دور تازه مذاکرات اتمی قبل از تغییر دولت ؟

دیپلماتهاي غربی خواهان محک زدن سیاستهاي حسن روحانی هستند
دور تازه مذاکرات اتمی قبل از تغییر دولت ؟

کاخ سفید: انتخاب روحانی «نشانه بالقوه امید بخشی» است
دنیای اقتصاد- دولت حسن روحانی هنوز تشکیل نشده و مراسم تنفیذ و تحلیف هم برگزار نشده که پالسهايي از غرب به سوی ایران ارسال شده است که فحوای آنها برگزاری مذاکرات هستهای ایران و شش قدرت جهانی زودتر از مستقر شدن روحانی در ساختمان پاستور است.

روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال این خبر را منتشر کرده و به نقل از دیپلماتهاي غربی و اروپایی نوشته است که غرب خواهان برگزاری مذاکرات ایران و گروه 1+5 تا قبل از ماه آگوست(مردادماه) هستند. دولت روحانی از 13 مردادماه؛ یعنی پس از ادای مراسم تنفیذ و تحلیف رسمیت یافته و پس از آن کابینه او باید به مجلس معرفی شود و پس از رای اعتماد آغاز به کار کند. به این ترتیب غرب قصد دارد مذاکرات را تا قبل از رسمیت یافتن دولت جدید کلید بزند تا به گفته این روزنامه آمریکایی، بتواند مواضع دولت جدید ایران را مورد سنجش قرار دهد. محک زدن دولت روحانی قبل از استقرار آن در شرایطی صورت ميگیرد که پس از اعلام پیروزی او در انتخابات ایران ایالات متحده به همراه کشورهای اروپایی ذینفوذ در برنامه هستهاي ایران در پیامهاي تبریک خود به روحانی خواستار حل و فصل موضوع هستهاي ایران و نیز بهبود روابط با تهران شده بودند. حتی رییس دفتر کاخ سفید هم که این روزها موضوع انتخابات ایران را پیگیری ميکند، انتخاب روحانی را «نشانه بالقوه امید بخشی» میداند مبنی بر اینکه این کشور تلاش اساسی برای کارکردن با جامعه بینالمللی خواهد داشت.

البته حسن روحانی هم در برنامههاي تبلیغاتی خود حل موضوع هستهاي ، بهبود روابط بین الملل و رفع تحریمها را در دستور برنامههاي سیاست خارجی خود قرار داده بود. اکنون طرح خواستههاي غرب همزمان شده است با گمانههايي که از تغییر دبیری شورای عالی امنیت ملی ایران قوت گرفته است. یعنی جایگزینی علی اکبر ولایتی به جای سعید جلیلی.این خبر را «ایسنا» منتشر کرده و ولایتی را از نزدیکان آیتالله هاشمی رفسنجانی معرفی کرده که قرار است جانشین جلیلی شود. ولایتی البته گفته است که این اخبار را شنیده اما هنوزچنین چیزی به او رسما پیشنهاد نشده است. ولایتی که سابقه 16 سال وزارت خارجه را در دولتهاي میرحسین موسوی و هاشمی رفسنجانی دارد اکنون مشاور امور بینالملل مقام معظم رهبری است که در مناظرههای تبلیغاتی اتفاقا عملکرد سعید جلیلی را در جایگاه شورایعالی امنیت ملی و مذاکرهکننده ارشد هستهاي مورد ایراد و انتقاد قرار داد. او حتی با دفاع از عملکرد علی لاریجانی دبير وقت شورای عالی امنیت ملی حین مذاکراتش با خاویر سولانا مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرد که شخصا در مقطعی وارد بخشی از مذاکرات هستهاي ایران شده و درباره فعالیت 2700 سانتریفیوژ در ایران توافقاتی را حاصل کرده است که این توافقات از سوی دولت احمدینژاد نادیده گرفته شد.


اکنون با مشخص شدن نتایج انتخابات ریاستجمهوری ایران و آغاز شدن گمانهها درباره ترکیب کابینه روحانی و البته تعیین گزینه جانشینی دبیر شورایعالی امنیت ملی، غرب هم در تلاش است تا وعدههاي روحانی را درباره سیاست خارجیاش به بوته آزمایش بگذارد. بر همین اساس هم، خبرگزاری مهر، به نقل از روزنامه والاستریت ژورنال، گزارش داده است که دیپلماتهاي آمریکایی و اروپایی ميگویند دولت اوباما و متحدان اروپايی آن که از انتخاب حسن روحانی به عنوان ريیسجمهور ایران شگفتزده هستند در تلاش هستند تا قبل از ماه آگوست مذاکرات هستهاي با ایران را از سر بگیرند تا به این ترتیب مواضع دولت جدید ایران را مورد سنجش قرار دهند.

به ادعای این روزنامه، از ماه آوریل دیپلماسی میان ایران و قدرتهاي غربی به واسطه فعالیت هستهاي ایران دچار انجماد شده و با وجود پیروزی روحانی در انتخابات ریاستجمهوری مقامات آمریکایی و اروپایی بهتازگی اعلام کردند که معتقدند سیاستهاي اصلی هستهاي ایران همچنان در اختیار رهبر این کشور خواهد بود.

دیپلماتها اعلام ميکنند که آمریکا و اروپا ميخواهند هرچه سریعتر این نکته را بسنجد که آیا پیروزی غیرمنتظره روحانی در انتخابات ریاستجمهوری تغییری در سیاستهاي هستهاي ایران ایجاد خواهد کرد یا خیر.

به گفته مقامات غربی و آمریکایی، پیروزی روحانی این فرصت را برای ایران فراهم آورده تا پنجرههاي دیپلماسی ایران را بگشاید، اما با این حال در مورد اینکه واقعا چنین اتفاقی بیفتد، تردید دارند.

«دنیس مک دوناف» ريیس کارکنان کاخ سفید در همین رابطه به سی بی اس گفت: فکر ميکنم پرسشی که هم اکنون برای ما مطرح است این مورد است که آیا آقای روحانی همانند آنچه در رقابتهاي انتخاباتی گفته قصد بهبود روابط ایران با سایر کشورهای جهان را دارد، اکنون فرصت برای انجام این کار وجود دارد. اگر او بر اساس قوانین و قطعنامههاي شورای امنیت سازمان ملل دست به شفافسازی در مورد برنامه هستهاي ایران بزند آنگاه در میان ما دوستانی خواهد یافت و فرصت و شانس بهبود روابط با غرب را خواهد یافت. به گفته یک مقام آمریکایی دیگر، دولت اوباما واقعا از پیروزی روحانی در ایران حیرت زده شده است.

همچنین به گزارش «ایسنا»، او ضمن تکرار ادعاها درباره انتخابات ایران گفت: فکر میکنم همه ما باید به روشی که ایرانیها در انتخابات مشارکت کردند تا نظرات و آرمانهای دموکراتیک شان را بیان کنند، افتخار کنیم. بنابر گزارش پایگاه اینترنتی «پولیتیکو»، این مقام آمریکایی گفت که انتخاب روحانی را «نشانه بالقوه امید بخشی» میداند مبنی بر اینکه این کشور تلاش اساسی برای کارکردن با جامعه بینالمللی خواهد داشت.

در همین حال، روزنامه آمریکایی والاستریت ژورنال نوشته است: با توجه به آنکه روحانی در مقایسه با احمدی نژاد چهره میانهروتری است ميتواند در میان جامعه جهانی در مورد اینکه آیا ادامه تحریمهاي اقتصادی ایران لازم است، تردید ایجاد کند و این تردید حتی اگر برنامه هستهاي خود را متوقف هم نکند ممکن است در جامعه جهانی به وجود بیاید.

اما به گفته دیپلماتهاي آمریکایی و اروپایی که در مورد پرونده هستهاي ایران کار کرده اند، سابقه روحانی در پرونده هستهاي ایران هم دارای بعد مثبت و هم منفی برای غرب است.
وال استریت ژورنال در پایان مطلب خود به روند مذاکرات روحانی با مقامات غربی در سال 2004 میلادی و توافقات حاصل شده میان آنها اشاره کرده و مينویسد: روحانی در سخنرانی اخیر خود که روز یکشنبه و بعد از پیروزی در انتخابات ایراد کرد احتمال تغییر سیاستهاي ایران در رابطه با جامعه جهانی را افزایش داد، اما بر این نکته نیز تاکید کرد که غرب نیز باید لحن خود را تغییر بدهد.

در همین حال خبرگزاری آسوشیتدپرس هم در گزارشی به بررسی پیامدهای احتمالی انتخاب روحانی در عرصه جهانی پرداخته و نوشته است که این انتخاب میتواند توان آمریکا و اسرائیل را برای تهدید نظامی ایران کاهش دهد. این خبرگزاری در ابتدای گزارش، آقای روحانی را فردی معتدل و میانهرو معرفی کرده و آورده است: حالا که روحانی در قامت فردی تنشزدا ظاهر شده، احتمالا کسانی که در اسرائیل و آمریکا استفاده از گزینه نظامی علیه برنامه هستهای ایران را پیگیری میکردند، برای یافتن مخاطب به دشواری بیفتند.

آسوشیتدپرس سپس اذعان کرده است که روی کار آمدن ريیسجمهور جدید تغییری در سیاستهای ایران در زمینههایی چون پرونده هستهای و درگیریها در سوریه ایجاد نمیکند. مئیر جاودانفر، تحلیلگر ایرانیالاصل مقیم فلسطین اشغالی در مصاحبه با آسوشیتدپرس میگوید: با روی کار آمدن یک ريیسجمهور میانهرو به جای احمدینژاد، اسرائیل مجبور است، لحن خود را تغییر دهد.

وی میافزاید: دیگر تاریخ انقضای تکرار مداوم عبارت «همه گزینهها روی میز است» گذشته است.