مطالبات 700 میلیارد تومانی گمرک

مطالبات 700 میلیارد تومانی گمرک

کد خبر: Den-750488 تاریخ چاپ: ۱۳۹۲/۰۶/۱۸ منبع: روزنامه دنیای اقتصاد - شماره ۳۰۱۱
مهمترین عملکرد رییس کل سابق: حذف مجوز کاغذی از گمرک
مهمترین برنامه رییس کل جدید: ترخیص کالا در کوتاهترین زمان
مهمترین انتظار وزیر اقتصاد: صادرات غیرنفتی تسهیل شود
گروه بازرگانی- عباس معمارنژاد، رییس کل گمرک ایران در دولت دهم، روز گذشته رسما این نهاد بسیار مهم را با 700 میلیارد تومان مطالبات معوق تحویل مسعود کرباسیان، رییس کل جدید داد. اما در حالی مسعود کرباسیان، ریاست کل گمرک ایران را برعهده گرفت که این سازمان در هشت سال گذشته به دلایلی چون نوسان چند باره نرخ ارز و دپوی کالاها در گمرک، با چالشهای متعددی مواجه شده و از جمله خبرسازترین سازمانهای دولتی بوده است.
گمرک ایران نهادی زیرمجموعه وزارت اقتصاد به عنوان یک «معاونت» است که با تمامی کالاهایی که وارد کشور شده یا از کشور خارج میشود
(به جز مواردی استثنایی)، سر و کار دارد. به همین دلیل است که هر بار، اتفاقی در جریان تجارت خارجی کشور رخ میدهد، همگان ابتدا سراغ گمرک میروند. گمرک ایران در دولتهای نهم و دهم مدیریت سه رییس کل (هاشم رهبری، اردشیر محمدی و عباس معمارنژاد) را تجربه کرد و حالا در آغاز دولت یازدهم، «مسعود کرباسیان» ریاست کل گمرک ایران را برعهده گرفته است. او پیش از آغاز دولت نهم و بعد از برادرش (مهدی کرباسیان)، مدتی ریاست کل گمرک ایران را برعهده داشت. اما گمرک ایران به ویژه از سال قبل تاکنون با چالشهای زیادی مواجه شده است. از جمله چالشهای مربوط به حوزه کاری گمرک ایران میتوان به وجود اسکلهها و مبادی غیرقانونی ورود کالا، زیر سوال رفتن آمارهای گمرک در حوزه صادرات غیرنفتی از سوی مرکز پژوهشهای مجلس، تعلل در تعطیلی گمرکهای غیرفعال و نیمهفعال، انباشت کالا در گمرکهای داخلی به دلیل مسائل ارزی، صدور بخشنامههای پیدرپی و بعضا متناقض و امثال آن اشاره کرد. اگرچه گمرک همواره اعلام کرده که در مورد مشکلاتی مانند انباشت کالا در گمرکها این سازمان تقصیری ندارد و ریشه مشکلات به اختلافات ارزی بانک مرکزی و بانکهای عامل مربوط است، اما به هرحال گمرک خواسته یا ناخواسته همواره یک پای ثابت مشکلات مربوط به تجارت خارجی کشور بوده است. در همین حال مسعود کرباسیان، رییس کل جدید گمرک ایران هفت سرفصل اصلی برنامههایش را اخیرا به «دنیای اقتصاد» اعلام کرد: اجرای دقیق قانون امور گمرکی، توسعه گمرک الکترونیک، تشکیل گمرک مدرن و بهکارگیری تجهیزات مدرن گمرکی، پیوستن به سازمان جهانی گمرک و تطبیق فعالیتهای داخلی گمرک براساس اصول بینالمللی، روانسازی و شفافسازی فعالیتهای گمرکی، شایستهسالاری در گمرک و رسیدگی به وضعیت پرسنل و همچنین گمرک در خدمت اقتصاد ملی سرفصلهای اصلی برنامه کرباسیان برای اداره گمرک ایران هستند. رییس کل جدید گمرک روز گذشته در مراسم معارفه خود نیز، از اجرای راهکارهایی برای ترخیص کالاهای موجود در کوتاهترین زمان خبر داد و اظهار کرد: در کوتاهمدت سعی خواهیم کرد این مشکلاتی را که اخیرا در زمینه ترخیص بعضی از کالاهای اساسی و دارو در گمرک به وجود آمده با ایجاد هماهنگیهای لازم حل کنیم. مسعود کرباسیان با بیان اینکه گمرک نباید به وسیلهای برای حل اختلاف بین سازمانهای مختلف اقتصادی تبدیل شود، اظهار کرد: هر یک روز توقف کالا در گمرک معادل کاهش یک درصد ارزش آن کالا است؛ به این ترتیب ما باید راهی پیدا کنیم تا ترخیص کالاهای موجود در گمرک به بهترین نحو و در کوتاهترین زمان ممکن انجام شود.
وی افزود: در طول سالهای گذشته هرگاه بانکها بر سر موضوعی به اختلاف میخوردند کالا در گمرک متوقف میشد و هر گاه بانک مرکزی در پرداخت مابهالتفاوت ارزی با بانکها به اشکال برمیخورد، این گمرک بود که متضرر میشد و در نهایت مردم مجبور بودند زمان زیادی برای ترخیص کالاهای خود صرف کنند؛ به همین دلیل باید تلاش کنیم با از بین بردن این ناهماهنگیها گمرک را به نهادی که همراه با مردم است تبدیل کنیم. رییس کل جدید گمرک ایران عنوان کرد: گمرک سابق پنج سال سازمان نمونه کشور و 2 سال نیز عضو کمیته خط مشی جهانی بود. در رتبهبندی «آنکتاد» نیز گمرک ایران پنجمین گمرک جهان بود، ولی در حال حاضر بسیاری از این موفقیتها از دست رفتهاند، اما من معتقدم با توجه به تواناییها و پتانسیلهای موجود، میتوانیم بار دیگر نه تنها این رتبهها را که بسیار بیشتر از آنها نیز کسب کنیم. کرباسیان با اشاره به تصویب قانون امور گمرکی در مجلس گفت: ما در آن قانون 360 ماده درنظر گرفته بودیم که تنها 150 ماده از آن به تصویب مجلس رسید. در کنار این قانون، طرح پنجره واحد است که در سال 1383 به تصویب رسید ولی هنوز به صورت مناسب اجرایی نشده است.
انتظارات وزیر اقتصاد
در این مراسم وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز با بیان اینکه شرایط ایجاد شده برای ارز در چند ماه گذشته باعث شده قدرت رقابت بخش تولید در ایران با کالاهای خارجی افزایش یابد، اظهار کرد: بسیاری از مشکلات اقتصاد ایران ناشی از وابستگی بیش از حد بودجه دولت در هزینههای جاری به پول نفت بوده است که این مساله منشا تورم و همچنین ناتوانی بخش خصوصی شده است. علیطیبنیا اضافه کرد: در صورتی که یک برنامهریزی صحیح و راهبردی برای جایگزینی تولید داخل و صادرات کالاهای غیرنفتی به جای پول نفت صورت گیرد، وابستگی چندین دههای به پول نفت را از بین برده و به قدرتیافتن بخش خصوصی و همچنین رونق تولید و رشد اقتصادی بینجامد. وزیر امور اقتصادی و دارایی عنوان کرد: اصلیترین نقش گمرک در شرایط امروز، تسهیل صادرات غیرنفتی است. وی با بیان اینکه گمرک نقش بسزایی در بهبود فضای کسبوکار دارد، اظهار کرد: در حال حاضر کشور ما در بین 180 کشور مورد بررسی دنیا از نظر فضای کسبوکار، در رتبه 145 قرار گرفته که این مساله بههیچوجه در شأن و شایسته ایران و مردمش نیست؛ بنابراین یکی از اهداف اصلی دولت، بهبود فضای کسبوکار اعلام شده و این مساله به خصوص در حوزههایی که تحت مدیریت وزارت اقتصاد قرار دارد، از اهمیت ویژهای برخوردار است و گمرک در راس این بخشها است. وزیر اقتصاد با اشاره به انتظارات از مدیریت جدید گمرک، اظهار کرد: در مرحله اول باید قوانین و مقرراتی همسو، ساده و یکپارچه به وجود آید و در این راه یک نظام کارآمد برای پایش پیوسته مقررات تعریف شود؛ در کنار آن باید با توسعه زیرساختهای گمرکی کشور، فرآیندهای استانداردسازی در کوتاهترین زمان ممکن پیادهسازی شود. تعامل با طرفهای فعال در بخش خصوصی و استفاده از ظرفیتهای حداکثری آنها در اقتصاد کشور باید از دیگر اولویتهای گمرک در این چهار سال باشد. همچنین عملیات اجرایی در گمرک باید غیرمتمرکز انجام شود، اما تجمیع اطلاعات به راحتی مقدور و قابل پردازش باشد. با استفاده از ارتباط هوشمند گمرک با دیگر دستگاهها، سطح مناسبی از نظارت ایجاد و به این ترتیب فرار گمرکی ناممکن و حق قانونی دولت از عوارض گمرکی به بهترین حالت تامین شود.
جزئیات طرح جامع گمرک
از سوی دیگر، عباس معمارنژاد، رییس سابق گمرک ایران هم با بیان اینکه گمرک درسالهای گذشته پیشرفتهای قابلتوجهی در حوزه فناوریهای نوین داشته است، اظهار کرد: در حال حاضر هیچ مجوز کاغذی در گمرکها صادر نمیشود و تمامی مراحل الکترونیکی است و این مساله باعث شده که دیگر ثبت سفارشهای جعلی ممکن نباشد و همچنین گشایش اعتبار نیز نسبت به گذشته بسیار آسان شود. وی با اشاره به طرح جامع گمرک نوین (نگین) گفت: بسیاری گمان میکنند نگین فقط ناظر بر گمرک الکترونیکی است، اما این طرح بسیار گسترده است و ساختار، سازمان، فناوری و ذینفعان را شامل میشود.
رییس سابق گمرک ایران اظهار کرد: نقشه راه آینده گمرک بر مبنای تجربیات موفق جهانی و توصیههای سازمان جهانی طراحی شد. این نقشه شامل 35 پروژه است که در طول شش سال خود به حدود 300 میلیارد تومان سرمایه و بودجه احتیاج دارد که با توجه به پایان یافتن طراحی آن در آیندهای نزدیک امکان عملیاتی شدن را داراست. این طرح در 30 سال گذشته توسط بسیاری از کشورهای پیشرفته انجام شده و امیدواریم با پیگیری آن در ایران وضعیت شاخص فضای کسبوکار بهبود یابد و همان طور که در قانون پنجم توسعه تصریح شده، رتبه ایران در این شاخص به 100 کشور اول جهان برسد. البته این طرح مزایای اقتصادی بسیاری نیز دارد و 800 میلیون دلار صرفهجویی به بار خواهد آورد. معمارنژاد همچنین گفت: مطالبات معوق گمرك به حدود 700 میلیارد تومان رسیده که ما تلاش کردیم در همان سه ماه نخست فعالیت خود، با پالایش لازم در اطلاعات موجود در این حوزه، مطالبات معوق گمرکی را به حداقل برسانیم.

کرباسیان به «خانه» آمد، معمارنژاد هم ماند
وزیر اقتصاد در مراسم تودیع و معارفه رییس کل گمرک گفت: این جلسه را جلسه تودیع و معارفه نامگذاری کردهاند اما مصداق ندارد، زیرا کرباسیان با توجه به سابقهای که در گمرک دارد، به خانه خودش برمیگردد و معارفه برای او معنایی ندارد. معمارنژاد قرار نیست از مجموعه تودیعی داشته باشد و در وزارت اقتصاد، در بخش آسانتری فعالیت خواهد کرد.