طریق با قیمتی مناسب و البته مدت زمان محدود، به کشور وارد کنند و همین امر موجب شد تا تعریف و کاربرد پلاک گذرموقت در ایران، دچار تغییرات زیادی شود.


طبق قانون، هر شخصی که حداقل دارای سه ماه اقامت از یک کشور خارجی باشد، می تواند اتومبیل گذرموقتی را از آن کشور به ایران بیاورد و بعد از اتمام مدت تردد نیز باید حتما خودرو را از ایران خارج کرده و به کشور مبادا بازگرداند. هر اتومبیل گذرموقت حداکثر تا شش ماه می تواند در کشور تردد داشته باشد که این مدت زمان باتوجه به شرایط اعلام شده در اداره عبور موقت و وضعیت کشور مبدا ممکن است به صورت دو دوره سه ماهه (تمدید بعد از سه ماه اول انجام می گیرد) یا گاهی به صورت یک دوره پیوسته شش ماهه تعیین شود.


بعد از اتمام مدت پلاک، مالک خودرو یک ماه فرصت دارد که اتومبیل را از کشور خارج کند و در این یک ماه به ازای هر روز دیرکرد باید مبلغ مشخصی را بابت جریمه پرداخت کند اما بعد از اتمام این فرصت یک ماهه اگر خودرو از کشور خارج نشده باشد به عنوان کالای قاچاق توقیف می شود. حال اگر بخواهید دوباره از خودروی موردنظر استفاده کنید باید بعد از خروج آن از کشور دوباره مراحل قانونی را طی کرده و پس از گذشت مدت زمانی مشخص برای واردات مجدد آن اقدام کنید.


باید توجه داشت که پلاک گذرموقت کاملا متفاوت از پلاک مناطق آزاد (کیش، قشم، اروند و...) بوده و علاوه بر شکل ظاهری، از نظر شرایط تردد نیز با هم فرق دارند. طبق قانون اخیر، خودروهای دارای پلاک مناطق آزاد فقط می توانند در همان منطقه تردد داشته باشند و درصورتی که قرار باشد از منطقه خود خارج شوند باید پلاک گذرموقت را دریافت کنند که ظاهرا تصمیم بر آن گرفته شده تا به این دسته از خودروها فقط برای یک ماه در سال، پلاک گذرموقت داده شود. بعضی از افراد نیز تصور می کنند که پلاک گذرموقت همان پلاک سیاسی است که کاملا در اشتباهند. خودروهای پلاک سیاسی برای سفارتخانه ها و جا به جایی پرسنل آنها وارد شده و هیچ ارتباطی به قضیه پلاک گذرموقت ندارد.


چند سالی است که واردکنندگان و شرکت های مختلفی در زمینه واردات اتومبیل های گذرموقت فعالیت می کنند تا افرادی که از کشورهای خارجی اقامت ندارند نیز بتوانند از این طریق، یک خودروی گذرموقت را برای خود سفارش دهند. متاسفانه فعالیت تعداد زیادی از این شرکت ها غیرقانونی بوده و گرفتن اتومبیل از آنها ممکن است دردسرهای زیادی را برای مشتریان درپی داشته باشد. در حقیقت باید بگوییم که طبق قانون خرید و فروش اتومبیل گذرموقت ممنوع بوده و انتقال وکالتی آن نیز کاملا غیرقانونی است.


ضمنا باید به این نکته اشاره کنیم که طبق قانون راهنمایی و رانندگی، فقط مالک خودرو می تواند پشت فرمان این اتومبیل ها بنشیند و درصورت مشاهده تخلف، اتومبیل توقیف می شود (هرچند که در حال حاضر انجام این تخلفات به امری عادی تبدیل شده است!) پس روش معمول و صحیح این است که اتومبیل مورد نظر را به شرکت های معتبر سفارش داده و بعد از اتمام مدت تردد نیز از طریق همان شرکت ها برای خروج خودرو اقدام کنید.


معمولا شرکت های پس از اتمام مدت پلاک، درصدی از قیمت اولیه خودرو را کم کرده و آن را از شما می خرند تا برای فروش آن نیز با مشکلی مواجه ن شوید. اگر قرار باشد فرد دیگری اتومبیل را خریدرای کند باید اتومبیل را از کشور خارج کرده و بعد از طی شدن مراحل قانونی مجددا اتومبیل را با اسم ایشان به کشور وارد کنید که این کار نیز به کمک شرکت ها قابل انجام است. حتما با خود می پرسید که مالکیت این خودروها چگونه تعیین می شود؟


باید بگوییم که برای واردات هر اتومبیل گذرموقت مبلغی بابت دیپوزیت (ضمانت) از شما گرفته شده و در ازای آن برگه ای با نام دیپوزیت کارنت به اسم شما صادر می شود که نشان می دهد خودرو برای مدت معینی تحت مالکیت شما قرار دارد اما سند اصلی خودرو نزد صاحب آن (شخص حقیقی یا یک نمایشگاه اتومبیل) در کشور مبدا محفوظ می ماند. در واقع شما با پرداخت مبلغ دیپوزیت ضمانت می دهید که پس از اتمام مدت تردد، اتومبیل را به مبدا خود بازمی گردانید. البته خیالتان راحت باشد که مبلغ دیپوزیت (این مبلغ باتوجه به نوع خودرو و کشور مبدا متفاوت است) بعد از بازگشت خودرو، به شما پس داده می شود.


قیمت خودروهای گذرموقت باتوجه به نرخ ارز کشوری که از آن خریداری می شوند تعیین می گردد و سپس هزینه حمل و نقل، مبلغ دیپوزیت و هزینه های مربوط به دریافت پلاک نیز به آن اضافه می شود. بدین ترتیب این خیلی مهم است که شما اتومبیل را با چه قیمتی از کشور موردنظر خریداری می کنید و بهتر است که این کار را به افراد باتجربه یا شرکت ها واگذار کنید. معمولا اتومبیل های کارکرده و دست دوم برای واردات گذرموقت انتخاب می شوند زیرا خرید نمونه صفر کیلومتر آنها به صرفه نبوده و باتوجه به اختلاف نرخ ارز، افت قیمت زیادی پیدا می کنند. تا به حال نیز به غیر از چند نمونه انگشت شمار، خودروی صفر کیلومتری به صورت گذرموقت به کشور وارد نشده است.




● کدام خودروها محبوب ترند؟
در میان اتومبیل های گذرموقت وارد شده به ایران، خودروهای آمریکایی بیشترین سهم واردات را به خود اختصاص داده اند زیرا ویژگی هایی چون سرعت، قدرت، هیجان رانندگی و زیبایی ظاهری را با قیمتی بسیار مناسب در اختیار شما قرار می دهند و نمونه کار کرده آنها نیز به وفور در کشورهای حاشیه خلیج فارس یافت می شود. در این میان، دوج چارجر و فورد موستانگ به عنوان ارزان ترین و محبوب ترین عضو گروه اتومبیل های آمریکایی گذرموقت شناخته می شوند و پس از آنها نیز شورولت کامارو، کرایسلر ۳۰۰، هامر و کوروت بیشترین میزان واردات را به نام خود ثبت کرده اند. آن دسته از افرادی که از کیفیت مونتاژ و سطح امکانات رفاهی این خودروهای نسبتا ارزان قیمت راضی نبودند به سراغ مدل های مختلف کادیلاک رفته که ارزان ترین نمونه وارداتی آن مدل STS و گران ترین مدل نیز CTS TV کوپه (حدود ۱۳۰ میلیون تومان) بوده است.


شایان ذکر است که کادیلاک به عنوان یک اتومبیل لوکس آمریکایی، کیفیت مطلوب و آپشن های زیادی را به شما هدیه می دهد. تا سال گذشته نیسان ۳۵۰Z نیز در میان واردکنندگان اتومبیل های گذرموقت از محبوبیت خاصی برخوردار بود زیرا مانند فورد موستانگ، یک اتومبیل کوپه اسپورت و ارزان قیمت بوده و توانایی فنی قابل توجهی دارد اما کم کم چهره آن تکراری شد و با ورود مدل ۳۷۰Z محبوبیت آن کاهش پیدا کرد. از بحث اتومبیل های پرطرفدار و ارزان قیمت گذرموقت که بگذریم نوبت می رسد به خاص ترین و گران ترین گذرموقت های وارداتی که قاعدتا شامل اتومبیل های لوکس یا سوپراسپورت اروپایی بوده اند.


یکی از خاص ترین اتومبیل های وارداتی گذرموقت، مرسدس بزن SLS AMG است که اصلا تصور نمی کردیم یک روز در خیابان های کشور تردد کند اما تا به حال دو دستگاه از آن به رنگ های قرمز و سفید به صورت گذرموقت وارد ایران شده است. در میان فهرست اتومبیل های لوکس و مجلل گذرموقت نیز رولزرویس فانتوم، فانتوم کوپه و گوست به عنوان خاص ترین اتومبیل های واردشده شناخته می شوند. علاوه بر این خودروها اگر بخواهیم گران ترین یا خاص ترین اتومبیل های وارداتی گذرموقت را نام ببریم باید به خودروهایی چون لامبورگینی مورسیه لاگو LP۶۴۰ هامان، لامبورگینی گالاردو LP۵۶۰، ب.ام.و X۵ هامان، مازراتی گرن توریسمو، مازراتی کواتروپوت، مرسدس بنز AMG CL۶۳، رنج روور Evoque، پورشه ۹۱۱ توربو، نیسان GTR، فراری F۴۳۰ و آئوری R۸ اشاره کرد.

در خاتمه باید بگوییم که آنچه در این نوشتار گفته شد حاصل تجربه و تحقیق روزنامه نگاران حوزه خودروی روزانه «هفت صبح» در زمینه واردات اتومبیل های گذرموقت بوده و برای به دست آوردن این اطلاعات سعی کردیم که از شرکت های معتبر، واردکنندگان مختلف، مالکین خودروهای گذرموقت و مراجع قانونی پرس و جو کنیم. با این حال ممکن است این شرایط همین امروز که شما روزنامه را مطالعه می فرمایید تغییر کرده باشد.