فصل تازه جنبش ضدتحریم

فصل تازه جنبش ضدتحریم

کد خبر: Den-734555 تاریخ چاپ: ۱۳۹۲/۰۵/۳۰ منبع: روزنامه دنیای اقتصاد - شماره ۲۹۹۶
«نه» قاطع فعالان جامعه مدنی به تحریمها
گروه بازرگانی- نام جنبش ضدتحریم، شاید این روزها کمی برای فعالان اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی آشنا شده باشد. جنبش ضدتحریم که از سوی شورای سازمانهای جامعه مدنی پی ریزی شده، حرکتی برای مواجهه با تحریمهای بینالمللی و روشن کردن عواقب سوء تحریمها بر زندگی روزمره شهروندان ایرانی است.
در این میان، نمایندگان سازمانهای جامعه مدنی عصر دوشنبه سال جاری همزمان با سالگرد «کودتای 28 مرداد» در یک نشست مطبوعاتی به تشریح اهداف، برنامهها و دیدگاههای خود پرداختند تا جنبش ضد تحریم به فصل تازهای از فعالیتهای خود وارد شود.
اقتصاد، فرهنگ، هنر، محیط زیست، گردشگری، زنان و ... حوزههایی هستندکه نمایندگان آنها با هدف کاهش فشار تحریمها و نشان دادن ابعاد ظالمانه و یکسویه این محدودیتهای بینالمللی به میزبانی شورای سازمانهای جامعه مدنی به رایزنی، مکاتبه و تعامل با بخشهای مختلف خواهند پرداخت.
نامگذاری 28 مرداد با عنوان «جنبش ضد تحریم»
سهیلی، عضو شورای مرکزی سازمانهای جامعه مدنی در این نشست مطبوعاتی با اشاره به راهاندازی جنبش ضدتحریم، تصریح کرد: «در طول دو ماه گذشته از طرف نخبگان اقتصادی، استادان دانشگاه و اقتصاددانان مسالهای تحت عنوان جنبش ضدتحریم مطرح شده است. هدف اصلی از ایجاد این جنبش مواجهه با تحریمهای ضدبشری است که علیه ایران اعمال شده است.»
وی گروهی از استادان دانشگاهی از جمله دکتر غنینژاد، دکتر بهکیش و دکتر مشایخی را از پیشگامان طرح موضوع ایجاد جنبش ضدتحریم نام برد و افزود: «متاسفانه ما شاهد بودیم که در طول چند سال اخیر به رغم افزایش فشار تحریمها، تحرک اجتماعی و سیاسی جدی از سوی دولت و ملت ایجاد نشد. به همین دلیل باید این مساله به درستی بررسی شود که برای تحقق این جنبش در شرایط کنونی گرد هم آوردن چه گروههایی میتواند اهداف ما را در جهت خواست ملت تحقق بخشد.»

فصل تازه جنبش ضدتحریم
سهیلی کودتای بیست و هشتم مرداد ماه 1332 و فاجعهای که بر اثر دخالت ابرقدرتهای خارجی در کشورمان رخ داد را یادآوری کرد و گفت: «این دخالت منجر به سقوط یک دولت قانونی و ایجاد مشکلات جدی در کشور شد.
مشکلاتی که هیچ وقت از حافظه تاریخی ملت ایران پاک نخواهد شد. دخالت این کشورها در سقوط دولت مصدق در سال 1332 یک حرکت سیاسی اجتماعی محسوب میشد و امروز به جرات میتوان تحریمها را حرکتی اقتصادی اجتماعی نامید که بی شباهت به دخالت شصت سال پیش ابرقدرتها در ایران نیست. بنابراین باید تحریمها را هم نوعی تجاوز به حقوق ملت بدانیم.»
عضو هیات موسس شورای سازمانهای جامعه مدنی به چالش کشیدن تحریمکنندگان در تجاوز به حقوق ملت ایران را یکی از اصلیترین اهداف جنبش ضد تحریم عنوان کرد و گفت: «در همین راستا پیشنهاد میکنیم که روز بیست و هشتم مرداد ماه با عنوان «جنبش ضدتحریم» نامگذاری شود. به گونهای که این روز با همین نام در حافظه تاریخی ملت ایران و همه ملتهایی که به هر نوعی مورد تجاوز کشورهای دیگر قرار گرفتهاند، ثبت شده و به روزی به یاد ماندنی تبدیل شود.»
سهیلی در ادامه تصریح کرد: «جنبش مدنی ضد تحریم، زمینهای را فراهم میکند که جامعه مدنی برای مواجهه با فشارهای ناشی از محدودیتهای بینالمللی و در مقابل این حرکت ضد بشری باید به صورت متشکل و منسجم بایستد. ما در شورای سازمانهای جامعه مدنی که متشکل از فعالان، سازمانها و انجمنهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و هنری است، برآنیم که از همه بخشهای مهم کشور برای ایجاد یک همبستگی و جنبش مدنی بر علیه تحریمهای بینالمللی دعوت کنیم.»
وی تاکید کرد: «ما قصد داریم آغازکننده حرکتی باشیم که میتواند به تقابلی سازمان یافته با تحریمهای ضدبشری بر علیه کشور تبدیل شود. ما معتقدیم که جامعه مدنی ایران این پتانسیل را دارد که در راس این جنبش تاثیرگذار قرار گیرد. بدون شک نهادهای مدنی ما قادر به تامین همه خواستهها و نظرات نخواهند بود، اما با پیوستن به یکدیگر به تواناییهای قابل توجهی دست خواهند یافت.»
وی در ادامه به اهمیت جذب ایرانیهای مقیم خارج نیز اشاره کرد و افزود: «ایرانیان مقیم خارج از کشور میتوانند پیامرسانهای تاثیرگذاری باشند. آنها بدون شک میتوانند تاثیر قابل توجهی در بهبود جایگاه ایران در جوامع مدنی بینالمللی، سازمان ملل و حتی سازمانهای مدنی و دولتهای سایر کشورها داشته باشند.»
این فعال اقتصادی برگزاری انتخابات پرشور 24 خرداد سال جاری و انتخاب دولت تدبیر و امید را نقطه عطفی برای مقابله با تحریمها دانست و اذعان کرد: «خوشبختانه در انتخابات بسیار پرشوری که امسال برگزار شد مردم نشان دادند که با آگاهی کامل، بر سرنوشت خود حاکم هستند و شرایط را به درستی درک میکنند. امروز مجموعه جامعه مدنی و فعالان اجتماعی و اقتصادی باید از دولت در چانه زنیهای بینالمللی حمایت کنند تا بتوانیم در مذاکرات برگزار شده فشارها را کم کنیم. البته ذکر این نکته ضروری است که ما قطعا میتوانیم روی نهادهای مدنی کشورهای دیگر تاثیرگذار باشیم و اثرات مخرب و پیچیده تحریمهای بینالمللی را کاهش دهیم.»
دبیر شورای سازمانهای جامعه مدنی در پایان گفت: «در این نشست مطبوعاتی از صاحبنظران همه بخشها دعوت شده تا تاثیرات تحریمها را بر بخشهای مختلف مطرح کنند تا ما به صورت گستردهتری با گوشهای از وضعیت موجود ناشی از تحریمها آشنا شده و آسیبهای وارده به حوزههای مختلف را شناسایی کنیم.»
نامه به بان کی مون
پس از آن بهزاد فراهانی که نماینده انجمن تئاتر ایران در این جلسه بود، نامه سرگشاده شورای سازمانهای جامعه مدنی ایران را درباره مخالفت با تحریمهای گسترده علیه کشور خطاب به بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل نگاشته شده بود، قرائت کرد.
در این نامه آمده بود: «همانطور که مستحضرید تحریمهای گسترده و بعضا بی سابقه جهانی ضد ایران و به ویژه تحریم سیستم بانکی و حملونقل، مشکلات زیادی برای جامعه ایرانی و آسیبهای ژرف بر زیستبوم، سلامت روان و بهداشت جسم و کسبوکار و معیشت مردم وارد ساخته است. از سوی دیگر تحریمها، سرمایه اجتماعی ایرانیان را در بخش خصوصی و نهادهای مدنی، به شدت تضعیف کرده و موانع جدی در راه دستیابی ملت ایران به صلح، دموکراسی و توسعه سیاسی ایجاد کرده است.»
در ادامه این نامه اینگونه عنوان شده بود: «ما فعالان جامعه مدنی ایران تحریمها را ابزاری غیرانسانی، زشت و ناکارآمد و ضد معاهدات و میثاق نامههای بینالمللی حقوق بشر و ارزشهای تایید شده جامعه مدنی میدانیم که با شعارهای کشورهای تحریم کننده مبنی بر دفاع از دموکراسی و حقوق بشر نه تنها سازگار نیست که بسترساز رشد رادیکالیزم در جامعه ایرانی میگردد.
در آستانه شروع به کار دولت تدبیر و امید در ایران که مصادف با شصتمین سالگرد کودتایی مداخله جویانه و ضد توسعه و دموکراسی 28 مرداد سال 1332 ـ که بیش از چند دهه تحقق دموکراسی در ایران را به تعویق انداخت ـ گردیده است، ملت و فعالان نهادهای مدنی جامعه ایرانی بار دیگر پیام تاریخی و روشن خود را مبنی بر توسعه درون زا و صلح و آشتی با جهان و قدرتهای بزرگ تحریم گر اعلام کرده و از آنها میخواهند با برداشتن تحریمهای غیرانسانی و یکسویه، مردم ایران را از این شرایط دشوار خارج سازند.»
شورای سازمانهای جامعه مدنی در پایان این نامه درخواست خود را از رییس سازمان ملل آورده بود: «از این رو ما فعالان و نمایندگان سازمانهای جامعه مدنی ایران اعم از سازمانهای غیردولتی (ngoها)، تشکلها و نهادهای صنفی و حرفه ای، ضمن اعلام حمایت از جنبش مدنی ضد تحریم، بار دیگر بر خواست و پیام ایرانیان برای رفع تحریمها و صلح و دوستی و ارتباط سازنده با جامعه جهانی تاکید میکنیم و از جامعه جهانی انتظار داریم با شنیدن ندای صلحخواهی و آشتیجویی مردم ایران به جای تحریمهای خشونتبار و جنگطلبانه، بر راهحلهای خردورزانه، دیپلماتیک پای فشرده و گامهای عملی در راستای رفع تحریمها بردارند.»
حوزه سلامت؛ آسیب پذیرترین بخش در برابر تحریمها
دکتر رحمانی، رییس انجمن جراحان عمومی در ادامه این جلسه به تشریح تاثیرات سوء تحریمها بر حوزه سلامت و درمان مردم پرداخت و گفت: «کسانی که با تبلیغات رنگارنگ در سراسر دنیا اعلام میکنند که تحریمها تاثیری بر بخش دارو و درمان در ایران نداشته و این تحریمها بخش درمان را نشانه نگرفتهاند، باید در خصوص تاثیرات سوء تحریمها بر این حوزه پاسخگو باشند.»
عضو شورای مرکزی سازمانهای جامعه مدنی در ادامه مشکلات ایجاد شده در تهیه دارو و افزایش چشمگیر و افسارگسیخته هزینههای درمانی را یادآوری کرد و افزود: «ما هر روز شاهد این مساله هستیم که داروها چگونه کمیاب شدهاند و بازار سیاهی ایجاد شده که متاسفانه به افزایش قیمت داروها منجر شده است. در شرایط کنونی تعداد قریب به اتفاق افرادی که به دارو نیاز دارند، نمیتوانند به سادگی آن را تامین کنند.»
رحمانی به مشکلات ایجاد شده برای تامین تجهیزات مورد نیاز برای انجام بسیاری از جراحیها اشاره و اذعان کرد: «تحریمها در سطح واقعی و کاملا ملموس در درمان این مملکت اثرات وخیمی گذاشته است و متاسفانه بیماران هم تریبونی برای بیان این مشکلات ندارند. به همین دلیل من به عنوان یکی از افرادی که در جامعه پزشکی در خدمت سلامت مردم هستم تاکید میکنم که تحریمها امر سلامت را که جزو اولویتهای اول توسعه پایدار است، تحت تاثیر قرار داده است. حوزه سلامت و درمان در کشورمان به شدت به خطر افتاده و باید فکر عاجلی برای این مساله کرد.»
زنان؛ بزرگترین قربانیان تحریم
مینو مرتاضی، فعال حوزه زنان هم یکی دیگر از اعضای شورای سازمانهای جامعه مدنی بود که به تشریح تاثیرات سوء تحریمها بر حوزه فعالیت خود پرداخت.
وی گرد هم آمدن فعالان جامعه مدنی را فرصتی مغتنم و ارزشمند برشمرد و گفت: «زنان ایرانی جزو پیشگامان جامعه در عرصه تلاشهای مدنی هستند. زندگی اجتماعی زنان به عنوان شهروندان داخلی و جهانی در هم تنیده شده است. بنابراین از آنجا که تعاملات و تصمیمات بازیگران عرصههای سیاست در تحولات سیاسی زندگی شهروندان چه در جوامع داخلی و چه در عرصههای بینالمللی تاثیرگذار است، زنان نیز از این تصمیم سازیها متاثر خواهند شد.»
وی سیاستهای دولت در حوزه بینالمللی را نقد کرد و افزود: «اگر دغدغه بازیگران عرصه سیاست به جای رشد استعدادها و توزیع برابر فرصتها و منابع و ثروت طبیعی هر سرزمینی مبارز طلبیدن و خودنمایی و مواجهه با همتایان و همپایان خودشان باشد، بدیهی است که حقوق شهروندی قربانی بزرگ تصمیم سازیهای سیاسی است.» مرتاضی زنان را قربانیان اصلی جنگ دانست و اذعان کرد: «تحریمها هم به مثابه جنگ خاموش هستند و زنان قربانیان بزرگ این جنگ خاموش به شمار میروند؛ چرا که همواره در صف دوم حملات قرار دارند و در شرایطی که مردها از موضع قدرت با دشمنان فرضی یا واقعی خود میجنگند، آنها در خانههای خودشان مورد تعرض قرار میگیرند. این تعرضات گاهی از ناحیه قدرت است و گاهی از ناحیه فقر. باید بدانیم که خانه فقط منظور یک فضای فیزیکی نیست؛ بلکه محیط امنی است که زنان باید در آن ببالند و زندگی کنند و فضایی امن برای بالیدن نسل آینده ایجاد کنند.»
این فعال حقوق زنان ایجاد تعاملات احترام آمیز با دنیا را زمینه ساز کاهش فشار تحریمها دانست و تاکید کرد: «وقتی که روابط جهان با یک منطقه تیره میشود تنها به این دلیل که تعاملات احترام آمیز تبدیل به تقابلات قدرت مدارانه میشود، قطعا باید انتظار داشته باشیم که خانه بیپناهترین و ناامنترین مکان برای زنان و کودکان باشد.» وی در ادامه افزود: «امروزه در سراسر جهان 70 درصد فقرای جهان را زنان تشکیل میدهند. در ایران هم آمارها تفاوت چندانی با آمارهای جهانی ندارند. در سال 1384 نرخ بیکاری زنان در ایران 32 درصد بود و امروز بر اساس آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار به 45 درصد رسیده است. آیا اگر دغدغهای برای رشد زنان بود چنین اتفاقی میافتاد؟ بدیهی است که شکل فاجعهبار اثرات تحریم را ما در این بیکاری و فقر زنانه که هر روز بیشتر میشود، مشاهده میکنیم.»
بدهکاری اکولوژیک
محمد درویش، یکی از فعالان حوزه محیط زیست هم در این جلسه تاثیرات تحریمها بر این حوزه را تشریح کرد. وی در ابتدای صحبتهای خود به مطالعات انجام شده در سازمان ملل و سازمانهای وابسته به آن در خصوص روند تخریب سرزمین در کشورهای مختلف اشاره کرد و گفت: «این مطالعات نشان میدهد که روند تخریب سرزمین و افت کارآیی سرزمین در کشورهایی که با فقر دست به گریبانند به مراتب بیشتر از کشورهایی است که شهروندانشان از یک درآمد سرانه مطلوب برخوردارند.»
وی کاهش درآمد سرانه ایرانیان را یکی از مهمترین تاثیرات تحریمها برشمرد و افزود: «نباید فراموش کنیم که ما در سرزمینی زندگی میکنیم که 7/89 درصد از آن روی کمربند خشک جهان قرار دارد و یکی از آسیب پذیرترین و شکنندهترین سرزمینهای جهان محسوب میشود. به علاوه میزان بارندگی در ایران یکسوم میانگین جهانی و میزان تبخیر آن در حدود 25 تا 35 درصد بیشتر از میانگین جهانی است و این مساله شرایط محافظت از محیط زیست را دشوارتر میکند.»
درویش نبود شرایط حداقل رفاه در کشور را عاملی برای وابستگی معیشتی به سرزمین برشمرد و تصریح کرد: «وابستگی معیشتی به سرزمین، در نهایت بدهکاری اکولوژیک را در کشور افزایش میدهد. تاکید میکنم که بدهکاری اکولوژیک بدترین و مهیبترین نوع بدهکاری است. به طوری که حتی در صورت بازگشت شرایط به حالت عادی باز هم کمتر کشوری در دنیا وجود دارد که میتواند این بدهکاری را جبران کند.»
این فعال حوزه محیط زیست در ادامه اذعان کرد: «از دست دادن یک گونه زیستی یا اندوخته ژنتیکی، درست مثل از بین رفتن یک کتاب خطی گرانقدر است. بنابراین باید تلاش کنیم که حتیالامکان از بروز این اتفاق جلوگیری کنیم. پرسش ما این است که سازمان ملل متحد به عنوان نهادی که در عالیترین سطح، متولی حفظ امنیت زیستی کره زمین محسوب میشود، چگونه میتواند بر اعمال چنین تحریمهای کوری در منطقهای که در شرایط عادی هم با بحرانهای شدیدی در منابع آبی و خاکی و هوا روبهرو شده، اصرار بورزد؟ این سازمان تحقق صلح جهانی را در گرو ایجاد پایداری اکولوژیک در کره زمین میداند، اما این مساله را نادیده گرفته که اثرات تحریمها به تدریج بنیانهای زیست محیطی را در کشورمان به تاراج میبرد.»
وی در ادامه تاکید کرد: «در منطقه زاگرس که منشا 40 درصد از منابع آبی ایران و رودهای بسیار و رویشگاه بلوط است، مردم به دلیل فقر شدید ناگزیر شدهاند، بخاریهای نفتی خود را به بخاریهای زغالی تبدیل کنند و از چوب درختان بلوط برای این امر استفاده کنند. این خسارتها قطعا جبران ناپذیر خواهد بود. افزایش محسوس شمار دام و تغییر کاربری اراضی و تجاوز به منابع طبیعی به بهانه افزایش تولید از مسائلی است که نشان میدهد مردم به هر قیمتی تلاش میکنند که حداقل قدرت اقتصادی خود را برگردانند.»
عضو شورای سازمانهای جامعه مدنی افزایش آلودگی هوا را نیز یکی دیگر از تاثیرات سوء زیست محیطی تحریمها دانست و عنوان کرد: «آلودگی هوا سالانه 16 میلیارد دلار خسارت به کشور وارد میکند و بیش از 10 هزار نفر تلفات مستقیم دارد و همه این مسائل، عواقب تحریم بنزین هستند. بنزین کم کیفیت و عدمبهروزرسانی مکانیزمهای سوخترسانی در ماشینها، عواملی هستند که به آلودگی هوا دامن میزنند.» درویش افزایش افسارگسیخته شکار علفخواران و کاهش تعداد آنها تا مرز 110 هزار راس را هم ناشی از گسترش فقر به دلیل اعمال تحریمها دانست و تاکید کرد: «این ارقام به معنای از دست دادن 90 درصد موجودی علفخواران در کشورمان است. اگر این روند شکار بی رویه ادامه پیدا کند، قطعا با فاجعهای بزرگ روبهرو خواهیم بود. همه این عوامل دست به دست هم میدهد تا ما صمیمانه و مستحکم از سازمان ملل تقاضا کنیم که کمک کند که این تحریمهای کور علیه ایران هر چه زودتر برطرف شود.»
«نه» به تحریمها، «بله» به صلح سیدحمید حسینی، عضو هیاترییسه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران هم یکی دیگر از میهمانان این نشست بود. وی که به نمایندگی از فعالان اقتصادی در این جلسه حضور یافته بود، هدف اصلی تحریمها را تبدیل کردن ایران به یک جامعه فاقد کسبوکار عنوان کرد.
وی اذعان کرد: «به نظر میرسد تحریمها در حال حرکت به سمتی هستند که همه فرصتهای شغلی در کشور را از بین ببرند. ما اینجا گرد هم آمدهایم که ضمن «نه» گفتن به تحریمها، به صلح «بله» بگوییم. واقعیت این است که آنها توانستهاند در طول این سالها از ما یک وجهه ضد امنیتی بسازند و ایران را به عنوان تهدیدی برای امنیت دنیا معرفی کنند. البته حاضر شدند در سایه این وجهه ضد امنیتی ایران، منافع خودشان را هم به خطر بیندازند.» حسینی ضمن تاکید بر این نکته که باید تلاش کنیم چهرهای واقعی از ایران به عنوان کشوری با تمدن و فرهنگ غنی و صلح طلب ارائه دهیم، افزود: «قطعا ما هم در شرایط ایجاد شده سهم داشتهایم. اینگونه نیست که فقط آنها را در اعمال و تشدید تحریمها مقصر بدانیم. قرار بود که عملکرد سیاست خارجی ما بر اساس مصلحت، حکمت و عزت باشد؛ اما باید دید که عملکرد این حوزه ظرف چند سال اخیر تا چه اندازه بر این سه اصل استوار بوده است؟ بنابراین علاوه بر اینکه در مورد نوع نگاه کشورهای دیگر نسبت به ایران نقد داریم و از آنها میخواهیم که نگاهشان را به ایران اصلاح کنند باید در داخل هم سیاستهایی را که برای کشور هزینه داشته اصلاح کنیم.»
وی به آمار مربوط به هزینههای صادرات و واردات اشاره و اذعان کرد: «صدور یک کانتینر کالا در سالهای 82 و 83 به صورت متوسط 450 دلار هزینه داشته و واردات آن مستلزم هزینه کردن رقمی بالغ بر 900 دلار بوده است. امروز صدور یک کانتینر کالا 950 دلار و یک کانتینر وارداتی 1450 دلار هزینه دارد؛ یعنی هزینه واردات در کشور افزایش پیدا کرده و همه این هزینهها به مردم تحمیل میشوند.»
وی هزینههای ناشی از تحریم ایران که به اقتصاد تحریمکنندگان تحمیل شده را نیز قابل توجه دانست و گفت: «در آمریکا مطالعه گستردهای روی موضوع تحریمها صورت گرفته و در نهایت 6 سناریو در رابطه با ایران تدوین شده است. بر اساس این مطالعات ادامه وضعیت فعلی تحریمها 64 میلیارد دلار به اقتصاد جهانی خسارت وارد میکند که 50 میلیارد دلار آن ناشی از کاهش صادرات نفت ایران است. در همین مطالعات مشخص شده که تشدید تحریمهای ایران برای اقتصاد جهانی 130 میلیارد دلار هزینه در بر خواهد داشت. محاصره دریایی ایران هم 350 میلیارد دلار و بمباران هوایی 750 میلیارد دلار هزینه به اقتصاد جهانی تحمیل خواهد کرد. بر اساس این بررسیها شروع یک جنگ تمام عیار با ایران خسارتی 1300 میلیارد دلاری به اقتصاد جهان وارد خواهد کرد. در این مطالعات مشخص شده که تعامل و گفتوگو با ایران، 75 میلیارد دلار به نفع اقتصاد جهانی خواهد بود.» حسینی به فضای مناسب ایجاد شده پس از انتخابات اخیر در کشور اشاره کرد و گفت: «این شرایط به ما کمک میکند که جایگاه ایران را در سطح جهانی بهبود بخشیم و نمایی که از کشورمان ترسیم شده را اصلاح کنیم. به این ترتیب میتوانیم گروههای ایرانی خارج از کشور را هم تشویق کنیم که با جنبشهای ضد تحریم همراه شوند. قطعا اعلام همبستگی فعالان اقتصادی کشور میتواند جنبش ضد تحریم را به عنوان یک دیپلماسی عمومی معرفی کرده و میزان تاثیرگذاری آن را بر بخشهای مختلف افزایش دهد.» وی در ادامه تاکید کرد: «این جنبش «نه»ای قاطع به تحریمها و «بله» به صلح است. باید به دنیا ثابت کنیم که ما ملتی صلحطلب هستیم و حاضریم به خاطر منافع ملی کشورمان با دیگران مذاکره و گفتوگو کنیم.»
ترغیب هنرمندان بینالمللی
فرهاد توحیدی، رییس هیات مدیره خانه سینما هم نماینده این حوزه در شورای سازمانهای جامعه مدنی است. وی هم مانند سایرین فقر را اصلیترین پیامد تحریمها دانست و گفت: «در شرایط فقر و فساد اولین چیزی که از سبد خانوار حذف میشود، فرهنگ است. فراموش نکنیم که کشور ما گنجینهای عظیم از فرهنگ و موسیقی و هنر است، اما واقعیت این است که شکم گرسنه کتاب و موسیقی و سینما نمی شناسد. »
وی به هم پیوستن فعالان جامعه مدنی را بهترین راه حل برای مواجهه با تحریمهای یک جانبه آمریکا برشمرد.
توحیدی هنرمندان جهان را رابطهای برای رساندن پیام ایران به مجامع بینالمللی دانست و گفت: «من از این فرصت استفاده میکنم و از همکاران سینمایی خود در سایر کشورها به ویژه آمریکا درخواست میکنم که صدای مردم ایران را به گوش ملت و مسوولان کشورشان برسانند. آنها هم میتوانند به واسطه نفوذ و قدرت معنوی خود بخشی از حرکتی باشند که در مقابل تحریمهای ظالمانه و یکسویه آمریکا علیه ایران میایستد و لابیهای قدرت را متوجه اثرات سوء تحریمها در ایران میکند. بنابراین باید شخصیتهای مهم و تاثیرگذار فرهنگی جهان را هم برای اعتراض به تحریمهای ظالمانه اعمال شده علیه کشورمان با جامعه مدنی و فعالان اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در ایران همراه کنیم.»
حق حیات و کرامت انسانی ایرانیها
سعید دهقان، وکیل دادگستری و نویسنده هم یکی دیگر از اعضای شورای سازمانهای جامعه مدنی بود که تاثیرات تحریم را بر حوزه حقوق شهروندی عنوان کرد. وی ضمن اشاره به اینکه اصلیترین نتیجه تحریمها تضعیف اقتصاد و ایجاد تورم است، گفت: «با ایجاد تورم، فقر و بی عدالتی گسترش پیدا میکنند و در نهایت به حاشیه نشینی و خشونتگرایی به عنوان اصلیترین پیامدهای فقر، دامن زده میشود. به این ترتیب در پایان این زنجیره به افزایش جرم و تزلزل حق دفاع میرسیم که مخدوش شدن حق حیات و کرامت انسانی افراد را در پی خواهد داشت.»
دهقان در ادامه تاکید کرد: «حق حیات و کرامت انسانی در تمام مجامع بینالمللی پذیرفته شده و چیزی نیست که این نهادها از آن غافل شوند؛ بنابراین جنبش مدنی ضد تحریم، به عنوان یک حرکت غیر سیاسی، میتواند به درستی از حقوق واقعی شهروندان ایرانی به ویژه حق حیات و کرامت انسانی دفاع کند.»
وی میثاقهای سازمان ملل در خصوص ایران را یادآور شد و افزود: «میثاق اول که با عنوان میثاق بینالمللی حقوق مدنی سیاسی تدوین شده، تاثیرات مشخص و بسیار زیادی بر دومین میثاق که با محوریت اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی تدوین شده، دارد. تاکید من بر میثاق دوم است، چرا که معتقدم این میثاق زوایای حقوق بشری گستردهتری دارد.»
دهقان تاکید نهادهای بینالمللی بر رعایت حقوق شهروندی افراد را یکی از اساسیترین محورهای جنبش ضد تحریم برشمرد و تصریح کرد: «این حرکت که در راستای فعالیتهای کمپین ضدتحریم آغاز شده و تلاش میکند نهادهای مدنی درون حاکمیت را جهت پیوستن به این کمپین ترغیب کند. ما در این رویکرد تاکید بسیاری بر غیر سیاسی بودن جنبش مدنی ضد تحریم داریم. بنابراین باید حتیالامکان از فعالیت این جنبش حمایت کرده و در اولین گام میثاق دوم را از زیر سایه سنگین و سیاسی میثاق اول خارج کنیم. شاید در این صورت راحتتر بتوانیم به احقاق حقوق شهروندی ایرانیان در حوزه حق حیات و کرامت انسانی بپردازیم.»
تحریمها نفس صنعت گردشگری را گرفته است
بابک مغازهای، یکی از فعالان حوزه گردشگری هم تاثیر تحریمها بر این بخش را عمیق و مخرب دانست و گفت: «همانطور که میدانید توریسم و گردشگری یکی از مهمترین و پایهایترین عوامل و زیرساختهای توسعه پایدار در هر کشوری است. ناتوانی کشورها در عرصه گردشگری میتواند بر بسیاری دیگر از بخشهای جامعه اعم از فرهنگی و اقتصادی تاثیر بگذارد. نباید فراموش کنیم که امروزه گردشگری را به عنوان پاکترین صنعت دنیا قلمداد میکنند که نقش بسیار اساسی در توزیع عدالت اقتصادی و پیشرفت متوازن بخشهای مختلف کشور ایفا میکند.» وی توسعه گردشگری را ابزاری برای گسترش دیپلماسی عمومی دانست و افزود: «در شرایط کنونی دیپلماسی عمومی حتی نسبت به دیپلماسی خاص و دیپلماسی بین دول بیشتر مورد توجه قرار میگیرد و از اهمیت بسزایی برخوردار است.»
معلولان؛ مظلومترین آسیب دیدگان
سهیل معینی هم یکی دیگر از اعضای شورای سازمانهای جامعه مدنی بود که به نمایندگی از قشری که به تعبیر خود او کمتر به راهروهای قدرت دسترسی دارند، سخن گفت.
وی معلولان را جزو اقشاری دانست که معمولا از قربانیان اصلی چرخ بحرانهای اقتصادی و اجتماعی هستند و افزود: «طبق آمار سازمان بهداشت جهانی و تخمینهای موجود بین 3 تا 5 میلیون از شهروندان ایرانی دارای محدودیتهای بارز جسمی و حسی هستند که به نوعی معلولیت تلقی میشود.» این فعال اجتماعی در ادامه عنوان کرد: «واضعین تحریم ادعا دارند که تحریمها در ایران با هدف تغییر رفتار حکومت ایران در بخش هستهای اعمال شدهاند. صرفنظر از این ادعا و مسائل سیاسی حول آن، سوال من این است که آیا این تحریم واقعا تنها تغییر رفتار این بخش را هدف گرفته است؟ پاسخ این سوال منفی است، چرا که ما شاهد فشارها بر گروههای بیرونی هستیم که هیچ ارتباطی به این تغییر رفتار سیاسی ندارد.»
وی معاهدات و کنوانسیونهایی را که برای حفظ حقوق زنان و کودکان و حتی میراث فرهنگی کشورها در زمان جنگ تدوین شده، یادآور شد و این سوال را مطرح کرد که: «چطور برای تحریم که به تعبیر دوستان جنگ خاموش است شاهد عدم رعایت این معاهدات برای حقوق بشر هستیم؟ چه علت سیاسی میتواند اعمال تحریمها را علیه نیازهای اولیه انسانها توجیه کند؟ این نیازها چه ربطی به بحث هستهای دارند؟ سوال من از واضعین تحریم این است که ارتباط زندگی یک معلول با هدفی که شما برای تحریمها اعلام کردهاید، چیست؟»
معینی به افزایش چند برابری قیمت تجهیزات توانبخشی، ویلچر یا شیر خشک مخصوص بیماران pku و نیز عدم فروش نرم افزارهای مخصوص نابینایان به ایران اشاره و اذعان کرد: «این موارد چه ربطی به تغییر رفتار حاکمیت ایران در حوزه هستهای دارد؟ آیا بر خلاف ادعاهایی که واضعین تحریمها دارند این تحریمها به سراغ پایینترین اقشار جامعه ما نیامده است؟»
وی در ادامه افزود: «بسیاری از افراد معلول در کشور ما فاقد شغل هستند و عمدتا به مستمری سازمانهای حمایتی مانند بهزیستی متکی هستند. این مستمریها قبل از تحریم خود به خود هیچ بود. 40 تا 60 هزار تومان در ماه امروز با وجود تورم و افزایش ناگهانی قیمتها سطح زندگی این افراد الان کجای خط فقر در نظر گرفته میشود. بسیاری از این افراد در شرایط کنونی برای تامین مواد غذایی و نیازهای اولیه زندگی خود دچار مشکل شدهاند. آیا این ربطی به تغییر رفتار دولت ایران در خصوص مسائل هستهای دارد؟» عضو شورای سازمانهای جامعه مدنی جنبش ضد تحریم را ابزاری برای مواجهه با محافل تندرویی دانست که حقوق بشر را رعایت نمیکنند و گفت: «ما به این محافل این پیام را منتقل کنیم که اگر هدف شما تغییر رفتار حکومت در برخی از زمینهها است این تحریمها هیچکدام از آن بخشها را شامل نمیشود و فقط مردم عادی را هدف گرفته است. البته قدرت جامعه مدنی را نباید برای این تغییر رفتار دستکم گرفت و رسانهها هم در کنار جامعه مدنی میتوانند حرکت بسیار تاثیرگذاری شکل دهند. ما وظیفه داریم که در کنار هم قرار بگیریم و حداقل به محافل خردورز بگوییم که با درک درست در راستای رفع دغدغههای جامعه جهانی در زمینه مسائل هستهای گفتوگو کرد.»
معینی تنها راهحل موجود را خردورزی و دیپلماسی دانست و تاکید کرد: «تحریم نباید به طور مشخص زندگی میلیونها نفر شهروندان را در این کشور هدف بگیرد که هیچ ارتباطی به این مقوله ندارند. نقض حقوق بشر از هیچ جهتی قابل پذیرش نیست و این به یک اصل در دنیا تبدیل شده است. بنابراین همه ما میتوانیم به این کمپین جهانی ضد تحریم بپیوندیم و خارج از قیل و قالهای سیاسی از حقوق اولیه مردم خودمان دفاع کنیم.»
تولید در بن بست تحریمها
محمد پارسا، نایب رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران هم به نمایندگی از فعالان صنعت انرژی، در این شورا حضور داشت. وی آغاز همکاری فعالان جامعه مدنی در حوزههای مختلف را امری مبارک دانست و گفت: «ما در طول چند سال اخیر و تحت فشار تحریمها بارها شاهد بودهایم که چطور کارخانجات از فعالیت بازایستادند، تعدیل نیرو کردند و در نهایت تعطیل شدند. آمار و ارقام هم بهخوبی نشان میدهد که کارخانجات در بسیاری از بخشها در حد 20 تا 30 درصد فعالیت میکنند و ریشه همه این مسائل، تورم ناشی از تحریم است.»
وی در ادامه تصریح کرد: «اولین تاثیر افزایش تورم بر بخش تولید، افزایش قیمت تمامشده محصولات، کاهش قدرت رقابت، از دست دادن بازارها و در نهایت تشدید بیکاری است؛ بنابراین به جرات میتوان گفت که تحریمها لطمات بسیار جدی و جبرانناپذیری به پیکره تولید و کسبوکار بخش خصوصی واردکردهاند.» وی فعالیت بخش خصوصی را یکی از اصلیترین بنیانهای دموکراسی در هر جامعهای دانست و اذعان کرد: «همه کشورهایی که امروز ما را تحریم کردهاند ادعا میکنند که به دنبال تغییر رفتار کشور ما و سوق دادن آن به سمت دموکراسی هستند، ولی خودشان با اعمال تحریمهای یکسویه و ظالمانه، نهادهای بخش خصوصی را تضعیف کرده و به یکی از ارکان دموکراسی صدمه زدهاند. به نحوی که اگر تا چند سال پیش 20 درصد اقتصاد کشور در دست بخش خصوصی بود، امروز تنها 10 درصد از آن در دست بخش خصوصی باقی مانده است.» پارسا در تشریح شرایط دشوار بخش تولید تاکید کرد: «در شرایط کنونی نقل و انتقال پول بسیار دشوار است. واردات و صادرات گران شدهاند و تولید با هزاران مشکل دیگر که ریشه در تحریمها دارد، دست به گریبان است. اما باید بگویم که گروهی از بنگاههای ما که در تحریم خاص بودند در مواردی به صورت حقوقی اقدام کردند، توانستند در دادگاههای بینالمللی به نتیجه برسند.» وی اینگونه ادامه داد: «گوش شنوا در محافل حقوقی بینالمللی وجود دارد. بهعلاوه این شکایتها میتواند از سوی نهادهای مدنی با بار مالی انجام شود و این مساله را روشن کند که تحریمها باعث وارد شدن چه زیانهایی به جامعه ما شده است. در این صورت این اقدامات قطعا به نتیجه خواهند رسید.»
پارسا در پایان استفاده از پتانسیل ایرانیهای مقیم خارج و فعال کردن کمپین ضد تحریم را یکی از اصلیترین اهداف این جنبش عنوان کرد و گفت: «در همین راستا از فعالان حوزه رسانهها درخواست میکنیم که برای معرفی کمپین ضدتحریم برنامهریزی کرده تا این کمپین به درستی در دنیا معرفی شود و بتوانیم از طریق آن تا اندازهای از فشار تحریمها بر کشور بکاهیم.»