قرارداد بیمه باربری حمل و نقل کالا ترانزیت (عمومی)

قرارداد بیمه باربری حمل و نقل کالا ترانزیت (عمومی)

اهداف بیمه نامه در برخی مواقع، صدور بیمه نامه های حمل و نقل عمومی (بیمه نامه های باربری داخلی، خارجی و ترانزیت) بدلیل تعداد بالای تکرار آن مقرون به صرفه نمی باشند؛ به عنوان مثال، شرکت واردکننده قطعه خاصی که سالیانه چندین پارت کالا را وارد کشور می کند، تکمیل فرم بیمه نامه های عمومی برای هر بار ورود کالا کاری زمانبر و سخت می باشد. در این موارد، از بیمه نامه های عمومی که قراردادی است میان بیمه گر و بیمه گزار استفاده می شود. از طرفی می توان مدت اعتبار را از دیگر وجوه تمایز میان بیمه نامه با قرارداد دانست؛ بیمه نامه ها معمولاً یکساله می باشند ولی برای قرارداد محدودیت زمانی وجود ندارد. بیمه حمل و نقل کالا عمومی یک قرارداد کلی است که بین بیمه گر و بیمه گزار منعقد می گردد و در آن شرایط اصلی بیمه و رئوس کلی حقوق و تعهدات طرفین معین می شود. لکن مشخصات محمولات و نحوه حمل آنها زمانی به اطلاع بیمه گر می رسد که بیمه گزار اقدام به حمل کالا می نماید. با صدور چنین قراردادهایی کلیه حمل و نقل هایی که بیمه گزار در آینده انجام می دهد تحت پوشش بیمه قرار می گیرد مشروط به اینکه بیمه گزار مشخصات و نحوه حمل کالا و وسیله حمل، مبدا و مقصد و بطور کلی آنچه که در بیمه نامه پیش بینی نشده و احتیاج به تصریح دارد قبل از حمل به اطلاع بیمه گر برساند تا بیمه گر نسبت به صدور گواهی بیمه اقدام نماید. بدیهی است این اطلاعات می بایست قبل از شروع حمل به اطلاع بیمه گر برسد مگر اینکه ترتیب دیگری در قرارداد مورد توافق قرار گرفته باشد. قرارداد بیمه حمل و نقل کالا را می توان به 2 دسته تقسیم بندی نمود: عمومی: در این نوع قراردادها، پوشش و سرمایه مورد بیمه مشخص نمی باشد. در این حالت، گواهی بیمه صادر می گردد. غیر عمومی: در این نوع قراردادها، پوشش و سرمایه مورد بیمه مشخص می باشد. در اینصورت نیازی به صدور گواهی بیمه نمی باشد ولی می بایست گواهی حمل به ازای هربار حمل کالا صادر نمود. قراردادهای بیمه حمل و نقل کالا ترانزیت (عمومی) قرارداد بیمه ای می باشند که برای بیمه نمودن کالایی که از کشوری خارجی حرکت کرده و به کشور خارجی دیگری می روند استفاده می شود. قراردادهای بیمه حمل و نقل کالا ترانزیت (عمومی) را می توان به 2 دسته زیر تقسیم بندی نمود: عبوری: کالا لزوماً از داخل ایران گذر کند. غیرعبوری: کالا از مرز ایران گذر نکند. کالایی که توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی در داخل کشور از شهری به شهر دیگر جابجا می شوند، تحت عنوان بیمه های داخلی تحت پوشش بیمه قرار می گیرند. چه کسانی به این بیمه نامه نیازدارند کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی که کالایی را از یک کشور به یک کشور دیگر (غیر از ایران)حمل میکنند به این بیمه نامه نیاز دارند. موارد الزام قانونی بیمهنامه برای این بیمه نامه هیچگونه الزامات قانونی تعیین نشده و بیمه نامه بنابر اختیار شخص تهیه می گردد. اصطلاحات مرتبط با بیمهنامه به منظور سهولت در دستیابی به آراء و نظرات طرفین معامله و برخورداری از یک گفتمان واحد در معاملات تجاری، اصطلاحات خاصی توسط اتاق بازرگانی بین المللی (که متشکل از نمایندگان اتاق های بازرگانی کشورهاست) تنظیم و ارائه می شود که تحت عنوان اینکوترمز از آن نامبرده می شود. بر اساس اصطلاحات تجاری مذکور در اینکوترمز، خرید و فروش بین المللی از یک رویه یکسان و هم آگاه برخوردار است. مشاهده اصطلاحات بیمه ای شرح خطرات و خسارات تحتپوشش با توجه به شرایط مندرج در بیمه نامه ممکن است خطرات در یکی از سطوح ذیل مورد پوشش قرار گیرد: شرط تلف کامل کالا (Total Loss) از بین رفتن و تلف شدن کامل محموله مورد بیمه در یک مرحله که در اثر غرق شناور، سقوط هواپیما و یا آتش سوزی وسیلبه حمل کالا به وجود آید. پوشش کلوز A این نوع بیمه کاملترین نوع بیمه حمل و نقل است و بیشتر برای کالاهای حساس و آسیب پذیر مورد استفاده قرار می گیرد و کلیه خطرات به جز موارد استثنا شده را شامل می شود. استثنائات (مواردی که از شمول بیمه خارج می باشند) عبارتند از: اشعه یون ساز و آلودگی مواد رادیواکتیو ناشی از هرگونه سوخت یا فضولات هسته ای عدم قبول ورود کالا از طرف بیمه گزار و یا ممانعت از ورود کالا توسط کشور وارد کننده کالا سوء عمل آزادی بیمه گزار که منجر به خسارت یا تلف مورد بیمه شده باشد نشست و ریزش عادی مورد بیمه و خطرات مشابه به آنها مانند کسری عادی وزن و فرسودگی و پوسیدگی تلف، آسیب یا هزینه ناشی از ناکافی و نامناسب بودن بسته بندی یا آماده سازی مورد بیمه تلف، آسیب یا هزینه ناشی از عیب ذاتی یا ماهیت مورد بیمه تلف، آسیب یا هزینه ناشی از کاربرد هر نوع سلاح جنگی که با انرژی، شکست هسته ای یا واکنش مشابه دیگر یا نیرو و ماده رادیواکتیو کار کند عدم قابلیت دریانوردی کشتی یا کرجی یا مناسب بودن کشتی، کرجی، وسیله حمل، کانتینر یا لیف وان جهت حمل سالم مورد بیمه خطرات جنگ، اعتصاب، شورش، بلوا، تروریسم، جز استثنائات بیمه نامه می باشد و درصورتی که توافقی بین بیمه گر و بیمه گزار انجام پذیرد این خطرات می تواند تحت پوشش قرار گیرد. پوشش کلوز B در بیمه با شرط Bبیمه گر متعهد جبران کلیه خطراتی که در کلوز Cتحت پوشش می باشد بانضمام خسارات ناشی از خطرات بشرح زیر می باشد: زلزله، آتشفشان یا صاعقه ورود آب دریا ، دریاچه یا رودخانه به کشتی ، شناور، محفظه کالا، کانتینر و یا لیفت وان از بین رفتن کامل هر بسته کالا در کشتی یا شناور و تلف کلی هر بسته به علت سقوط در هنگام بارگیری و یا تخلیه کشتی و یا شناور به دریا افتادن کالا از روی عرشه کشتی ضمنا در بیمه کالا به شرط Bعلاوه بر خطرات مذکور در کلوز Bخطرات عدم تحویل، دزدی، دله دزدی، سائیدگی، زنگ زدگی، نشست، شکست، لب پریدگی، کج شدن، خراشیدگی و ضربه دیدگی و خسارت ناشی از چنگک، ریزش کسری نیز پذیرفته می شود. پوشش کلوز C کلوز Cبا عدم تحویل: به ازای پرداخت درصد در نظر گرفته شده برای این مورد، در صورتی که کالای بیمه شده بنا به دلایل نامعلوم به دست گیرنده نرسد، بیمه گزار می تواند ادعای خسارت کند. کلوز Cبدون عدم تحویل: در صورتی که کالای بیمه شده به دست گیرنده نرسد، بیمه تعهدی نسبت به پرداخت خسارت ندارد.این بیمه مشمول خطرات بشرح زیر می باشد: آتش سوزی یا انفجار به گل نشستن و زمینگیر شدن، برخورد با کف دریا، غرق یا واژگون شدن کشتی یا شناور واژگون شدن یا از راه خط خارج شدن وسیله حمل زمینی تصادف یا برخورد کشتی با شناور یا وسیله حمل دیگر با هر جسم خارجی به غیر از آب تخلیه اضطراری کالا در بندر فدا کردن کالا در جریان خسارت عمومی به دریا انداختن کالا جهت سبک سازی کشتی زیان همگانی و هزینه های نجات مسئولیت مشترک در تصادف شرایط عمومی و اختصاصی بیمهنامه شرایط عمومی جهت اطلاع از شرایط عمومی رجوع شود به شرایط عمومی بیمه نامه. مشاهده شرایط عمومی بیمه نامه شرایط اختصاصی برخی از شروط اختصاصی که در صورت احراز هریک از آنها می بایستی در متن بیمه نامه درج شوند، عبارتند از: شرط Cبا عدم تحویل در حملهای دریایی از بین رفتن کلی یک بسته کامل در حین بارگیری، تخلیه یا انتقال کالا از یک کشتی به کشتی دیگر تحت پوشش این بیمه نامه می باشد. شرط B علاوه بر خطرات مندرج در بند یک کلوز B، خطرهای عدم تحویل، دزدی، قلاب زدگی، آب دیدگی، روغن زدگی، شکست، ریزش و خسارات ناشی از مجاورت با کالاهای دیگر مشمول این بیمه نامه می باشد. تبصره مهم: به استثنای خسارات ناشی از خطرات مندرج در بند یک کلوز Bو همچنین خسارت عدم تحویل، در سایر موارد، پرداخت خسارت منوط به کسر فرانشیز می باشد لذا ضروری است در بیمه نامه های صادره با شرایط Bعلاوه بر درج شرط اشاره شده در فوق،عبارت ذیل نیز حتماً قید شود: «معادل ... درصد هر خسارت مشمول فرانشیز می باشد.» شایان ذکر است که به موجب مصوبات شورای عالی بیمه، میزان فرانشیز هر کالا حسب مورد متفاوت می باشد و مقدار دقیق آن را می بایستی از جدول نرخ و شرایط موضوع بند 7 (ضمیمه پیوست) استخراج نمود. لیکن در مجموع می توان به موارد کلی ذیل اشاره نمود: فرانشیز 1% ارزش کل مورد بیمه برای محمولات فلّه، برنج در کیسه، اتومبیل باری و اتوبوس؛ فرانشیز 5/1% ارزش کل مورد بیمه برای شیشه جام و هر دستگاه اتومبیل سواری؛ فرانشیز 3% ارزش هر بسته خسارت دیده مندرج در بارنامه برای محمولات غیر فلّه ای و غیر حساس؛ فرانشیز 5% ارزش مورد بیمه برای محمولات حساس نظیر پیانو، ارگ، آینه جام، چینی آلات و مواد شیمیایی در بشکه های 100 لیتری و بالاتر و ... . بدیهی است بیمه گر در شرایط خصوصی بیمه نامه و با توجه به نوع ریسک می تواند فرانشیزهای بالاتر از درصدهای اعلام شده را منظور نماید. شرط توتال لاس (Total Loss) از بین رفتن و تلف کلی محموله مورد بیمه در یک مرحله که در اثر غرق شناور، سقوط هواپیما و یا آتش سوزی وسیله حمل کالا به وجود آید، تحت پوشش می باشد. مدت اعتبار بیمه نامه از بندر مبدأ شروع و پس از رسیدن مورد بیمه به بندر مقصد خاتمه می پذیرد. شرط ترانزیت خسارت در محل صدور بیمه نامه و به ریال تأدیه می گردد، بدیهی است طبق شرایط بیمه نامه صادره هر گونه خسارتی اعم از زیان همگانی و یا هزینه های نجات و یا هزینه های جلوگیری از تشدید خسارت که در داخل و یا خارج از کشور در جریان حمل به وقوع پیوندد، به موجب بیمه نامه های صادره، بیمه گر معادل ریالی آنرا بر اساس نرخ تسعیر ارز مندرج در بیمه نامه محاسبه نموده و خسارت وارده را پرداخت می نماید، البته مشروط بر اینکه ارزش ریالی آن در زمان پرداخت خسارت تجاوز ننماید. شرط حمل با کانتینر یخچالدار در صورتیکه کالای مورد بیمه می بایستی حتماً توسط وسیله نقلیه یخچال دار حمل شود، ذکر عبارت زیر در بیمه نامه ضروری است: « فساد و از بین رفتن مورد بیمه در اثر از کار افتادن یخچال وسیله نقلیه حامل کالا به مدت 24 ساعت متوالی و عدم امکان تعمیر آن ظرف مدت مذکور جزء خطرات بیمه شده می باشد.» شرط دام زنده « مورد بیمه فقط در حین حمل و نقل بر روی وسیله نقلیه تحت پوشش می باشد. همچنین مرگ و میر ناشی از نرسیدن آب و دانه و یا علوفه، تنگی جا و مرضهای اپیدمی از خطرات بیمه شده مستثنی می باشد » شرط کشتیهای غیر طبقه بندی شده (فاقد کلاس) یکی از شروط اساسی اعتبار بیمه نامه های باربری، حمل مورد بیمه با کشتیهای طبقه بندی شده می-باشد، ولیکن از آنجا که برخی کشورها نظیر چین و کشورهای مجاور دریای خزر، به موجب مقررات داخلی کشور متبوع خود، ملزم به استفاده از کشتیهای طبقه بندی شده نمی باشند، با درج عبارت ذیل در متن بیمه نامه صادره برای محمولاتی که از مبادی فوق الذکر حمل می شوند، می توان باعث اعتبار بخشیدن به پوشش بیمه ای مربوطه شد. شرط طبقه بندی کشتی ها به شرح مندرج در شرایط عمومی بیمه نامه، کان لم یکن تلقی می گردد. شرط نرخ ارز (شرط تسعیر) هر گونه خسارت احتمالی وارده به مورد بیمه نامه هایی که براساس ارز خارجی خریداری می شوند حداکثر بر مبنای نرخ تسعیر ارز مندرج در بیمه نامه تسویه خواهد شد، مشروط به اینکه نرخ تسعیر ارز به ریال از ارزش روز آن بیشتر نباشد. تبصره: در هنگام تنظیم بیمه نامه و الحاقیه های باربری می بایستی حتماً معادل ارزی حق بیمه در ستون مربوطه قید گردد. علاوه بر این می بایستی نرخ تسعیر ارز و معادل ارزی حق بیمه نیز درج شود.