چشمانداز نو در بازار داروی ترکیه

چشمانداز نو در بازار داروی ترکیه

روزنامه دنیای اقتصاد - شماره ۳۰۸۲ کد خبر: DEN-771098
منبع: Mondaq.com
ترجمه: توفیق وحیدی آذر
حدود سه سال پیش شرکت کرهای (الجی) از تحویل پلی اتیلن خریداری شده توسط یک شرکت دارویی کشورمان که برای ساخت و تولید بطریهای سرم خود از آن استفاده میکرد؛ به بهانه تحریمهای غرب خودداری کرد، این در حالی بود که ارسال تجهیزات و کالاهای مصرفی این شرکت مانند مونیتورهای کامپیوتر و لوازم خانگی و... همزمان به بازار ایران ادامه یافت.
در مقابل فشار رسانهای داخل کشور؛ کارخانه کرهای برای حفظ بازار خود و وضعیت پیشآمده عقبنشینی کرد و محموله کالای خریداری شده؛ تحویل شرکت دارویی خریدار شد. از این مثال میتوان چنین نتیجهگیری کرد که در اقتصاد بازار آزاد تحریم امری بیمعنی است و از آن فقط در راستای اهداف اقتصادی میتوان بهره گرفت. تحریمها در بازار اقتصاد تنها بهانهای سفارشی برای ممانعت از گسترش و رشد صنعت و اقتصاد و حذف یا ضعیفتر ساختن رقیب به شمار میروند؛ اما برنامهریزیهای صحیح و منطقی دولتی از نظر علم تولید و مدیریت و اقتصاد مرتبط با آن، همراه با حمایتهای کامل و منسجم میتواند؛ چشم انداز مناسبی برای صنعت در تمام عرصههایش بهوجود آورد، سابقه علمی و توانمندیهای فنی کشورمان پشتیبان موثری برای به نتیجه رسیدن این برنامهها خواهد بود. تجارب کشورهای در حال رشد، بهویژه با فرهنگ و ساختارهای مشابه میتواند الگوی توسعه مناسبی برای صنعت مختلف باشد.
***
مبادلات در بازار جهانی دارو از 782 میلیارد در سال 2011 به 971 میلیارد دلار در سال 2016 خواهد رسید، 80 درصد سهم این بازار بین کشورهای آمریکای شمالی، اروپا و ژاپن تقسیم شده است، گرچه هنوز انتظار حفظ تفوق و برتری توسط این کشورها وجود دارد، اما توانمندی آنان در کنترل و حفظ بازار در حال رشد به تدریج در حال از دست رفتن است.
کشورهایی همچون ترکیه، برزیل، روسیه، هند و چین که اکنون به نام کشورهای فارمرجینگ (Pharmerging) مطرح شدهاند، از نظر دارو در حال رشد هستند و به صورت گسترده نقشی فعال و تعیینکننده را در بخش دارو اعمال میکنند.
سمتیابی و هدایت کشورهای با بازار در حال رشد در صنعت دارو به نحوی است که انتظار میرود آنها در سال 2015، بتوانند 28 درصد کل مصرف دارو را در اختیار داشته باشند؛ این رقم جهش بسیار بزرگی نسبت به سال 2005 خواهد بودکه فقط 12 درصد بازار مصرف جهانی دارو توسط آنان تامین میشد. دلیل این رشد فزاینده در این بازار گرانبهای صنعت دارو؛ رشد تولید ناخالص ملی و بهبود کیفیت زندگی و خدمات بهداشتی در کشورهای مربوط بوده است؛ برای ترکیه نیز شرایطی غیر از این متصور نمیباشد.
سرمایهگذاری ترکیه در سیستم بهداشتی
سال 2004 بهعنوان یک نقطه عطف در سیستم مراقبتهای بهداشتی و درمانی ترکیه محسوب میشود. مراقبت و مشاوره پزشکی و ایجاد امید به زندگی از 7/1 به 7/7 درصد از میانه سال 1990 تا دهه اول هزاره دوم و افزایش 24 درصد نسبت به سه دهه اخیر منجر به رسیدن امید به زندگی تا 74 سال گردیده است. تحقیقات انجام شده در این جهش، نشان مثبت از نقش تولید داروهای جدید و نوآوری در دارو برای افزایش امید به زندگی دارد.
همزمان با چنین رشد و توسعهای در صنعت داروی ترکیه، از سوی مجمع جهانی اقتصاد، رتبه جهانی این کشور از نظر ارزش بازار دارو در جهان شانزدهم و در منطقه اروپا ششم و از نظر پژوهشهای بالینی به رتبه سیوششم در فهرست شاخصهای رقابت جهانی در بازه زمانی سالهای 2011 تا 2012 اعلان شده است.
رشد جهانی بازار دارو برای بازه سالهای 2012 تا 2016 درحد 3درصد پیشبینی شده است؛ این در حالی است که برای ترکیه نیز همین رقم و در حد 8/2 درصد انتظار رشد وجود دارد.
پتانسیلهای ترکیه و مزیتها
ترکیه اکنون با موقعیت منطقهای خود به عنوان یک قطب اقتصادی درحال ظهور و به عنوان یک بازیکن قابل توجه و خوب در صنعت دارو دیده میشود. موقعیت کلیدی آن در مرکز آسیا و اروپا مزیتی برای شرکتهای دارویی است که علاقهمند به انجام عملیات پژوهشی و تحقیق و توسعه درخاورمیانه و شرق و جنوب شرقی اروپا و مناطق مورد علاقه ترکها میباشند.
بیست کشور مهم که اکنون ترکیه صادرکننده دارو به آنها محسوب میگردد؛ شامل 6 کشور خاورمیانه از جمله عراق و ایران با 54 و 44 میلیون دلار و 7 کشور اروپایی است؛ اکنون کل حجم صادرات دارویی ترکیه بالغ بر 720 میلیون دلار است.
براساس چشماندازهای اعلان شده توسط دولت ترکیه؛ برای دهه آینده که همزمان با صدمین سال تاسیس جمهوری ترکیه خواهد بود؛ افزایش سرمایهگذاری در بخش تحقیق و توسعه تا 3 درصد تولید ناخالص ملی را در برخواهد داشت.
در این شرایط انتظار افزایش هزینه تحقیق و توسعه در صنعت دارو از 60 میلیون دلار به 150 میلیون دلار در سال 2015 میرود. در این موقعیت؛ جایگاه ژئوپلتیک و علایق حکومت، برای سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه در ترکیب با نیروی کار ماهر و کاربلد این کشور قرار خواهد گرفت.
وجود واحدهای کوچک تحقیق و توسعه در اغلب انستیتوها و دانشگاههای ترکیه موجب جذابتر شدن این کشور برای شرکتهای دارویی جهان شده است که با کاهش هزینه تجهیزات میتوانند با «برونسپاری» پژوهشها و تحقیقات به واحدهای کوچک یا متوسط تحقیق و توسعه ترکیه از سی هزار نفر نیروی انسانی آموزش دیده در این زمینه که نصف آنها دارای مدارج علمی بالاتری نیز هستند؛ بهرهبرداری کنند.
مشوقهای مالیاتی برای سرمایهگذاری در صنایع و از جمله صنعت دارو، درخصوص مزایای مرتبط با حذف مالیات برارزش افزوده و معافیتهای گمرکی جهت سرمایهگذاریهای با ارزش حداقل 50 میلیون لیر ترکیه توسط دولت از سال 2012 ارائه شده است.
در نهایت ثبات فعلی سیاسی ترکیه و حاکمیت و قانونگذاری یک جریان در طول دهه گذشته و در مقایسه با بحرانهای منطقهای و بیثباتی ایجاد شده در همسایگانش و همچنین تعیین چارچوب قانونمند برابری موقعیتهای شرکتهای دارای سرمایه خارجی با شرکتهای داخلی، مزیت دیگری ویژه شرکتهای خارجی است که در هر صنعت از جمله صنعت دارو فعالیت میکنند.
*مدیر فنی و مهندسی داروسازی شهید قاضی