بانک مرکزی باید دلار را در نرخ بالاتری تثبیت می کرد

بانک مرکزی باید دلار را در نرخ بالاتری تثبیت می کرد
نوسانات نرخ ارز و سردرگمی تولیدکنندگان

کاهش ارزش پول ملی هر کشور ترفندی است که دولت ها برای افزایش صادرات و کاهش واردات، همچنین افزایش رقابت پذیری تولید داخلی کشور خود به کار می گیرند. هر چند در سال های اخیر و به ویژه چند ماه گذشته ارزش ریال به دلیل شرایط نابسامان اقتصاد کاهش یافته است، اما بسیاری از کارشناسان بر این باورند که حجم واردات در این مدت افزایش چشمگیری داشته است. به عبارت بهتر کاهش شدید ارزش ریال در این مدت تأثیری بر کاهش واردات و افزایش صادرات ایران نداشته، بلکه روند واردات کالاهای مختلف به داخل کشور تسهیل و تقویت شده و نیازمندی دولت به درآمدهای نفتی افزایش نیز داشته است. در این رابطه با « دکتر پدرام سلطانی» نایب رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران گفت و گو کردیم.

وی در خصوص تاثیر نوسانات نرخ ارز تصرح کرد : « افزایش ناگهانی نرخ ارز این مجال را به تولید کنندگان نمی دهد تا بتوانند شرائط تولید خود را با وضع جدید تطبیق دهند. چنانچه این امر در یک جریان آرامتر و آهسته تری اتفاق بیافتد، رشد تولید ناخالص ملی پایدار را در پی دارد.»

- ورود نقدینگی به نظام سوداگری
وی با بیان این که «اگر کاهش ارزش ریال در شرایط با ثبات تری انجام می شد؛ نتایج بهتری در پی داشت» عنوان کرد:« افزایش قیمت دلار باعث شد تا نقدینگی از بانک ها خارج و وارد نظام سوداگری شود. البته تصمیم اخیر بانک مرکزی مبنی بر افزایش سود سپرده ها در کوتاه مدت به بازگشت بخشی از نقدینگی سرگردان به بانک ها کمک می کند.»
نایب رئیس اتاق ایران تصمیم اخیر بانک مرکزی مبنی بر افزایش سود سپرده ها را کافی ندانست و تاکید کرد که حتما باید سیاست های پولی و مالی مکمل و مناسب، اتخاذ شده و نیز مذاکرات دیپلماتیک جدی به جریان بیافتد.

- نوسانات نرخ ارز و سردرگمی تولیدکنندگان
سلطانی با تاکید بر این که « اگر اتفاقات اخیر شیب منطقی داشت و نوسانات شدید در کار نبود تولید افزایش می یافت»، اظهار داشت: «این نوسانات شدید، تولیدکننده را سردرگم می کند و در واقع فضای اقتصادی آشفته و مشوش، قدرت پیش بینی و اخذ تصمیم را از تولید کنندگان سلب کرده است.»

نایب رئیس اتاق ایران در پاسخ به سوالی مبنی بر احتمال جایگزینی دلار به جای ریال در مبادلات داخلی، اذعان داشت: « در مورد بعضی کالاهای وارداتی این اتفاق افتاده است، از جمله فروشندگان قطعات کامپیوتری که هنگام فروش محصولات خود دلار مطالبه می کنند و این روند در صورت تداوم، می تواند به بخش های دیگر هم تعمیم یابد.»

وی خاطر نشان کرد: « البته باید منتظر نتایج تصمیم بانک مرکزی درباره تثبیت نرخ دلار 1226 تومانی باشیم. بنابر این شاید اکنون زمان مناسبی برای اظهار نظر درخصوص تاثیرات کاهش ارزش ریال نباشد، زیرا تصمیمات جدید بانک مرکزی به منظور جلوگیری از کاهش ارزش ریال اتخاذ شده است و در صورتی که بانک مرکزی تصمیم خود را بطور کامل و بدون محدودیت اجرایی کند؛ می توانیم شاهد کاهش نسبی قیمت در بازار ارز و سکه باشیم.»

وی در همین زمینه ادامه داد: « در غیر این صورت دوباره هیجانات تشدید می شود، زیرا این تصور به ذهن خریداران متبادر می شود که بانک مرکزی توانایی عملی کردن وعده های خود را ندارد و این می تواند بسیار خطرناک باشد.»

- واکنش منفی بازار به تصمیمات بانک مرکزی
سطانی با بیان این موضوع که « پس از تصمیم بانک مرکزی برای کاهش قیمت سکه و ارز، همچنان ارز و سکه با افزایش قیمت روبرو هستند»، افزود: « این موضوع نشان دهنده آن است که بانک مرکزی هنوز وعده های خود را محقق نکرده و واکنش بازار به تصمیمات بانک مرکزی منفی بوده است.»

او پیش بینی ادامه وضعیت موجود در اقتصاد کشور را سخت دانست و گفت: « بانک مرکزی باید دلار را در نرخ بالاتری تثبیت می کرد. نرخ کنونی مبتنی بر واقعیت های امروز بازار نیست و می توان گفت نرخی غیر حقیقی است. بنابر این عملیاتی کردن آن در درازمدت تقریبا غیر ممکن است.»

وی ادامه داد : « البته اگر سیاست بانک مرکزی این باشد که نرخ ارز را طی چند مرحله افزایش دهد، این اقدام توجیه پذیر است، اما چنانچه بر این نرخ مصر باشد، نتیجه آن مثبت نخواهد بود و مجددا بازار راه آشفته خود را ادامه خواهد داد.»

وی همچنین در پاسخ به سوالی درباره نرخ مناسب جهت تک نرخی کردن ارز ، عنوان کرد: « درست این است نرخی که بانک مرکزی تعیین می کند فاصله زیادی با نرخ آزاد نداشته باشد.»
نایب رئیس اتاق ایران معتقد است که بانک مرکزی باید ابتدا به سرعت دستورالعمل اجرایی کردن تغییر نرخ سود سپرده ها را به بانک های عامل صادر کند تا میزان تاثیر ناشی از آن بر بازار پول و ارز کشور مشخص شود و سپس بر اساس بازخوردی که از اجرای این دستورالعمل می گیرد؛ سنجش قوی تری نسبت به قیمت متعادل دلار خواهد داشت و آن موقع می تواند قیمت تک نرخی نرخ ارز را اعلام کند.

- تصمیم عجولانه بانک مرکزی برای ارز تک نرخی
وی این اقدام بانک مرکزی را زود هنگام و عجولانه توصیف کرد و گفت: « اگر این تصمیم کمی دیرتر اتخاذ می شد، اما قابلیت اجرایی داشت بهتر بود. »سلطانی یادآور شد که اکنون باید صبر کرده و منتظر اقدام بانک مرکزی در واکنش با میزان عرضه دلار باشیم. اما به جرأت می توان گفت با نرخ دلار 1226تومانی به سمت ارز تک نرخی نخواهیم رفت.»