بخشنامه جدید دولت برای تامین گندم بازار

مهر دوباره بر ممنوعیت صادرات گندم و جلوگیری از قاچاق
بخشنامه جدید دولت برای تامین گندم بازار

چانه زنی برای افزایش قیمت خرید تضمینی گندم ادامه دارد
گروه صنعت و معدن- صادرات غیرقانونی گندم به کشورهای همسایه موجب شد تا سازمان توسعه تجارت در بخشنامه جدیدی به گمرک، بار دیگر بر ممنوعیت صادرات آن تاکید کند. سال گذشته دولت به منظور کنترل بازار ارز و جلوگیری از هدررفت منابع ارزی، فهرست ممنوعیت و محدودیت صادرات برخی از اقلام را اعلام کرد که گندم در ردیف اول این فهرست قرار داشت.

در آن زمان مقامات مسوول در وزارت صنعت، معدن و تجارت ممنوعیت صادرات گندم را این طور توجیه کردند که گندم از معدود کالاهایی است که همچنان برای واردات، ارز مرجع دریافت میکند و به همین دلیل برای جلوگیری از سوءاستفاده ناشی از اختلاف قیمت، جلوی صادرات این محصول گرفته شده است. در این میان، سازمان توسعه تجارت بار دیگر و به دنبال صادرات غیرقانونی گندم، در تازهترین بخشنامه خود به دفتر صادرات گمرک ایران اعلام کرد: صادرات گندم بر اساس فهرست کالاهای ممنوع و مشروط، همچنان ممنوع است و این موضوع باید به کلیه واحدها و گمرکات تابعه ابلاغ و بر حسن اجرای آن نظارت شود.
هشدار به افزایش قاچاق
با این حال، اختلاف قیمت خرید تضمینی گندم کشاورزان از سوی دولت با قیمت گندم در کشورهای همسایه منجر شد که برخی از مسوولان نسبت به افزایش صادرات غیرقانونی آن هشدار دهند. هفته گذشته معاون ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز نسبت به عدم خرید به موقع گندم از کشاورزان مناطق مرزی ترکیه و عراق از سوی دولت هشدار داده و گفته بود: دلالان در انتظار خرید گندم با قیمت بالاتر و قاچاق آن به خارج هستند. به گفته مهدی ابویی، با توجه به اینکه فصل برداشت گندم به زودی آغاز میشود، این نگرانی وجود دارد که با توجه به اختلاف قیمت گندم داخلی و بیرون از مرزها، گندم به خارج از کشور قاچاق شود.
خرید گندم از 9 استان
این اظهارات در حالی مطرح شده است که روز گذشته، عباس قبادی معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد: عملیات خرید تضمینی گندم در 9 استان کشور آغاز شده است. وی با بیان اینکه تاکنون در نقاطی که فصل برداشت گندم آنها فرا رسیده 740 هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شده است به «ایسنا»، گفت: مراجعه کشاورزان گندمکار جهت تحویل محصول خود به مراکز خرید شرکت بازرگانی دولتی ایران ادامه دارد. به گفته وی، تاکنون 9 استان خوزستان، فارس، بوشهر، هرمزگان، کهكیلویه و بویراحمد، کرمانشاه، کرمان، سیستان و بلوچستان و ایلام وارد عملیات خرید گندم شدهاند. خرید گندم در حالی آغاز شده است که دو روز پیش محمدحسین برخوردار، رییس مجمع عالی واردات در مورد صادرات گندم به عراق گفته بود: گندم استان خوزستان با نرخ 1200 تومان و استانهای ایلام و کرمانشاه با نرخ 1000 تومان به عراق فروخته میشود، ولی دولت گندم را از کشاورز ایرانی پایینتر از این رقم میخرد و این موضوع به افزایش فروش گندم به عراق به جای فروش گندم به دولت دامن زده است. بر اساس این گزارش، اوایل اردیبهشت ماه امسال شورای اقتصاد برای سال 1392، نرخ خرید تضمینی گندم معمولی را کیلویی 720 تومان و گندم دوروم را کیلویی 750 تومان تصویب کرد. بعد از آن به دلیل انتقاد نمایندگان مجلس 50 تومان هزینه حمل نیز به نرخ خرید هر کیلو گندم اضافه شد. با وجود این، فعالان صنعت کشاورزي هنوز از این قیمت راضی نیستند و حتی برخی خواستار افزایش قیمت گندم به نرخ جهانی هستند.
نرخ خرید به 1000 تومان برسد
در این رابطه، معاون وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرد: با توجه به نرخ ارز و قیمت جهانی محصولات کشاورزی افزایش قیمت خرید تضمینی گندم به 1000 تومان برای کشاورزان بسیار مناسب است. به گزارش روابط عمومی وزارت جهاد کشاورزی، ناصر توکلی افزود: قیمتگذاری محصولات کشاورزی باید به گونهای باشد تا کشاورز به تولید و فروش محصول خود علاقهمند شود و بتوان توازنی بین درآمد کشاورزان، روستاییان و شهرنشینان ایجاد کرد. توکلی تاکید کرد: قیمت محصولات کشاورزی باید با توجه به تورم، نرخ ارز و قیمت جهانی آنها تعیین شود که در حال حاضر مباحث مطرحشده در مجلس شورای اسلامی برای افزایش قیمت خرید تضمینی گندم به کیلویی 1000 تومان میتواند برای کشاورزان بسیار مناسب باشد و انگیزه آنها را افزایش دهد. معاون وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرد: در حال حاضر بهرغم مشکلات به وجود آمده مانند آسیب دیدن بخشی از گندم به دلیل بارشهای سیلآسای اخیر، پتانسیل جمعآوری 9 میلیون تن گندم وجود دارد که نیاز داخل را تامین میکند. نارضایتي از نرخ خرید تضمینی گندم در حالی است که بحث و بررسی در رابطه با این موضوع نیز در مجلس ادامه دارد. نمایندگان مجلس روز گذشته در ادامه رسیدگی به بندهای لایحه بودجه سال 1392، با خرید گندم داخلی به قیمت جهانی موافقت کردند، اما با توجه به مغایرت با قانون برنامه پنجم، نظرات، اخطارها و تذکرات متعدد نمایندگان، تصمیمگیری در خصوص قیمت تضمینی خرید گندم به کمیسیون تلفیق سپرده شد. برخی از نمایندگان در صحن علنی با بیان اینکه در سال گذشته حجم زیادی گندم تولیدی کشور صادر و به دست دلالان افتاده است، اعلام کرد: در حال حاضر گندم با دو برابر قیمت به خارج از کشور انتقال داده میشود و مجلس باید در تعیین قیمت خرید گندم کارشناسانه عمل کند.
قاچاق بدون کانتینر امکانپذیر نیست
اما عیسی کلانتری، رییس خانه کشاورز ایران در مورد صادرات غیرقانونی گندم دیدگاه متفاوتی دارد و معتقد است: مشکل اصلی بخش کشاورزی به ویژه بحران کنونی در مورد گندم به خاطر آمارهای نادرست دولت از میزان تولید است. وی به «دنیای اقتصاد» می گوید: به طور مثال در سال گذشته دولت اعلام کرد که تصمیم به تولید 14 میلیون تن گندم دارد این در حالی است که میزان مصرف گندم در ایران 9 میلیون تن است. در نهایت نیز دولت ناچار به واردات حدود 6 میلیون تن گندم آن هم در شرایط بحرانی و با قیمت بسیار بالا شد. وزیر اسبق کشاورزی با این توضیح، خطر صادرات گندم در سایه پایین بودن قیمت خرید تضمینی این محصول را نیز غیرمنطقی عنوان کرد و با تاکید بر اینکه گندم را به صورت قاچاق نمیتوان در حجم زیاد صادر کرد، گفت: در حالی نمایندگان مجلس ادعای صادرات قاچاقی گندم را دارند که این کار بدون استفاده از کانتینر امکان پذیر نیست. در حالی که تاکنون کانتینر حاوی گندم در مرز مشاهده نشده است.
کلانتری تاکید کرد: دولت در سالهای اخیر با سخت گيري در مورد واردات کالاهای اساسی و کالاهای واسطهای اساسی که عامل تولید داخل به شمار میرود، تولید محصولات کشاورزی را به خطر انداخته است. به گفته وی، یکی از انتقادهای همیشگی کارشناسان به دولت فعلی نیز در همین مورد است. به طور مثال سال گذشته وارد نشدن کافی کود شیمیایی موجب کاهش تولیدگندم شد. کلانتری معتقد است: بیتوجهی دولت به واردات کالاهای اساسی واسطه ای نظیر نهادههای دامی، سموم و کود شیمیایی در حالی است که دولت در چند سال اخیر کالاهایی همچون شکر و روغن نباتی را با دست و دل بازی زیادی وارد کرده است.