قراردادهای بین المللی بای بک
تجارت متقابل در بعد بينالمللى به اشکال گوناگون قابل اجراء است، اما راهنماى حاضر تنها به بررسى يک از اين اشکال - يعنى باىبک - مىپردازد. مسائل مربوط بهشکل ديگر تجارت متقابل (يعنى خريد متقابل) در راهنماى جداگانهاى که ”کميسيون اقتصادى ملل متحد براى اروپا“ منتشر نموده مورد بحث قرار گرفته است. (اين راهنما قبلاً بهوسيله مؤسسه مطالعات و پژوهشهاى بازرگانى همراه با ترجمه آن به زبان فارسى منتشر شده است. رک: کميسيون اقتصادى ملل متحد براى اروپا، قراردادهاى بينالمللى خريد متقابل، ترجمه حميدرضا اشرفزاده (تهران - مؤسسه مطالعات و پژوهشهاى بازرگاني، بهمن ۱۳۷۰). هدف از انتشار اين راهنما بوجود آوردن مبنائى براى طرفهاى بالقوه معاملات باىبک، جهت درک ماهيت ترتيباتى است که در آن وارد مىشوند، همينطور کمک به آنها در مشخص کردن محدوده مسائلى است که در تنظيم اسناد قراردادى لازم است که حقوق و تعهدات طرفها را تعيين مىکند.
- واژگان، طرفها و ساختار قرارداد
- قرارداد اولیه
- نمونه یک قرارداد بای بک
- برخی موضوعات مقدماتی
- قرارداد بایبک
خريد متقابل
در خريد متقابل، فروشنده و خريدار يک معامله اوليه توافق مىنمايند که فروشنده متعاقباً محصولاتى را از خريدار (يا شخص ثالثى در کشور خريدار) خريدارى نمايد (يا موجب انجام خريد بهوسيله شخص ثالثى شود). در اين شکل، بهاى هر دو جريان محصولات (يعنى محصولات فروختهشده تحت معامله اوليه از يکسو و محصولات فروختهشده تحت قرارداد خريد متقابل از سوى ديگر) به پول پرداخت مىشود. ارزش محصولات خريدارىشده تحت قرارداد خريد متقابل مىتواند کمتر، مساوى يا بيشتر از ارزش محصولات فروختهشده در معامله اوليه باشد. خصوصيت نوعى معامله خريد متقابل اين است که برخلاف باىبک (به مطالب ذيل مراجعه شود) لزوماً رابطه خاصى بين محصول فروختهشده تحت معامله اوليه و آنچه طبق قرارداد خريد متقابل عرضه مىگردد وجود ندارد.
باىبک
در اين شکل، موضوع معامله اوليه ماشينآلات، تجهيزات، حق اختراع، دانش فنى يا کمکهاى فنى (که از اين به بعد تجهيزات / تکنولوژى ناميده خواهد شد) است که جهت برپايى تسهيلات توليدى براى خريدار بهکار مىرود. طرفها موافقت مىکنند فروشنده متعاقباً از خريدار، محصولاتى را که بهوسيله اين تسهيلات توليدشده خريدارى نمايد. همانند خريد متقابل، بهاى هر دو جريان محصولات به پول پرداخت مىشود و ارزش محصولاتى که بازخريد شده مىتواند کمتر، مساوى يا بيشتر از ارزش محصولات مربوط به معامله اوليه باشد.
طرفها
فقط دو طرف
معامله باىبک در سادهترين شکل خود ميان دو طرف انجام مىگيرد. يک طرف، حقوق و تعهدات فروشنده در معامله اوليه و خريدار در معاملات باىبک را بهعهده مىگيرد، در حالى که طرف ديگر نقش فروشنده و خريدار را در جهت عکس بهعهده دارد.
اشخاص ثالث بهعنوان فروشندگان مکمل
در هر حال ممکن است بيش از دو طرف در يک معامله باىبک شرکت داشته باشند؛ مثلاً ممکن است خريدار (که مىتواند يک سازمان تجارت خارجى يا مؤسسهاى تجارى باشد) تجهيزات / تکنولوژى موضوع معامله اوليه را شخصاً مورد استفاده قرار ندهد بلکه آنها را به نفع شخص ثالثى که بعداً تسهيلات توليدى را برپا مىنمايد خريدارى و يا جواز آنها را کسب نمايد و يا آنها را [به نوعي] بدست آورد. در اين صورت ممکن است محصولات باىبک از آن شخص ثالث و نه خريدار در معامله اوليه خريدارى شود.
اشخاص ثالث بهعنوان خريداران مکمل
در موردى که محصولات باىبک براى مصرف داخلى در کشور فروشنده اوليه مناسب نباشد اغلب، موافقت مىشود که فروشنده اوليه حق داشته باشد تعهد [خود مبنى بر خريد محصولات] باىبک را به اشخاص ثالثى که تعهد [وى مبنى بر خريد محصولات] باىبک را انجام خواهند داد واگذار نمايد.
ساختار قرارداد
هنگامى که طرفها در حال مذاکره پيرامون جزئيات معامله باىبک هستند يکى از نخستين مسائلى که بايد در مورد آن به توافق برسند اين خواهد بود که آيا حقوق و تعهدات گوناگون طرفها بايد در قرارداد واحدى معين گردد يا براى اين منظور چندين قرارداد تنظيم شود؟ پاسخ به اين مسئله به خصوصيات ويژه معامله مورد بحث بستگى دارد.
قرارداد واحد
مىتوان گفت اگر به هنگام توافق در مورد باىبک اين امکان وجود داشته باشد که طرفها، مشخصات دقيق محصولات باىبک را تعيين نمايند و اشخاص ثالثى نيز در معامله شرکت نداشته باشند، معمولاً دليلى وجود ندارد که کليه حقوق و تعهدات طرفها را نتوان در قرارداد واحدى گنجاند.
قراردادهاى مجزاء
در پارهاى موارد، مثلاً بنا به دلايل مربوط به روش تأمين مالي، ممکن است قراردادهاى جداگانهاى لازم گردد.
در قرارداد باىبک تطابق محصولات با شرايط مورد توافق در اين قرارداد، از جمله، به تجهيزات / تکنولوژى فروخته شده طبق قرارداد اوليه، به روش انتقال و کاربرد تجهيزات / تکنولوژى در کارخانه و به سياستهاى کنترل کيفيت و رويههاى مقرر در کارخانه بستگى دارد. بنابر اين طرفهاى قرارداد اوليه بايد علىالخصوص به دقت، آن قسمت از اين قرارداد [اوليه] را که اين مسائل در آنجا پيشبينى مىشود، تنظيم نمايند. موضوعات ذىربط ذيلاً به طور خلاصه مورد بحث قرار مىگيرد. براى آگاهى از جزئيات بيشتر، طرفها بايد به راهنماها و قراردادهاى نمونهاى که به اين موضوعات مىپردازند، مراجعه نمايند.
ماشین آلات و تجهیزات
حق اختراع، دانش فنی و کمک فنی
کنترل کیفیت و ضمانتها
- ماشين آلات و تجهيزات
توضيحات
اگر قرار باشد فروشنده اوليه، ماشين آلات و /يا تجهيزاتى را عرضه کند بايد در قرارداد اوليه توضيحات مربوط به آنها و همچنين نحوه کارکرد آنها به وضوح درج گردد. قاعدتاً عرضه ماشينآلات و تجهيزات شامل تحويل اسناد فنى لازم جهت استفاده مناسب از آنها مىگردد. در اين صورت بايد در قرارداد اوليه، اين اسناد مشخص شده و نحوه انتقال آنها به خريدار اوليه تصريح گردد.
نصب
اگر نصب ماشينآلات و تجهيزات در قرارداد اوليه گنجانده شده باشد بايد در آن قرارداد تعهدات ذىربط طرفها در اين خصوص مشخص گردد.
راهاندازى، کار آزمايشى و پذيرش
در صورت اقتضاء، در قرارداد اوليه بايد شرايط و دوره راهاندازى ماشينآلات و تجهيزات مشخص شود. همچنين جزئيات مربوط به کار آزمايشى که ضمن آن کارکرد ماشينآلات و تجهيزات مورد آزمايش قرار مىگيرد بايد [در قرارداد اوليه] مورد توافق قرار گيرد. سرانجام در قرارداد اوليه بايد شرايط و ضوابطى که طبق آن ماشينآلات و تجهيزات عرضهشده پذيرفته مىشوند مقرر گردد.
ضمانتها
در قرارداد اوليه بايد ضمانت کيفيت (ضمانت مربوط به مواد و محصول) و ضمانت حسن انجام کار (ضمانت مربوط به تکنولوژي) ماشينآلات و تجهيزات درج گردد.
- حق اختراع، دانش فنى و کمک فنى
اغلب، معامله باىبک نه تنها شامل فروش ماشينآلات و تجهيزات توليدى توسط فروشنده اوليه است بلکه همچنين اعطاى مجوز استفاده از حق اختراع و / يا دانش فنى فروشنده اوليه در مورد ساخت محصولات را دربر مىگيرد. بهعلاوه ممکن است فروشنده اوليه به عنوان بخشى از معامله، کمکهاى فنى مربوط به ساخت محصولات را به خريدار اوليه ارائه دهد.
حوزه شمول مجوز
در قرارداد اوليه بايد حق اختراع، اطلاعات فنى و ساير دانشهاى فنى که فروشنده اوليه به خريدار اوليه واگذار مىکند تعريف گردد.
افشاء
طرفها بايد در مورد طريقه افشاء اطلاعات فنى (مثلاً تحويل دادن مشخصات، طرحها، ديسکتهاى کامپيوترى و غيره) از سوى فروشنده اوليه براى خريدار اوليه، به توافق برسند.
کمک فنى
طرفها ممکن است مايل باشند در اين مورد توافق کنند که فروشنده اوليه ترتيب بازديد کارکنان فنى خود از کارخانه به منظور کمک به خريدار اوليه در ساخت و فروش محصولات و / يا آموزش ساخت و فروش محصولات به کارکنان خريدار اوليه را فراهم آورد. در اين صورت در قرارداد اوليه بايد تعداد کارکنان فروشنده اوليه و زمان مصروفه براى اين مقصود مشخص شود. گاهى لازم است نمايندگان خريدار اوليه از کارخانه فروشنده اوليه بازديد کنند تا با ساخت محصولات آشنا شده و / يا آموزشهاى لازم را فرا گيرند. در اين صورت بايد در قرارداد اوليه موادى براى تعيين حوزه و مدت اين ديدار (ديدارها) يا آموزش و تعداد کارکنان خريدار اوليه که در آشنايى يا آموزش شرکت دارند، گنجانده شود.
- کنترل کيفيت و ضمانتها
کنترل کيفيت
براى اطمينان از اينکه محصولات، داراى مشخصات، کارکرد و کيفيت مورد توافق هستند [يا نه]، طرفها ممکن است بخواهند سياستها و رويههاى لازمى را جهت کنترل کيفيت اتخاذ کنند. بهعلاوه در مواد مربوط به کنترل کيفيت مىتوان رويهاى را که در صورت عدم تطابق محصولات با مشخصات، کارکرد و يا کيفيت مورد توافق بايد در پيش گرفت، تصريح نمود.
ضمانتها
توافق درباره موضوعات مربوط به ضمانت محصولات را مىتوان در قرارداد باىبک و در صورت لزوم حتى در قراردادهاى مکمل جداگانه بهعمل آورد. معهذا ممکن است طرفها بخواهند مواد مقتضى در اين مورد را قبلاً در قرارداد اوليه بگنجانند؛ مثلاً اين حالت هنگامى ممکن است رخ دهد که محصولات با علامت تجارى فروشنده اوليه به شخص ثالثى فروخته شود. به اين ترتيب فروشنده اوليه در اطمينان از اين نکته که معيارهاى مقتضى مربوط به ضمانت در رابطه با اين اشخاص ثالث رعايت شده، نفع مستقيم دارد.
مادهٔ ۱- تعهد بایبک
مادهٔ ۳- تطابق محصولات
مادهٔ ۵. قیمت محصولات
مادهٔ ۷. فروش محصولات
مادهٔ ۹. شرایط تحویل
مادهٔ ۱۱. عدم تطابق
مادهٔ ۱۳. نظارت بر اجراء
مادهٔ ۱۵. برائت از مسئولیت
مادهٔ ۱۷. تعهدات قبلی، تاریخ اجراء، ...
ماده ۱۹ٔ. حل اختلافات
مادهٔ ۲- محصولات
مادهٔ ۴- کل ارزش تعهد بایبک
مادهٔ ۶. واگذاری
مادهٔ ۸. ارجاع
مادهٔ ۱۰. جدول زمانبندی برای اجراء
مادهٔ ۱۲. پرداخت
مادهٔ ۱۴. مسئولیت
مادهٔ ۱۶. تاثیر فسخ قرارداد اولیه یا فسخ ...
مادهء ۱۸. قانون حاکم بر قرارداد
اين صفحه حاوى مواد مختلف يک قرارداد باىبک است. به اين دليل سند مزبور بايد با وضعيتهاى ويژه معامله موردنظر تطبيق داده شود.
فىمابين
«الف» ........ (مشخصات قانونى طرف را ذکر کنيد)
ساکن کشور «الف»، شهر «الف»، خيابان «الف»، شماره يک (از اين به بعد «الف» ناميده خواهد شد) و
«ب» ......... (مشخصات قانونى طرف را ذکر کنيد)
ساکن کشور «ب»، شهر «ب»، خيابان «ب»، شماره يک (از اين به بعد «ب» ناميده خواهد شد)
از آنجا که: طبق قرارداد اوليه مورخ ........ ۱۹ (از اين به بعد قرارداد اوليه ناميده مىشود) / (کلمات يا مجموعهاى از کلمات - که بهوسيله خط مورب جدا شدهاند - فرمولهاى جايگزين يکديگر هستند. آنهائى را که بهکار نمىروند حذف کنيد.) و قرارداد ارائه کمک فنى مورخ ...........۱۹ (از اين به بعد قرارداد ارائه کمک فنى ناميده مىشود) «الف»، طبق شرايط و ضوابط مقرر در قرارداد اوليه / و قرارداد ارائه کمک فنى /، ماشينآلات / و / تجهيزات / و / حق اختراع / و / دانش فنى / و / کمک فنى / مشخص شده در آن را (که از اين به بعد تجهيزات / تکنولوژى ناميده مىشود) براى ساخت ........... (که از اين به بعد محصولات ناميده مىشود) در کشور «ب»، به «ب» فروخته و «ب» آن را از «الف» خريدارى کرده است.
بهعنوان معامله باىبک و تحت شرايط و ضوابط مقرر در اين قرارداد، «ب» موافقت مىنمايد محصولات مشخصشده در آن را به «الف» فروخته و «الف» نيز موافقت مىنمايد آنها را از «ب» خريدارى نمايد. بنابراين هم اکنون طرفهاى اين قرارداد بهشرح زير موافقت مىکنند:
مادهٔ ۱- تعهد باىبک
۱-۱ بدينوسيله «الف» موافقت مىنمايد طبق شرايط و ضوابط مقرر در اين قرارداد، محصولاتى را که «ب» با استفاده از تجهيزات / تکنولوژى خريدارى شده از «الف» ساخته است، از وى خريدارى نمايد (يا موجبات خريد آنها را فراهم آورد).
۱-۲ بدينوسيله «ب» موافقت مىنمايد طبق شرايط و ضوابط مقرر در اين قرارداد، اين محصولات را به «الف» يا واگذارشونده وى بهنحوى که در ماده ۶ زير تعريف شده) بفروشد و خريد «الف» از اين محصولات را در چارچوب اين قرارداد بهعنوان باىبک بپذيرد.
مادهٔ ۲- محصولات
۲-۱ طرفها، مطابق با مقررات ماده (۱۰) ذيل، در مورد نوع محصولاتى که تحت اين قرارداد خريد و فروش مىشود توافق مىکنند.
۲-۲- بدينوسيله «ب» تضمين مىکند که محصولات از نوع مورد توافق، در زمان تعيين شده در ماده (۱۰) اين قرارداد موجود باشد.
مادهٔ ۳- تطابق محصولات
۳-۱ محصولاتى که قرار است تحويل داده شوند با مشخصات و کيفيت مورد توافق در قرارداد اوليه تطابق خواهد داشت و بايد مقدار و نوع آن با آنچه که قراردادهاى خريد جداگانه (که از اين به بعد قرارداد (قراردادهاي) مکمل ناميده خواهد شد) لازم مىدانند و در چارچوب اين قرارداد بين ب / يا واگذار شونده وى (بهنحوى که در مادهٔ ۶ ذيل تعريف شده) / در مقام فروشنده محصولات (که از اين به بعد فروشنده مکمل ناميده مىشود) و «الف» / يا واگذار شونده وى (بهنحوى که در ماده ۶ ذيل تعريف شده) / در مقام خريدار محصولات (که از اين به بعد خريدار مکمل ناميده مىشود) منعقد خواهد شد، مطابق باشد.
۳-۲ محصولات بايد بهنحوى که قرارداد مکمل مربوطه لازم مىداند نگهدارى يا بستهبندى شود.
مادهٔ ۴- کل ارزش تعهد باىبک
۴-۱ در طول دوره اين قرارداد «الف» محصولاتى را به ارزش زير از «ب» خواهد خريد /
- (هنگامى که فرمولهاى جايگزين دربرگيرنده کل شروط، جملات يا بخشى از جملات باشند شقوق مختلف بهوسيله حروف الفباء در پرانتز مثل (الف) و (ب) و غيره نشان داده مىشوند) .............(مبلغ و ارز را ذکر کنيد)
- حداقل .... درصد (.......%) از کل قيمت ........ (در اينجا شرط تحويل مربوطه مثل فوب، سيف و غيره را ذکر کنيد.)
قرارداد اوليه بهنحو مقرر در ماده x قرارداد / بهعلاوه حداقل ...... درصد (......%) از کل قيمت کمک فنى مذکور در سياهه، مطابق با ماده x قرارداد کمک فنى.
۴-۲ ارزش هر يک از قراردادهاى مکمل که از بابت تعهد باىبک «الف» طبق اين قرارداد به اجراء در خواهند آمد برابر با ارزش ....(در اينجا شرط تحويل مربوطه مثل فوب، سيف و غيره را ذکر کنيد.) قرارداد مکمل مربوطه خواهد بود.
۴-۳ چنانچه ارزش هر يک از قراردادهاى مکمل به ارزى سواى آنچه تعهد باىبک «الف» بر حسب آن فوقاً تعيين گرديده در سياههها درج شده باشد، نرخ ارزى که بانک مرکزى ........ (نام کشور را ذکر کنيد) در تاريخ صدور سياهه مربوط به قرارداد مکمل اعلام مىکند در قبال تعهد «الف» بکار خواهد رفت.
مادهٔ ۵. قيمت محصولات
۵-۱ (الف) قيمت محصولات که طبق اين قرارداد پيشنهاد شده برابر خواهد بود با /
(الف -۱) ((الف -۱) تا (الف -۴) فرمولهاى جايگزين براى ۱-۵ (الف) هستند.) قيمتى که عموماً در زمان انعقاد قرارداد مکمل مربوطه، طبق شرايط مشابه در تجارت مربوطه، براى چنين محصولاتى اخذ مىگردد. (اين گزينه بر ماده ۵۵ کنوانسيون سازمان ملل متحد در مورد قراردادهاى فروش بينالمللى کالا (۱۹۸۰) مبتنى است.)
(الف -۲) ((الف -۱) تا (الف -۴) فرمولهاى جايگزين براى ۱-۵ (الف) هستند.) ارزش عادله / متوسط / محصولات در محدوده جغرافيائى (به نحوى که در بند ۷-۱ زير مشخص شده) تحت شرايط رقابتى تحويل و پرداخت.
(الف -۳) ((الف -۱) تا (الف -۴) فرمولهاى جايگزين براى ۱-۵ (الف) هستند.) قيمت محصولات رقيب، با مشخصات و استانداردهاى کيفى اساساً مشابه با محصولات مزبرو، در محدوده جغرافيائى (بهنحوى که دربند ۷-۱ مشخص شده) تحت شرايط رقابتى تحويل و پرداخت.
(الف -۴) ((الف -۱) تا (الف -۴) فرمولهاى جايگزين براى ۱-۵ (الف) هستند.) مظنه محصول در بورس ........(نام بورس کالائى مورد توافق نوشته شود.) در تاريخ انعقاد قرارداد مکمل مربوطه.
۵-۱ (ب) قيمت محصولات، مورد به مورد بهوسيله فروشنده مکمل و خريدار مکمل محصولات، مورد توافق قرار خواهد گرفت.
۵-۱ (ج) به «الف» / و واگذار شونده (واگذار شوندگان) وى / در محدوده جغرافيائى درخصوص محصولات، شرايط مشترى ممتازه اعطاء مىگردد.
۵-۲ قيمت محصولات برحسب ....... (نام ارز را ذکر کنيد) اعلام و پرداخت خواهد شد.
مادهٔ ۶. واگذارى
۶-۱ (الف) «الف» / بدون موافقت صريح و کتبى «ب» (در موارد مقتضى نام «ب» را با نام اداره دولتى مربوطه در کشور «ب» تعويض کنيد.) / مجاز به واگذارى کلى يا جزئى تعهد باىبک خود به شخص ديگرى نيست. چنين موافقتى بدون دليل موجه قابل مضايقه نيست.
۶-۱ (ب) «الف» مىتواند تمام يا بخشى از تعهد باىبک خود تحت اين قرارداد را به شخص ثالثى منتقل نمايد.
۶-۲ در صورتىکه «الف» (که از اين به بعد واگذار کننده ناميده مىشود) هر بخش از تعهد باىبک خود تحت اين قرارداد را به شخص ثالثى (که از اين به بعد واگذار شونده ناميده مىشود) واگذار نمايد/
(الف) تمامى حقوق و تعهدات واگذار کننده تحت اين قرارداد در خصوص بخش واگذارشده، هنگام لازمالاجراء شدن قرارداد واگذارى بين واگذارکننده و واگذارشونده خاتمه مىپذيرد و حقوق و تعهدات مرتبطه به واگذارشونده تمامى تعهدات واگذارکننده در خصوص بخش واگذارشده را که در اين قرارداد مورد توافق قرار گرفته بپذيرد.
(ب) واگذارکننده با واگذارشونده / مشترکاً / مشترکاً و منفرداً / مسئول اجراء تمامى تعهدات مورد توافق در اين قرارداد خواهند بود.
۶-۳ «الف» موافقت مىنمايد در موافقتنامه خود با هر واگذارشونده، موادى مقتضى بگنجاند که بدان وسيله واگذارشونده بهموجب اين قرارداد خود را نسبت به بخش واگذار شده تعهد باىبک متعهد بماند، بهنحوى که گوئى اين قرارداد را در اصل واگذارشونده امضاء کرده است. در قبال تعهد مذکور، «ب» موافقت مىنمايد که به اين قرارداد در مقابل واگذارشونده مربوطه، درخصوص بخش واگذار شده تعهد باىبک متعهد باشد، بهنحوى که گوئى اين قرارداد در اصل با واگذارشونده، امضاء شده است.
۶-۴ در صورتىکه هر طرف، بخشى از تعهدات باىبک خود تحت اين قرارداد را به يک واگذارشونده انتقال دهد، بايد طرف ديگر را از اين واگذارى مطلع نمايد. اگر طرف ديگر در زمان معقولى بعد از واگذاري، اين اطلاعيه را دريافت نکند، آن طرف مسئول خساراتى خواهد بود که از عدم دريافت اطلاعيه وارد مىگردد.
مادهٔ ۷. فروش محصولات
۷-۱ «الف» / يا واگذارشونده (واگذارشوندگان) وى / حق فروش محصولات در محدوده جغرافيائى توافق شده در بند ۷ - ۲ (از اين به بعد محدوده جغرافيائى ناميده مىشود) را خواهد داشت.
۷-۲ (الف) محدوده جغرافيائى مىتواند تمامى کشورهاى جهان را در بر گيرد.
۷-۲ (ب) محدوده جغرافيائي، کشورهائى را که در ضميمه () آمدهاند درخصوص هر يک از محصولات يا گروه محصولات ذکر شده در آن، شامل خواهد شد.
۷-۲ (ج) «کشور الف»
۷-۳ محصولات نبايد بدون توافق کتبى «ب» خارج از محدوده جغرافيائى فروخته شود. (چنانچه شق الف انتخاب گردد اين بند بکار نمىرود.)
۷-۴ بدينوسيله طرفها، توافق مىکنند که محدوديتهاى مذکور در بندهاى (۷-۲) و (۷-۳) بهعنوان تعهداتى از جانب «الف» / يا واگذارشونده / مبنى بر خوددارى از ارائه فعالانه محصولات در بازارى خارج از قلمرو، تعبير خواهد شد. (چنانچه شق الف انتخاب گردد اين بند بکار نمىرود.) (در صورتى بکار مىرود که کشور «الف» يا هر کشورى که در ضميمه ( ) ذکر گرديده عضو جامعه اقتصادى اروپا باشد.)
مادهٔ ۸. ارجاع
در هر قرارداد مکملى که از سوى يک طرف يا واگذار شونده وى / مطابق با شرايط اين قرارداد منعقد گردد، بايد صراحتاً به اين قرارداد ارجاع داده شده و ذکر گردد که قرارداد مکمل مذکور جهت اجراء اين قرارداد تنظيم شده است. طرفها موافقت مىنمايند در موافقتنامههاى خود با هر واگذارشوندهاي، مواد مقتضى داير بر اين امر را بگنجانند.
مادهٔ ۹. شرايط تحويل
در صورتىکه در قراردادهاى مکمل جداگانه خلاف آن مورد توافق قرار نگرفته باشد، شرايط تحويل محصولات بهصورت ..... (در اينجا شرط تحويل مربوطه مثل فوب، سيف و غيره را ذکر کنيد.) خواهد بود.
مادهٔ ۱۰. جدول زمانبندى براى اجراء
۱۰-۱ «ب» تحويل محصولات را ....... / روز / ماه / بعد از اتمام آزمايش عملکرد و پذيرش تجهيزات / تکنولوژى تحت قرارداد اوليه / و قرارداد کمک فني، آغاز خواهد کرد.
۱۰-۲ در حال حاضر تخمين زده مىشود که تعهد باىبک مورد توافق در ماده (۴) فوقالذکر بر طبق جدول زمانى زير اجراء خواهد شد:
سال ......................۱۹ ارزش .................
سال ......................۱۹ ارزش .................
سال ......................۱۹ ارزش .................
۱۰-۳ مقادير واقعى و انواع محصولاتى که بايد تحويل داده شود در قراردادهاى مکمل جداگانه که انعقاد آنها نبايد بيش از .........روز / ماه قبل از آغاز هر سال / فصل / ماه، با توجه به سال / فصل / ماه مذکور بهطول انجامد، مورد مذاکره و توافق قرار خواهد گرفت.
۱۰-۴ به هنگام توافق در مورد مقادير واقعى و انواع محصولات، باقىمانده تعهد باىبک «الف» / و / نياز شخصى «الف» به محصولات / و / شرايط حاکم بر بازار در محدوده جغرافيائى براى انواع مختلف محصولات / در نظر گرفته خواهد شد. معهذا توافق مىشود تا زمانى که کل تعهد باىبک به انجام نرسيده است ارزش محصولاتى را که در هر سال تقويمى «ب» مىفروشد و «الف» خريدارى مىنمايد حداقل ...... / و حداکثر ......./ باشد.
۱۰-۵ لازم است قراردادهاى مکمل مناسبى که کل تعهد باىبک بهنحو توافق شده در بند (۴-۱) را در بر گيرد، تا تاريخ ......۱۹ منعقد گردد.
مادهٔ ۱۱. عدم تطابق
۱۱-۱ «الف» بايد محصولات تحويل گرفته را در کوتاهترين مدتى که در اوضاع و احوال مربوط عملى است مورد بررسى قرار دهد.
۱۱-۲ اگر «الف» ماهيت عدم تطابق محصولات را از طريق اطلاعيهاى ظرف ........ (دوره زمانى را ذکر کنيد) بعد از کشف، يا بعد از زمانى که مىبايست کشف مىکرد براى «ب» مشخص نسازد حق توسل به عدم تطابق محصولات را از دست خواهد داد.
۱۱-۳ ديگر حقوق و تعهدات طرفها در خصوص عدم تطابق محصولات طبق شقوق زير تنظيم مىگردد:
(الف) مقررات قانون حاکم بر قرارداد
(ب) مفاد «شرايط ضمانت»» که به شکل ( ) به اين قرارداد منضم گرديده و [همچنين] مقررات قانون حاکم بر اين قرارداد.
مادهٔ ۱۲. پرداخت
۱۲-۱ بهاء محصولات به ارزى که در بند (۵-۲) مورد توافق قرار گرفته و به روشى که ذيلاً در بند (۱۲-۲) ذکر گرديده پرداخت خواهد شد.
۱۲-۲ بهاء هر قسمت از محصولات که تحويل گردد در مقابل اسناد اصلى که ذيلاً در بند (۱۲-۳) نام برده شده، پرداخت خواهد شد/
(الف) از طريق حواله مستقيم بانکى به حساب بانکى فروشنده مکمل محصولات مربوطه، در کشور «ب».
(ب) از طريق اعتبارنامه برگشت ناپذير قابل انتقالى که ترانسشيپمنت و حمل به دفعات را مجاز دارد و مبلغ آن برابر با قرارداد مکمل مربوط بدان بوده و حداکثر تا .... روز پس از امضاء قرارداد مذکور به نفع فروشنده مکمل مربوطه گشايش يابد و بانکى در کشور «ب» که فروشنده مکمل آن را انتخاب کرده است اعتبارنامه فوقالذکر را تائيد کرده باشد، چنين اعتبارنامهاى تا مدت ...... روز / هفته / ماه پس از تاريخ توافق شده براى تحويل محصولات مربوطه معتبر خواهد بود.
۱۲-۳ بهاء محصولات / مبلغ اعتبارنامه / در مقابل اسناد ذيل قابل پرداخت خواهد بود:
- .............
- ..............
- .............
۱۲-۴ خريدار مکمل تمامى هزينههاى تبديل ارز و هزينههاى بانکى و همچنين هر نوع هزينههاى ديگر / شامل هزينههاى تائيد اعتبارنامه - به استثناء هزينههاى بانک کشور «ب» - جهت انتقال وجوه به حساب فروشنده مکمل را بهعهده مىگيرد.
مادهٔ ۱۳. نظارت بر اجراء
۱۳-۱ هم «الف» و هم «ب» بايد تمامى قراردادهاى مکملى را که در چارچوب اين قرارداد منعقد مىگردد در دفترى ثبت نمايند. هر کدام از اين موارد ثبت (که از اين به بعد «حساب ناظر» ناميده مىشود) به شکلى خواهد بود که در ضميمه ( ) اين قرارداد مذکور است.
۱۳-۲ حسابهاى ناظرى که «الف» و «ب» نگهدارى مىنمايند مىبايست از طريق مبادله نامههائى در فواصل سه ماه در طول اعتبار اين قرارداد که نخستين آن ديرتر از ............/............۱۹ نخواهد بود مقايسه شده و مورد توافق قرار گيرد.
۱۳-۳ «الف» و «ب» بدينوسيله موافقت مىنمايند حسابهاى ناظرى که مطابق با بند (۱۳-۲) مقايسه شده و مورد توافق قرار گرفتهاند، مدرک نهائى و قطعى اجراء تعهدات آنها تحت اين قرارداد باشند.
مادهٔ ۱۴. مسئوليت
۱۴-۱ در صورتىکه تعهد باىبک «الف» که در اين قرارداد مورد توافق قرار گرفته، بهطور کامل در تاريخى که در بند (۱۰-۵) دکر شده ايفاء نگردد، «الف» بايد براساس تقاضاى کتبى «ب» خسارت نقدى و توافق شدهاى معادل ....... درصد (......%) از ارزش محصولاتى که طبق بند (۴-۱) هنوز مىبايست خريدارى گردند، از بابت عدم انجام تعهد به «ب» بپردازد.
۱۴-۲ علىرغم مقررات بند (۱۴-۱)، چنانچه عدم ايفاء تعهد باىبک «الف» مربوط به قصور فروشنده مکمل در تحويل محصولاتى باشد که کيفيت، قيمت يا ارزش تجمعى آنها در مواد (۳)، (۵) و (۱۰) اين قرارداد به ترتيب تعيين کرده است، «الف» الزام به هيچگونه پرداختى طبق بند (۱۴-۱) ندارد.
۱۴-۳ چنانچه عدم ايفاء تعهد باىبک «الف» مربوط به دلايل مذکور در بند (۱۴-۲) باشد، «ب» بايد براساس تقاضاى کتبى «الف» خسارت نقدى و توافق شدهاى معادل .......درصد (..........%) از ارزش محصولاتى که طبق بند (۴-۱) هنوز مىبايست خريدارى گردند؛ از بابت عدم انجام تعهد بپردازد.
۱۴-۴ «الف» بهعنوان تضمينى براى ايفاء بهموقع تعهدات خود طبق ماده (۱۴)، يک ضمانتنامه بانکى مورد قبول «ب» به مبلغ .............(مبلغ و ارز را ذکر کنيد) بهنفع وى صادر مىنمايد. ضمانتنامه بانکى اساساً داراى شکل و محتوائى خواهد بود که در ضميمه ( ) منضم به اين قرارداد آورده شده است.
۱۴-۵ «ب» به عنوان تضمينى براى ايفاء بهموقع تعهدات خود طبق ماده (۱۴)، يک ضمانتنامه بانکى مورد قبول «الف» به مبلغ (مبلغ و ارز را ذکر کنيد) بهنفع وى صادر مىنمايد. ضمانتنامه بانکى اساساً داراى شکل و محتوائى خواهد بود که در ضميمه ( ) منضم به اين قرارداد آورده شده است.
۱۴-۶ پرداخت خسارت عدم انجام تعهد مورد توافق، از سوى طرف ذىربط، که در بندهاى (۱۴-۱) و (۱۴-۳) ذکر گرديده منوط به تسويه حساب کامل و نهائى تمامى مطالبات طرف ديگر از طرف اول، ناشى از نقض تعهدات مربوط به اين قرارداد از سوى طرف اول يا در ارتباط با آن، مىباشد.
مادهٔ ۱۵. برائت از مسئوليت
(مادهٔ ۱۵ براساس مواد ۷۹ و ۸۰ کنوانسيون سازمان ملل متحد در مورد قراردادهاى فروش بينالمللى کالا (۱۹۸۰) تنظيم گرديده است.)
۱۵-۱ هيچ طرفى مسئول قصور در ايفاء تعهدات خود نخواهد بود چنانچه ثابت نمايد اين قصور مربوط به مانعى بوده که رفع آن وراى توانائى وى بوده و بهنحو عقلائى قابل پيشبينى نبوده تا بتواند در هنگام انعقاد قرارداد آن را بهحساب آورد يا از آن مانع و از عواقب ناشى از آن اجتناب کرده يا بر آن غلبه يابد.
۱۵-۲ معافيت مادهٔ ۱۵ تنها در طول دورهاى که مانع مزبور طرف مربوط را از ايفاء تعهدات خود تحت اين قرارداد باز داشته است شامل حال وى خواهد شد. چنانچه تأثير مانع بيش از ........... (دوره زمانى را ذکر کنيد) ماه بهدرازا بکشد، هر طرف مجاز خواهد بود قرارداد را با دادن اطلاعيهاى کتبى به طرف ديگر فسخ نمايد و هيچيک از طرفها در مقابل طرف ديگر مسئول مخارج يا زيانهائى که بدينوسيله وارد آمده است نخواهد بود.
۱۵-۳ طرفى که در ايفاء تعهد قصور مىورزد بايد طرف ديگر را از وجود مانع و تأثير آن بر توانائى خود در ايفاء تعهد مطلع گرداند. اگر طرف ديگر ظرف مدت معقولى پس از آنکه طرف مقصر از وجود مانع آگاه شده يا مىبايستى آگاه شده باشد مطلع نگردد، طرف مقصر مسئول خسارات ناشى از مطلع نشدن طرف ديگر خواهد بود.
۱۵-۴ يک طرف نمىتواند به قصور طرف ديگر در ايفاء تعهد، تا آنجا که اين قصور نتيجه فعل يا ترک فعل طرف اولى باشد، استناد نمايد.
مادهٔ ۱۶. تاثير فسخ قرارداد اوليه يا فسخ قراردادهاى مکمل
۱۶-۱ در صورتى که قرارداد اوليه، مالاً بدون اينکه تجهيزات / تکنولوژى منتقل و مورد پذيرش قرار گيرد فسخ شود اين قرارداد نيز خودبهخود بىاعتبار و باطل و بلااثر خواهد بود.
۱۶-۲ از ديدگاه اين قرارداد، تعهد باىبک «الف» که در اينجا مورد توافق قرار گرفته، يا بسته به مورد بخشى از آن / (الف) ايفاء شده تلقى خواهد شد حتى اگر هر قرارداد مکملى / بدون اينکه تقصير از ناحيه «الف» باشد / به هر دليل / بعداً فسخ گردد.
- اگر قرارداد مکمل بعداً فسخ گردد، صرفنظر از موجبات فسخ آن، ايفاء شده تلقى نخواهد شد. در اين حالت «الف» ملزم خواهد بود قرارداد (قراردادهاي) مکمل جديدى برابر با ارزش قرارداد (قراردادهاي) مکمل فسخ شده منعقد نمايد. چنين قراردادهاى مکمل جديدى متعاقباً مطابق با مواد اين قرارداد به اجراء در خواهند آمد.
مادهٔ ۱۷. تعهدات قبلي، تاريخ اجراء، اصلاحات و متن حاکم
۱۷-۱ به جز در مواردى که در اين قرارداد صراحتاً خلاف آن تصريح شده باشد، اين قرارداد تمامى تعهدات نمايندگىهائى را که ممکن است «الف» و «ب» چه شفاهاً و چه کتباً قبل از تاريخ امضاء اين قرارداد به يکديگر داده باشند ملغى و بىاعتبار مىنمايد.
۱۷-۲ اين قرارداد فقط / با به مرحله عمل درآمدن قرارداد اوليه / و / با امضاء اين قرارداد بهوسيله هر دو طرف / و / با تصويب اين قرارداد از سوى مقامات ذىصلاح و / يا / مؤسسات مالى / در / کشور «ب» / و / يا / کشور «الف» را / بهوسيله تلگراف يا تلکس از تصويب مطلع نموده و تاريخ / اين اطلاعيه / تاريخ آخرين اطلاعيه / تاريخى خواهد بود که اين قرارداد به مرحله اجراء در مىآيد. در صورتىکه اين موافقتها ظرف ..... روز / ماه / از امضاء اين قرارداد کسب نشود، اين قرارداد بىاعتبار و باطل و بلااثر تلقى مىگردد.
۱۷-۳ اصلاحات اين قرارداد تنها زمانى قابل اجراء خواهد بود که بهطور کتبى نوشته شده و نمايندگان قانوناً مجاز طرفها، آنها را امضاء کنند / و مقامات ذىصلاح / و يا / مؤسسات مالى در / کشور «ب» / و / کشور الف / آنها را تصويب نمايند.
۱۷-۴ نسخه ....... (زبان را مشخص سازيد) اين قرارداد نسخه حاکم خواهد بود.
مادهء ۱۸. قانون حاکم بر قرارداد
اين قرارداد از هر نظر تحت حاکميت قوانين ..........(کشور را ذکر کنيد) بوده و مطابق با آن تفسير خواهد شد.
ماده ۱۹ٔ. حل اختلافات
۱۹-۱ تمامى اختلافات يا اختلاف نظرهاى فىمابين طرفها که ممکن است از اين قرارداد ناشى شده يا در رابطه با آن بهوجود آمده باشد و نتوان آنها را دوستان حل نمود به داورى ....... (تعداد داوران را ذکر کنيد) داور (يا داوران) تحت قوانين ........ (قوانين حاکم را ذکر کنيد) ارجاع داده خواهد شد.
۱۹-۲ حکم داور (داوران) قطعى بوده و براى طرفها الزام آور است.
۱۹-۳ جلسات داورى به زبان ...... (زبان را مشخص سازيد) برگزار خواهد گرديد.
۱۹-۴ محل داورى .......(محل و کشور را ذکر کنيد) خواهد بود.
..................۱۹ .......................۱۹
«الف» «ب»
به وسيله............. به وسيله....................
حوزه شمول اين راهنما
ممکن است طرفهاى يک معامله باىبک بخواهند حقوق و تعهدات خود را به شيوهاى ساده تعيين نموده و مواد مربوطه را در همان سند قرارداد که ناظر بر معامله اوليه است بگنجانند. معهذا طرفها اغلب ترجيح مىدهند از چند قرارداد استفاده کنند. در اين راهنما اين شيوه اقدام مورد بررسى قرار مىگيرد. اصولاً حقوق و تعهدات طرفها در معامله اوليه، شبيه حقوق و تعهداتى است که در قراردادهاى بينالمللى فروش تجهيزات / تکنولوژى مورد توافق قرار مىگيرد. در مورد شرايط و ضوابط قراردادهايى که بعداً براى خريد و فروش ”محصولات ويژه باىبک“ تنظيم مىگردد نيز عين همين مطلب مصداق دارد. اما در باىبک رابطه خاصى ميان اين قراردادها وجود دارد. تجهيزات / تکنولوژى مورد استفاده در برپايى تسهيلات توليدى از جانب طرفى عرضه مىگردد که خود را به خريد محصولات توليد شده بهوسيله آنها در آينده متعهد مىگرداند. به دليل فوق اين راهنما نه تنها مسائل مربوط به خود قرارداد باىبک را مورد بحث قرار خواهد داد بلکه بهطور خلاصه به برخى از موضوعات اساسى قرارداد اوليه نيز اشاره خواهد داشت.
تعاريف
در اين راهنما واژگان ذيل اين معانى را دربر خواهند داشت:
- تجهيزات / تکنولوژى:
به معنى ماشينآلات، يا تجهيزات، يا حق اختراع، يا دانش فنى و يا کمکهاى فنى است که توليد محصولاتى را امکانپذير مىسازد.
- قرارداد اوليه:
به معنى قراردادى است که حقوق و تعهدات طرفهاى مربوطه درخصوص عرضه تجهيزات / تکنولوژى در آن تعيين مىگردد.
- فروشنده اوليه:
به معنى طرف قرارداد اوليه است که تجهيزات / تکنولوژى مورد توافق را خريدارى مىنمايد.
- محصولات:
به معنى محصولاتى است که با استفاده از اين تجهيزات / تکنولوژي، ساخته شده و به روش باىبک فروخته و خريدارى مىشوند.
- کارخانه:
به معنى کارگاه صنعتى يا ساير کارگاههايى است که محصولات در آنجا ساخته مىشوند.
- قرارداد باىبک:
به معنى قراردادى است که فروشنده اوليه و خريدار اوليه همزمان با قرارداد اوليه منعقد نموده و حقوق و تعهدات اين دو بهعنوان طرفهاى قرارداد باىبک درخصوص خريد و فروش محصولات در آن تعيين مىشود.
- فروشنده محصولات باىبک:
به معنى خريدار اوليه در مقام خود بهعنوان طرف قرارداد باىبک است.
- خريدار محصولات باىبک:
به معنى فروشنده اوليه در مقامش به عنوان طرف قرارداد باىبک است.
- قرارداد مکمل:
به معنى قراردادى است که حقوق و تعهدات طرفها درخصوص خريد و فروش محصولات خاص ناشى از قرارداد باىبک را تعيين مىکند.
- فروشنده مکمل:
به معنى يکى از طرفهاى قرارداد مکمل است که محصولات مورد توافق در آن قرارداد را عرضه مىکند. معمولاً اين شخص خريدار اوليه و فروشنده محصولات باىبک است اما مىتواند شخص ثالثى نيز باشد.
- خريدار مکمل:
به معنى يکى از طرفهاى قرارداد مکمل است که محصولات مورد توافق در آن قرارداد را خريدارى مىکند. در واقع اين شخص ممکن است فروشنده اوليه و خريدار محصولات باىبک باشد اما مىتواند شخص ثالثى نيز باشد.
- واگذارکننده (منتقل):
به معنى خريدار محصولات باىبک يا بسته به مورد، فروشنده محصولات باىبک است که حقوق و تعهدات خود در قرارداد باىبک را به شخص ثالثى منتقل کرده است.
- واگذارشونده (منتقلاليه):
به معنى شخص ثالثى است که واگذارکننده، حقوق و تعهدات خود در قرارداد باىبک را به وى منتقل کرده است.
7قانون حاکم بر قرارداد
شرایط تحویل
تعهد بایبک
تطابق محصولات
قیمت محصولات
فروش مجدد محصولات
پرداخت
مسئولیت
تعهدات قبلی، تاریخ اجراء، اصلاحات و زبان ...
حل اختلافات
ارجاع
عدم تطابق
محصولات بایبک
کل ارزش تعهد بایبک
واگذاری
جدول زمانبندی برای اجراء
نظارت بر اجراء
فسخ قرارداد اولیه یا قرارداد مکمل
برائت از مسئولیت
ارجاع
در صورتىکه خريدار محصولات باىبک بخواهد از طريق قراردادهاى مکملى که در چارچوب قرارداد باىبک منعقد مىشوند تعهدات خود را ايفاء نمايد، حائز اهميت است که هر قرارداد مکملى که در اين مقوله قرار مىگيرد تحت همين عنوان شناخته و ثبت شود. به اين منظور، در قرارداد باىبک بايد مادهاى گنجاند دال بر اينکه هر قرارداد مکملى بايد به صراحت به قرارداد باىبک ارجاع دهد و به اين اشاره داشته باشد که در اجراء قرارداد باىبک، منعقد مىگردد. اين نحوه ارجاع، نظارت بر هر يک از قراردادهاى مکمل و ثبت آنها را آسان خواهد ساخت.
شرايط تحويل
معمولاً طرفهاى قرارداد باىبک، طرفهاى قراردادهاى مکمل جداگانه نيز خواهند بود. در اينصورت ممکن است بخواهند قبلاً در قرارداد باىبک، در خصوص شرايط تحويل مورد استفاده در قرارداد مکمل توافق کنند.
عدم تطابق
از آنجا که قاعدتاً طرفهاى قرارداد باىبک طرفهاى قراردادهاى مکمل نيز خواهند بود و محصولات باىبک براى هر دوى آنها شناخته شده مىباشد، ممکن است بخواهند قبلاً در قرارداد باىبک درخصوص حقوق و تعهدات مربوطه، در صورتىکه محصولات با شرايط مورد توافق مطابقت نداشته باشد، توافق کنند. اگر خريدار محصولات باىبک از تجهيزات / تکنولوژى براى ساخت محصولات يکسان يا مشابه آنچه قبلاً توليد مىکرده استفاده کند، ممکن است موادى را که وى در قرارداد با مشتريان خود بهکار مىبرد هنگام تنظيم مواد مربوطه در قرارداد باىبک، مورد استفاده قرار دهد.
7قانون حاکم بر قرارداد
طرفها بايد در مورد قانونى که بر قراردادهاى مورد استفاده در معامله باىبک حاکم است و اين قراردادها مطابق با آن تفسير مىگردند، به توافق برسند.
تعهد باىبک
- الزام به باىبک
اگر فروش تجهيزات / تکنولوژى متضمن تعهدى براى معامله باىبک باشد خريدار محصولات باىبک اغلب مجبور است تدابير مشخصى را جهت اجراء تعهد خود اتخاذ کند. بنابراين قبل از شروع مذاکره درباره اصل قرارداد اوليه، بسيار مهم است که خريدار اوليه، فروشنده اوليه را از الزام به معامله باىبک مطلع گرداند. اطلاع سريع در مورد الزام به باىبک به نفع هر دو طرف است؛ زيرا قبل از اينکه طرفها متحمل صرف وقت و هزينه جهت مذاکره درباره قرارداد اوليه شوند فروشنده اوليه مجال مىيابد درخصوص تمايل يا توانايى خود براى پذيرش تعهد باىبک که از جانب خريدار اوليه پيشنهاد مىشود مطالعه کند.
بنابراين درست در اين مرحله است که خريدار اوليه بايد هر گاه که ممکن شد ترتيبات مشخصى براى معامله از جمله درباره کل ارزش و دوره اجراى تعهد باىبک پيشنهاد کند.
- تعهدات دو جانبه
اگر طرفها معامله باىبک را بپذيرند و مورد توافق قرار دهند، در يکى از نخستين بندهاى قرارداد باىبک بايد تعهد روشن خريدار محصولات باىبک براى خريد اين محصولات بر مبناى شرايط توافق شده و متقابلاً تعهد روشن فروشنده محصولات باىبک براى فروش محصولات مذکور درج گردد.
محصولات باىبک
- تعيين
معمولاً در معامله باىبک تعيين محصولات مشکل نيست. معهذا اگر با تجهيزات / تکنولوژى مورد بحث توليد محصولات گوناگونى امکانپذير باشد، طرفها ممکن است بخواهند درباره روشى توافق کنند که براساس آن نوع محصولات قابل خريد و فروش تحت قرارداد باىبک، تعيين گردد.
- وجود بودن محصولات
بعد از آنکه طرفها توافق کردند که خريدار محصولات باىبک، محصولات را خريدارى نمايد، ممکن است براى اين خريدار بسيار مهم باشد که بداند آيا واقعاً محصولات را دريافت خواهد داشت يا خير. بنابراين ممکن است طرفها مايل باشند در قرارداد باىبک تعهد فروشنده محصولات باىبک را بگنجانند، که بدينوسيله تضمين مىکند ميزان مورد توافق محصولات در زمان اجراء [قرارداد] موجود خواهد بود. بهعلاوه در قرارداد باىبک بايد تصريح گردد در صورتىکه محصولات نهايتاً موجود نباشند چه آثار حقوقى به دنبال خواهد داشت.
تطابق محصولات
- مشخصات و کيفيت
درخصوص تطابق محصولات [باىبک] طرفها ممکن است تنها بخواهند به موادى از قرارداد اوليه که مشخصات و کيفيت محصولات را تعيين مىکند اشاره کرده و تصريح کنند محصولاتى که قرار است تحويل گردد بايد با چنين مشخصات و کيفيتى مطابقت داشته باشد.
- کميت و نوع
درخصوص کميت، و در صورت اقتضاء، نوع محصولات، طرفها ممکن است به شرايط مذکور در قراردادهاى مکمل جداگانه که قرار است در چارچوب قرارداد باىبک منعقد گردد اشاره کنند.
کل ارزش تعهد باىبک
- ارزش بايد تعيين گردد
در قرارداد باىبک بايد مادهاى براى تعيين ارزش تعهد باىبک - يعنى ارزش خريد محصولات [باىبک] بهوسيله خريدار محصولات باىبک در چارچوب قرارداد باىبک - گنجانده شود. اين مبلغ مىتواند مساوي، کمتر و يا بيشتر از قيمت تجهيزات / تکنولوژى فروخته شده تحت قرارداد اوليه باشد.
- راههاى گوناگون تعيين ارزش
ارزش تعهد باىبک مىتواند برحسب مقدار مشخصى پول، يا برحسب درصدى از کل قيمت تجهيزات / تکنولوژى فروخته شده تحت قرارداد اوليه مورد توافق قرار گيرد.
- مبناى محاسبه و غيره بايد مشخص شود
اگر قيمت تجهيزات / تکنولوژى (يا مبنائى که براساس آن اين قيمت محاسبه مىشود) بدون ابهام ذکر شده باشد، ارزش تعهد باىبک را مىتوان برحسب درصدى از اين قيمت تعيين کرد. ممکن است هميشه اين امر امکانپذير نباشد. از اينرو، براى نمونه ممکن است ارزش کمک فنى جزء ارزش قرارداد اوليه منظور نشود، بلکه اين قيمت بر مبناى مدت زمان [ارائه آنها] در سياهههاى جداگانه منعکس گردد. در اين مورد ارزش تعهد باىبک بايد بهنحوى تعيين گردد که بهحساب آوردن قيمت نهايى کمک فنى را امکانپذير سازد.
قرارداد باىبک بايد به وضوح ارزشى را که بر مبناى آن قراردادهاى مکمل جداگانه از بابت کل تعهد خريدار محصولات باىبک به اجراء گذاشته خواهد شد تعيين کند؛ براى مثال، آيا ارزش قراردادهاى مکمل مربوطه برحسب فوب باشد يا برحسب سيف. بهعلاوه چنانچه قرار باشد سياهههاى قراردادهاى مکمل به پولى ديگر سواى پولى که کل ارزش تعهد باىبک برحسب آن در قرارداد باىبک تعيينشده صادر گردد، طرفها بايد در قرارداد مذکور در مورد نرخ ارزى که براساس آن قراردادهاى مکمل از بابت کل تعهد باىبک به اجراء گذاشته خواهد شد به توافق برسند. در انجام چنين کارى آنها بايد مقررات ارزى مجرى را مدنظر داشته باشند.
قيمت محصولات
- دلايل به تعويق انداختن تعيين قيمتها
در باىبک، طرفهاى قرارداد اساساً مىتوانند در مورد قيمتهاى محصولات، به توافق برسند؛ زيرا طرفهاى اين قرارداد، طرفهاى قراردادهاى مکمل بعدى نيز هستند. بعد از امضاء قرارداد اوليه و قرارداد باىبک ممکن است زمان زيادى بگذرد تا توليد تجارى محصولات در کارخانه شروع شود. طى اين دوره، احتمال مىرود قيمت خام و قطعات تغيير کند و در مورد هزينههاى نيروى کار نيز همين اتفاق رخ دهد، بهعلاوه ممکن است وضعيت بازار محصولات به هنگام آغاز توليد تجارى دستخوش تغيير شود. به اين دلايل و دلايل مشابه، طرفهاى قرارداد باىبک ممکن است مايل باشند توافق نهائى خود در مورد قيمتها را به زمانى که قراردادهاى مکمل جداگانه منعقد مىگردد موکول نمايند.
- رهنمودها و استانداردها
معهذا، طرفهاى قرارداد باىبک ممکن است بخواهند در قرارداد، رهنمودها و استانداردهائى وارد کنند که به هنگام تعيين قيمت بهکار رود. اين امر مىتواند به طرق مختلف صورت گيرد. از اين رو، مثلاً در مواردى مىتوان به قيمتهائى ارجاع داد که معمولاً براى انواع محصولات مشابه محصولات مورد نظر اخذ مىگردد؛ يا طرفها مىتوانند به قيمت همان نوع محصولات ذکر شده در محدوده جغرافيائى که در آن به مصرف يا به فروش خواهند رسيد، ارجاع دهند. اگر بتوان انتظار داشت که محصولاتى از نوع مشابه براى فروش در آن محدوده عرضه نخواهد شد ممکن است به ارزش عادله خود محصولات در محدوده مذکور ارجاع داد.
- شرط مشترى ممتازه
براى اطمينان از اينکه در محدوده [جغرافيائي] مورد توافق، شخص ديگرى نتواند همان محصولات را بهعلت اينکه فروشنده قرارداد باىبک، با شرايط سهلترى محصولات را در اختيار وى قرار داده، ارزانتر از خريدار محصولات باىبک يا واگذار شوندگان او بفروشد، طرفها ممکن است مايل باشند در قرارداد باىبک توافق کنند که به خريدار محصولات باىبک و واگذارشوندگان او، درخصوص محصولات باىبک شرط مشترى ممتازه اعطاء گردد. طرفها بايد هر گونه قوانين ضد دامپينگ، ضد کارتل يا ساير قوانين مشابه را مد نظر داشته باشند.
- ارز
طرفها بايد در قرارداد باىبک در مورد ارزى که بهاء محصولات باىبک براساس آن اعلام و پرداخت خواهد شد به توافق برسند. اگر ارزى که بهاء محصولات برحسب آن پرداخته مىشود غير از ارزى باشد که محصولات براساس آن قيمتگذارى شدهاند، طرفها همچنين بايد در مورد روشى که براساس آن ارز مورد استفاده در قيمتگذارى به ارز مورد استفاده جهت پرداخت تبديل مىشود توافق کنند.
واگذارى
- دلايل واگذارى
در معامله باىبک ممکن است هم خريدار محصولات باىبک و هم فروشنده محصولات باىبک لازم بدانند که حقوق و تعهدات خود را جزئاً يا کلاً به شخص ثالث بهخصوصى واگذار کنند. اگر خريدار محصولات باىبک نتواند از اين محصولات در داخل استفاده کند راههاى گوناگونى جهت واگذارى آنها وجود دارد؛ مثلاً او مىتواند خود، محصولات را خريده و سپس مجدداً آنها را بهفروش برساند، يا تعهد خريد محصولات باىبک را مستقيماً به واگذار شوندهاى واگذار کند که با فروشنده محصولات باىبک قراردادهاى مکمل منعقد کرده و محصولات را تحويل مىگيرد و سپس يا محصولات را خود مصرف کرده يا آنها را به فروش برساند. البته گاهى ممکن است خريدار محصولات باىبک بتواند بخشى از محصولات را خود مصرف کند و احتمالاً بخش ديگر را بهفروش رساند، اما باز هم لازم است باقيمانده تعهد خود را به شخص ثالثى واگذار نمايد
- واگذارى براساس موافقت، تائيد و وظيفه اطلاع دادن
اگر قصد مشترک طرفها اين است که واگذارى در برخى اشکال، امکانپذير باشد بايد در قرارداد باىبک اين امکان پيشبينى گردد. در مواقع مقتضى بايد موافقت مقامات مربوطه و يا مؤسسات مالى جهت واگذارى کسب شود. طرفها، همچنين ممکن است بخواهند در قرارداد باىبک موافقت کنند که چنانچه طرفى حقوق و تعهدات خود تحت اين قرارداد را به واگذار شوندهاى واگذار کند بايد به طرف ديگر در اين خصوص اطلاع دهد. اگر به اين نحو توافق کنند بايد در قرارداد، موادى درخصوص آثار حقوقى قصور در دادن چنين اطلاعى را بگنجانند.
- اثر حقوقى واگذارى
اثر حقوقى واگذارى اين است که معمولاً تمامى حقوق و تعهدات واگذارکننده درخصوص بخش واگذارشده خاتمه يافته و به واگذار شونده منتقل مىشود. بنابراين اگر قصد طرفها اين است که واگذارکننده به اتفاق واگذارشونده مسئول انجام تعهدات واگذارشده باشند، بايد مادهاى دال بر اين منظور در قرارداد باىبک بگنجانند.
- الزام واگذارشونده و طرف ديگر در مقابل يکديگر
در مواردى که توافق مىشود يک طرف قرارداد باىبک حق واگذارى تمام يا بخشى از حقوق و تعهدات خود به شخص ثالثى را داشته باشد، طرفها بايد در قرارداد باىبک پيشبينى نمايند که واگذارکننده در موافقتنامه خود با هر واگذارشونده مادهاى بگنجاند که بهموجب آن واگذارشونده خود را متعهد بداند درخصوص بخش واگذارشده مواد قرارداد باىبک را رعايت کند.
فروش مجدد محصولات
- محدوده جغرافيائى فروش بايد تعيين گردد
در صورتىکه قرار باشد خريدار محصولات باىبک يا هر واگذارشوندهاى محصولات باىبک را بهفروش برساند، طرفهاى قرارداد باىبک ممکن است بخواهند تعيين محدوده جغرافيائى براى فروش محصولات را مورد بررسى قرار دهند.
- مقررات مربوط به رقابت بايد رعايت شود
بههر حال بايد توجه داشت که در شرايط خاص، ممکن است تصميمات مربوط به تعيين محدوده جغرافيائي، مقررات ملى يا بينالمللى مربوط به رقابت را نقض نمايد يا اينکه در عمل غيرقابل اجراء باشد. بنابراين در هر مورد وضعيت بايد به دقت مطالعه شود.
جدول زمانبندى براى اجراء
- آغاز تحويل
از آنجا که محصولات در کارخانه فروشنده محصولات باىبک ساخته مىشوند، تحويل مىتواند پس از گذشت مدتى از آزمايش عملکرد و پذيرش تجهيزات / تکنولوژى موضوع قرارداد اوليه آغاز مىشود. بنابراين طرفها بايد در قرارداد باىبک دوره زمانى لازم جهت انجام نخستين تحويل را تعيين کنند.
- جدول زمانبندى تقريبى
اگر اجراء تعهد باىبک سالها بهطول انجامد - که اغلب نيز چنين است - طرفها ممکن است مايل نباشند پيشاپيش ميزان تحويل در هر سال را تعيين نمايند بلکه بخواهند در قالب يک جدول زمانبندى تقريبى تنها چارچوبى کلى براى انجام اين علم بهوجود آورند.
- مقادير و انواع واقعى
درخصوص مقادير واقعي، و در صورت اقتضاء، انواع واقعى محصولات، طرفها ممکن است بخواهند در مورد روشى که طبق آن نحوه انجام اين امور تعيين مىشود به توافق برسند، مثلاً در قرارداد باىبک مىتوان تصريح نمود که مقادير و انواع واقعى در قراردادهاى مکمل، جداگانه مورد مذاکره و توافق قرار گيرد. طرفها در مورد اين امور چند روز يا چند ماه قبل از آغاز دوره تحويل بعدى (سال، فصل يا ماه) که مورد توافق آنها باشد، تصميم خواهند گرفت. حتى اگر توافق بر سر تعيين مقادير و انواع الزامى محصولات به قراردادهاى مکمل بعدى محول گردد،طرفها ممکن است بخواهند در قرارداد باىبک رهنمودهائى در اينخصوص بگنجانند؛ براى مثال آنها مىتوانند تصريح کنند هنگامى که مقادير و انواع واقعى محصولات مورد مذاکره قرار مىگيرد، نياز شخصى خريدار باىبک به محصولات و / يا شرايط حاکم بر بازار در محدوده جغرافيائى مورد توافق براى فروش، مدنظر قرار خواهد گرفت. از طرف ديگر، در قرارداد باىبک نيز مىتوان حداقل تعدادى را که هميشه بايد خريدارى شود و / يا حداکثر مقدارى را که از آن جز با توافق طرفها نمىتوان تجاوز کرد، تصريح نمود.
- تاريخ نهائى
ضمن آنکه انعطافهاى خاصى در اجراء تعهد باىبک مىتواند براى هر دو طرف مناسب باشد، آنها ممکن است بخواهند در قرارداد باىبک تاريخى نهائى براى انعقاد تمام قراردادهاى مکمل را تعيين کنند.
پرداخت
- شرايط پرداخت
در قرارداد باىبک بايد درج شود که چگونه و در ازاء چه اسنادى بهاء محصولات تحويل داده شده تحت قراردادهاى مکمل، پرداخت خواهد شد؛ و آيا خريدار محصولات باىبک - يا بسته به مورد، واگذارى شونده وى - تضمينى براى پرداخت خواهد سپرد يا نه؟ در قرارداد باىبک بايد همچنين تعيين شود در صورتى که چنين تضمينات پرداختى مورد توافق قرار گيرند چه شرايطى بايد داشته باشند و بهعلاوه کدام يک از طرفها مسئول هزينههاى مربوط به ترتيبات پرداخت خواهد بود.
- ترتيبات حساب تضمينى
در موارد مقتضى طرفها، ممکن است در مورد ترتيبات [حساب] تضمينى توافق نمايند. بدين وسيله خريدار اوليه بهاء محصولاتى که تحت قرارداد اوليه [به وي] تحويل داده شده - يا مبالغى که از فروش دوباره آنها عايد گرديده - را به يک حساب امانى نزد يک بانک يا شخص ثالث ديگرى واريز مىنمايد که متعاقباً براى پرداخت تمام يا بخشى از بهاء محصولات باىبک بکار خواهد رفت.
نظارت بر اجراء
- حسابهاى ناظر
در قرارداد باىبک طرفها، بايد در مورد چگونگى نظارت بر اجراء تعهدات مختلف خود توافق کنند. يک روش نسبتاً ساده اين است که هر طرف اقداماتى را که از جانب خود براى اجراى تعهدات مربوط به خود در چارچوب قرارداد باىبک بهعمل مىآورد ثبت نمايد. بنابراين در چنين شيوه ثبتى (که گاهى آن را حساب ناظر مىنامند) مىتوان انعقاد هر قرارداد مکمل، هر مرحله تحويل و هر پرداختى در چارچوب قرارداد باىبک را منعکس نمود.
- واگذارشونده (واگذارشوندگان) مسئول اطلاع دادن به واگذارکننده است
در صورت واگذاري، واگذارکننده معمولاً نفع خاصى براى نظارت بر اجراى بخش واگذار شده ندارد؛ زيرا حقوق و تعهدات او درخصوص آن بخش، خاتمه يافته است. البته اگر توافق شد که واگذارکننده به اتفاق واگذار شونده مسئول اجراء تعهد باىبک باشند، واگذارکننده بايد درخواست نمايد که واگذارشونده او را از تمامى قراردادهاى مکملى که در چارچوب قرارداد باىبک منعقد مىکند مطلع گرداند. اگر اين عمل انجام گيرد، واگذارکننده قادر خواهد بود پيشرفت کار را زير نظر گيرد و در موقع لزوم اقدامات مقتضى را براى تضمين اجراء بهموقع تعهدات باىبک بهعمل آورد.
- مقايسه حسابهاى ناظر و توافق در مورد آن
از آنجا که هر دو طرف قرارداد باىبک بايد از چگونگى اجراء قرارداد مطلع باشند، لازم است در اين قرارداد توافق نمايند که حسابهاى ناظرشان بهطور منظم با يکديگر مقايسه شده و در مورد توافق قرار گيرند. در قرارداد مزبور طرفها، همچنين مىتوانند توافق کنند که اين نحوه مقايسه و توافق در مورد حسابهاى ناظر به منزله دليل قطعى و نهائى اجراء تعهدات خود تحت قرارداد باىبک باشد.
مسئوليت
- خسارات عدم انجام تعهد
قصور هر يک از طرفها در انجام تعهداتشان تحت قرارداد باىبک ممکن است متضمن مسئوليت براى جبران خسارت باشد. اگر اين مسئله در قرارداد باىبک يا در قرارداد (قراردادهاي) مکمل در نظر گرفته شده باشد، اختلافات بايد مطابق با مقررات قانون حاکم بر قرارداد حل گردد. مىتوان در قرارداد باىبک توافق نمود که عدم انجام تعهد از سوى يک طرف يا واگذارشونده وى الزام به پرداخت خسارت عدم انجام تعهد (يعنى خسارتى که از قبيل بهوسيله خود طرفها در قرارداد خريد متقابل تعيين گرديده است) را بهوجود خواهد آورد. ميزان خسارت عدم انجام تعهد را مىتوان بهصورت مبلغ معينى پول يا مطابق آنچه مرسومتر است بهصورت درصد معينى از ارزش آن قسمت از تعهد باىبک که هنوز ايفاء نشده است تعيين کرد.
- ضمانتنامه بانکى
در شرايط مقتضى طرفها، ممکن است بخواهند توافق نمايند که تعهد يک طرف - يا بسته به مورد - واگذار شونده وى در قبال پرداخت خسارت عدم انجام تعهد از طريق ضمانتنامه بانکى که خود وى (يا واگذار شونده وي) تهيه مىکند تضمين شود. در اين حالت طرفها بايد در قرارداد باىبک موادى بگنجانند که مبلغ ضمانتنامه بانکي، بانکى که بايد ضمانتنامه را صادر نمايد و شکل و محتواى ضمانتنامه را مشخص کند.
- عدم انجام تعهد به دليل عمل طرف ديگر
در حقوق قراردادها اين اصل کلى وجود دارد که يک طرف نمىتواند به دليل عدم ايفاء تعهدات توافق شده از جانب طرف ديگر، در صورتىکه اين عدم ايفاء ناشى از قصور طرف اول در انجام تعهدات خود طبق قرارداد باشد، مطالبه خسارت نمايد. بنابراين طرفها، ممکن است بخواهند در قرارداد باىبک اين اصل را با ذکر اين نکته مورد تأکيد قرار داهند که چنانچه عدم ايفاء تعهدات از سوى يک طرف به سبب واقعهاى باشد که طرف ديگر سبب آن بوده خسارت عدم انجام تعهد، قابل پرداخت نخواهد بود.
فسخ قرارداد اوليه يا قرارداد مکمل
- قرارداد اوليه
از آنجا که ساخت محصولات تنها در صورتى ممکن است که تجهيزات / تکنولوژى با موفقيت انتقال يابد و مورد پذيرش قرار گيرد، واضح است در صورتى که اين امر رخ ندهد و به اين جهت قرارداد اوليه فسخ گردد، ديگر اجراء قرارداد باىبک محلى نخواهد داشت. بنابراين، در قرارداد باىبک بايد تصريح شود که چنانچه قرارداد اوليه مالا بدون اينکه تجهيزات / تکنولوژى منتقل شده و مورد پذيرش قرار گرفته باشد، فسخ گردد، قرارداد باىبک خودبهخود بلااثر و باطل خواهد بود.
- قراردادهاى مکمل
درخصوص قراردادهاى مکمل، طرفها بايد توافق نمايند که چگونه و تحت چه شرايطي، در صورت فسخ يک قرارداد مکمل، آن قسمت از تعهد باىبک خريدار محصولات باىبک - که مربوط به ارزش قرارداد مکملى است که فسخ گرديده - اجراء شده تلقى خواهد شد، و لذا در اين خصوص مواد مربوط را در قرارداد باىبک بگنجانند.
تعهدات قبلى، تاريخ اجراء، اصلاحات و زبان حاکم
- تعهدات قبلى
طرفهاى قرارداد باىبک ممکن است بخواهند مادهاى که غالباً در قراردادهاى بازرگانى هم يافت مىشود در آن بگنجانند دال بر اينکه قرارداد مزبور تمامى تعهدات با نمايندگىهائى را که طرفها ممکن است قبل از تاريخ امضاء قرارداد شفاهاً يا کتباً در قبال يکديگر پذيرفته باشند، باطل و بلااثر نمايد.
- تاريخ اجراء
طرفها بايد در مورد تاريخى که قرارداد باىبک لازمالاجراء مىشود توافق کنند؛ بهعنوان مثال، اين تاريخ مىتواند تاريخ امضاء قرارداد باشد. از طرف ديگر اگر به اجراء درآمدن قرارداد باىبک منوط به موافقت مقامات ذىصلاح و / يا مؤسسات مالى ذىنفع در موضوع باشد، طرفها ممکن است بخواهند توافق کنند که هر طرف بايد طرف ديگر را از موافقتهاى بهعمل آمده در کشور متبوع خود مطلع سازد و تاريخ (آخرين تاريخ) اين اطلاعيه (اطلاعيهها) مىبايد تاريخى باشد که قرارداد باىبک لازمالاجراء خواهد شد. سرانجام طرفها بايد پيشبينى نمايند که چنانچه اين موافقتها در مدت مورد توافقى کسب نشود هر طرف حق داشته باشد قرارداد باىبک را ملغى سازد.
- اصلاحات
در قرارداد باىبک مىبايد تصريح شود که اصلاحيههاى مربوط به آن تنها هنگامى قابل اجراء خواهد بود که بهطور کتبى نوشته شده و نمايندگان قانوناً مجاز طرفها، آنها را امضاء کنند و مقامات ذىصلاح و يا مؤسسات مالي، حسب مورد آن را تصويب نمايند.
- زبان
توصيه مىشود، قراردادهائى که در معامله باىبک بهکار مىرود تنها به يک زبان نوشته شوند. در نتيجه، از عدم توافقاتى که منحصراً در نتيجه اختلافنظر در مورد واژگان يا نحوه بيان آنها است، پرهيز خواهد شد. چنانچه چند زبان بهکار رود مطلوب است که طرفها يکى از اين زبانها را بهعنوان زبان حاکم برگزينند که در موقع بروز اختلافنظر، نقش تعيينکننده را خواهد داشت. در هر حال، چنانچه قرارداد به بيش از يک زبان نوشته شود طرفها بايد براى اطمينان از يکسان بودن متنها کوشش نمايند.
برائت از مسئوليت
- تعيين وضعيتها
طرفهاى قرارداد باىبک ممکن است بخواهند در قرارداد خود وضعيتهائى را پيشبينى نمايند که ممکن است سبب برائت از مسئوليت در قبال عواقب قصور در ايفاء تعهدات قراردادى باشد. چنانچه طرفها چنين پيشبينىهائى بهعمل نياورند، وضعيتهائى که سبب برائت از مسئوليت در قبال عواقب قصور در ايفاء تعهدات قراردادى خواهد بود از مقررات قانون حاکم بر قرارداد استنتاج خواهد شد. طرفها ممکن است تصريح نمايند که اگر يک طرف بتواند ثابت کند که قصور در ايفاء هر يک از تعهدات خود مربوط به مانعى بوده که پس از امضاء قرارداد باىبک ايجاد گرديده و خارج از کنترل وى بوده و منطقاً در هنگام انعقاد قرارداد آن مانع براى وى قابل پيشبينى نبوده تا بتواند آن را بهحساب آورد يا از آن مانع و عواقب ناشى از آن اجتناب نموده يا بر آنها فايق آيد، در اينصورت مسئول چنين قصورى نخواهد بود. چنين وضعيتهائى مىتواند جنگ، شورش داخلي، مداخله مقامات دولتي، آتشسوزي، بلاياى طبيعى و غيره باشد.
- طرز عمل
علاوه بر شرايطى که اسباب برائت از مسئوليت در قبال عدم ايفاء تعهدات قراردادى مىگردد، در قرارداد بايد رويهاى را جهت استناد يک طرف به موارد برائت از مسئوليت، مشخص ساخت. موارد ذيل مهمترين تمهيدات در اين خصوص هستند: طرفى که در ايفاء تعهد قصور کرده و به موارد برائت از مسئوليت استناد مىنمايد بايد بدون تأخير بىمورد طرف ديگر را از پديد آمدن مانع و عدم توانائى خود در ايفاء تعهدات مطلع گرداند. طرفها بايد عواقب ناشى از قصور در دادن چنين اطلاعى (براى مثال پرداخت خسارت) و همينطور حق فسخ قرارداد در صورت به درازا کشيدن مانع را مشخص کنند.
حل اختلافات
- تعيين قواعد يا نهادها
درخصوص هر نوع اختلاف يا اختلاف نظرى که از تفسير قراردادهاى مورد استفاده در معامله باىبک ناشى شده يا به اجراء اين قراردادها مربوط باشد، طرفها بايد کوشش نمايند پيش از رجوع به داوري، براى حل آن بهنحو دوستانهاى با يکديگر مذاکره کنند. در هر حال چنانچه طرفها نتوانند اين اختلاف يا اختلافنظرها را حل نمايند عرف تجارت بينالملل، رويههاى مناسب سازش يا داورى را ارائه مىدهد که طرفها را قادر مىسازد متناسب با موضوع خاص مورد اختلاف يکى از اين رويهها را برگزينند. طرفها بايد در قرارداد ذکر کنند که کدام يک از قواعد داورى بهکار خواهد رفت و / يا کدام نهاد داورى براى حل اختلافات احتمالى ميان آنها ذىصلاح خواهد بود. اگر طرفها بخواهند به داورى ويژه رجوع نمايند، بايد مشخص کنند ديوان داورى چگونه تشکيل گردد و عمل کند.
- توافق در مورد تعداد داوران
طبق بسيارى از قواعد داورى طرفها مىتوانند درخصوص تعداد داوران به توافق برسند.
- زبان مورد استفاده در رسيدگى داورى
طرفها ممکن است بخواهند درخصوص زبان مورد استفاده در رويه داورى به توافق برسند.
- محل داورى
طرفها ممکن است بخواهند درخصوص محلى که داورى در آنجا برگزار خواهد شد به توافق برسند.