توضیح صادرات كالا از طریق بازارچه های مرزی كشور

سلام

*دنبال یه مطلب راجع به بازارچه های مرزی می گشتم که این راهنما رو در سایت وزارت کشور پیدا کردم. اینجا می ذارم تا همه دوستان استفاده کنند. البته یه جورایی همون مراحل صادرات و واردات هستش.


صادرات كالا از طریق بازارچه های مرزی كشور در نقاط صفر مرزی (مناطق محروم) از مسایل مورد نظر سیاست مداران اقتصادی امروز كشور برای توسعه مناطق محروم است ، كه مورد توجه فراوانی در سال های اخیر قرار گرفته است . از طرفی قسمتی از برنامه های توسعه اقتصادی دولت را به خود اختصاص داده است . تا تحرك در مناطق محروم را بیشتر كرده و از طرفی زمینه های اشتغال را در مناطق محروم كشور تقویت نماید .

لذا هنوز به منظور انجام تشریفات گمركی كالاهای صادراتی در بازارچه های مرزی ، صادر كنندگان اطلاعات چندانی ندارند . كه بدین منظور شیوه های مناسب برای تسهیل در صدور كالای بازارچه مرزی در این مجموعه تنظیم گردیده است تا صادر كنندگان بتوانند قسمتی از مشكلات خود را با مطالعه این مجموعه مرتفع نمایند .

تعریف صادرات

صادرات در لغت به معنای انتقال كالا یا ارسال و فرستادن كالا از جایی به جای دیگر چه در داخل كشور و یا از داخل به خارج كشور است . كه در این مجموعه منظور از صادرات كالا در بازارچه مرزی صادرات قطعی كالا است و هدف خروج كالا از كشور (قلمرو گمركی) می باشد .


صادرات قطعی

همانطوری كه می دانیم صادرات قطعی كشور عبارت است از كالایی كه به منظور فروش یا مصرف در كشورهای خارج از ایران به خارج فرستاده می شود . و از طرفی لازم به توضیح است كه صادرات قطعی كشور از پرداخت حقوق گمركی و سود بازرگانی معاف است . اما این بدان معنا نیست كه مشمول پرداخت هزینه های گمركی نباشد ، لذا مشمول پرداخت هزینه های گمركی از جمله تخلیه و بارگیری - آزمایش و تعرفه بندی و غیره می باشد . البته این مسئله به شرحی است كه در آئین نامه اجرائی قانون امور گمركی به آن اشاره شده است . بنابران خارج كردن اجناس از قلمرو گمركی را صادرات (EXPOrtation) می گویند . و این مسئله در خصوص قلمرو سیاسی جای تامل دارد . لذا ممكن است كالایی از قلمرو گمركی صادر ده باشد ولی از قلمرو سیاسی خارج نشده باشد ، مثل كالاهای صادره به مناطق آزاد تجاری كشور ، كه در بازارچه های مرزی صادرات قطعی مورد نظر است و به این مسئله مربوط نمی شود . چرا كه ممكن است چنین عملی عملا نوعی كابوتاژ كالا به این مناطق باشد كه موضوع بحث بازارچه های مرزی نیست .بنابراین نمی توانیم به هر كالایی كه از قلمرو گمركی خارج می گردد عنوان صادرات را تلقی كنیم چرا كه ممكن است این مسئله دارای استثنایی باشد . بنابراین توضیح قلمرو گمركی مناسب به نظر می رسد .

قلمرو گمركی یعنی سرزمینی كه در ان قانون گمركی یك كشور به طوركامل اجرا می گردد . به طور كلی قلمرو گمركی یك كشور قلمرو داخلی و ملی آن است كه شامل فضای زمینی – دریایی و هوایی آن می باشد . با این حال بعضی از قسمت های قلمرو ملی ممكن است جزء قلمرو گمركی نباشد . ممثلا مناطق آزاد یا آب های بین خط ساحلی ومرز خاكی یك كشور در دریلا ، كه مناطق مستثنی شده از قلمرو ملی را قسمت خارج از قلمرو گمركی می نامند . به موجب موافقتنامه بین المللی قلمرو گمركی یك كشور ممكن است شامل قسمت خارج از قلمرو گمركی یك كشور دیگر بشود و منطقه ای كه با این ترتیب جزء قلمرو گمركی كشور می شود قسمت داخلی قلمرو گمركی نامیده می شود . در اینجا هر گاه صحبت از خارج از ایران شد به معنی خارج از قلمرو سیاسی ایران است «اعم از قلمرو گمركی یا قلمرو غیر گمركی» .

صادر كننده بازارچه مرزی

به هر شخص حقیقی و یا حقوقی كه دارای كارت بازرگانی باشد و یا دارای مجوز وزارت بازرگانی بوده باشد و اقدام به صدور كالا از طریق بازارچه های مرزی بنماید صادر كننده بازارچه مرزی اطلاق می گردد . به عبارت دیگر صادر كننده بازارچه مرزی به كسی اطلاق می گردد كه پس از تهیه مدارك لازم می بایست كالا را به گمرك محل صدور حمل و پس از صدور قبض انبار ع اظهارنامه صادراتی اقدام به صدور كالا نماید .

انواع كالاهای صادراتی

كالای صادراتی طبق مقررات صادرات و واردات سال 1381 قابل تقسیم به سه گروه ذیل می باشد كه باید در هنگام صادرات كالا از طریق بازارچه های مری به آن توجه گردد .

الف : كالای مجاز
ب : كالای مشروط
ج : كالای ممنوع الصدور

الف : كالای مجاز

كالایی است كه صدور آن بارعایت ضوابط نیاز به كسب مجوز ندارد ومنظور از ضوابط واردی است كه رعایت آن برای صادرات پاره ای از كالاها قانونا ضروری است مثل گواهی استاندارد .

ب : كالای مشروط

كالایی است كه صدور آن با كسب مجوز امكلان پذیر است و در قسمت مندرجات ذیل یادداشت هر فصل در جدول ائین نامه اجرایی مقررات و صادرات و واردات نوشته شده است . كه مشروط شدن كالاهایی برای صدور ممكن است بنا به یكی از دلایل ذل باشد .
1- كنترل میزان تولید
2- تامین نیازهای داخلی
3- جلوگیری از صدور كالا
4- و غیره
بنابراین با مراجعه صادر كننده و معرفی كالای موضوع صادرات وزارتخانه ذیربط با رعایت ضوابط تعیین شده ممكن است مجوز صدور صادر یا از صدو كالا جلوگیری نماید .



ج : كالای ممنوع الصدور

به كالایی اطلاق می گردد كه صدور آن به موجب شرع مقدس اسلام به اعتبار خرید و فروش – یا مصرف و یا به موجب قانون ممنوع است كه دولت می تواند بنا به مقتضیات و شرایط خاص زمانی با رعایت قوانین مبوطه صدور بعضی از كالاها را ممنوع نماید .
لذا فهرست كالاهای ممنوع الصدور به شرح ذیل است كه در مورد بازارچه های مرزی نیز مصداق دارد .
1- اشیاء عتیقه و هنری از كشور
2- صدور آهن قراضه به هر شكل
3- دم قچی و ضایعات استیل غیر از نوع فر گرومیك
4- صدور هیزم و زغال چوب
5- صدور چوب گردو
6- صدور انواع قالی و قالیچه (با الیاف مصنوعی و یا مخلوطی از آن)
7- انواع فرش های بافته شده (با نخ های رنگ شده زیر استاندارد)

قیمت گذاری كالای صادراتی توسط گمرك ایران

قیمت گذاری كالاهای صادراتی از لحاظ آماری این نیز دارای اهمیت می باشد . قیمت گذاری در سال های قبل از 1381 توسط وزارت بازرگانی انجام شده است ، در صورتی كه از سال 1381 این وظیفه به عهده گمرك واگذار گردیده است و گمرك اران ارزش كالاهای صادراتی را به گمرك اجرایی كشور اعلام می دارد .
بنابراین هر یك از كالاهای صادراتی دارای ارزشی است كه ارزش آن توسط گمرك ایران تعیین می گردد . در سابق قیمت گذاری كالاهای صادراتی به موجب قانون بود و توسط كمیسیونی متشكل از نمایندگان ذیل انجام می شد .
1- نماینده وزارت بازرگانی
2- نماینده بانك مركزی
3- نماینده وزارتخانه صنعتی ذیربط
4- نماینده مركز توسعه صادرات
5- نماینده گمرك ایران
حال آنكه در سال 81 این وظیفه به گمرك ایران واگذار شده است و گمرك ایرانپس از گذشت سال های سال (20 سال) مجددا اقدام به ارزش گذاری و قیمت گذاری كالاهای صادراتی می پردازد .
البته گمرك ایران قانونا مجاز و مكلف به رعایت قوانینی است كه در قیمت گذاری كالاهای صادراتی مورد نظر است و در گذشته نیز اعمال می شده است . لذا گمرك ایران لازم است كه قیمت كالای صادراتی را به نحوی قانونی محاسبه نماید كه این امر مانع صدور كالا نشود و اینكه مبنا اخذ تعهد صادر كنندگان قرار گیرد تعیین شود كه ممكن است این قیمت ها با مطابقت واقعیت بازار و به منظور امكان رقابت و ادامه صدور كالا از كشور تعدیل گردد .

لیست عدل بندی (Packing – list)

ارائه فهرستی از اقلام صادراتی بازارچه های مرزی كه محتویات هر بسته از اقلام صادراتی رابا وزن (با ظرف) و خالص نشان دهد به همراه سایر مدارك مربوط توسط صادر كننده كالا در بازارچه های مرزی ضروری است . لذا یك مامور گمرك بر Packing – list نظارت مستمر خواهد داشت و بسته ها را می تواند باز نماید و اقدام به تنظیم عدل بندی نماید . لازم به توضیح است كه فهرست عدل بندی حسب مورد در خصوص كالاهای یكنواخت لازم نیست در مواردی كه كالای وارده بیش از یك بسته و محتویات بسته ها نیز متنوع باشد ارائه یك فهرست ضروری است .
عدل بندی دارای فرمی است كه در خصوص محموله می باشد و محتوی توضیحات مشروح یك محموله می باشد . كه تعداد و نوع بسته بندی كالا در آن نوشته می شود . لذا این بسته های ذكر شده در عدل بندی ممكن است دارای اندازه های یكسان نباشند ، ولی باید در این فهرست صورت عدل بندی ، محتویات هر بسته از اقلام صادراتی بازاچه های مرزی نوشته شود . در این فهرست اطلاعات زیر مندرج می باشد :
- اندازه بسته ، تعداد و سایزهای مربوطه
- تعداد واحد كالای موجود در هر سایز از بسته ها
- مشخصات محموله
- و غیره

گواهی استاندارد

برای تعدادی از كالاهای صادراتی ممكن است اجرای استاندارد خاصی مورد نظر باشد و طی بخشنامه ای كالاهای صادراتی كه دارای اجرای استاندارد باشند اعلام می گردند . لذا ممكن است اجرای استاندارد در خصوص موارد ذیل باشد .
الف – از نظر خواص
ب – مشخصات فنی
ج – بسته بندی
د – و سایر موارد
بنابراین صادر كنندگان بازارچه های مرزی مكلفند در موقع صدور كالا به كشورهای همجوار به ترتیب استانداردهای اصلی ، اجباری را مورد نظر داشته و كالا را با همان استاندارد صادر نمایند .



گواهی بهداشت (حسب مورد)

این گواهی یعنی Sanitary certificate كه در فرهنگ اصطلاحات گمركی به آن health certificate نیز می گویند كه بر حسب مورد ممكن است مورد مطالبه گمرك برای اطمینان از موارد زیر قرار گیرد :
الف – اطمینان از سالم بودن كالا
ب – برخورداری كالا از خصوصیات مورد نظر
ج – اطمینان از وزن كالا (در مواردی كه لازم باشد)
گاها ممكن است در خصوص اقلامی از كالاهای صادراتی ارائه گواهی بهداشت كه از طرف مراجع رسمی كشور مبدا صادر می شود ضروری باشد . لازم به توضیح است كه گواهی بهداشت را گواهی صحت و یا گواهی تندرستی نیز می گویند . ولی انچه كه از نظر اصطلاحی مناسب به نظر می رسد همان واژه گواهی بهداشت است .
بنابراین لازم است كه مشخصات ذل در اسناد منعكس گردد . تا ارتباط كالای گواهی شده با آنچه كه به صورت محموله به كشور مقصد می رسند به سهولت و آسانی قابل تشخیص باشد كه این مشخصات به شرح ذیل است :
1- نوع كالا
2- مشخصات اعتبار
3- مشخصات سفارش
4- خریدار
5- فروشنده
6- جزئیات محموله بر اساس اسناد حمل

قبض انبار

به سندی اطلاق می گردد كه انباردار به عنوان وصول كالا به انبار در مقابل هر بارنامه صادر و به موسسه حمل و نقل یا حامل تسلم می نماید و باید موقع اظهار ، اظهار نامه ضمیمه شود .
بنابراین قبض انبار متضمن الاعات ذیل می باشد :
1- شماره مانیفست
2- اظهارنامه اجمالی
3- یا اظهارنامه ترانزیت به داخل (حمل یكسره)
4- تاریخ تسلیم خاص تاریخ صدور اسناد
5- نوع وسیله حمل
6- نوع وسیله حمل
7- نام و مشخصات وسیله حمل
8- شماره سفر
9- تاریخ ورود كالا به انبار
10- نام و مشخصات آورنده
11- شماره شناسایی
12- محل نگهداری كالا
13- شماره ردیف دفتر انباردار
14- رحی راجع به تعداد بسته ها
15- نوع بسته ها
16- علامت و شماره
17- نوع و مشخصات كالا

بنابراین ثبت مشخصات فهرست كل بار ، اظهار نامه اجمالی و نظایر آن در قبض انبار كالای وارده به اماكن گمركی الزامی است . به طور كلی كالای صادراتی در اماكن گمركی وقتی قبول می شود كه برای تحویل آن به گمرك پروانه صادراتی تسلیم شده باد . البته دارای فرمی است كه این فرم در واقع همان رسید تحویل كالا به انبارهای عمومی است . كه پس از تخلیه كالاهای صادراتی در انبار توسط انباردار صادر می گردد . و به عنوان نخستین مدرك در اختیار صاحب كالا جهت اقدام برای تحویل و دریافت كالا و نهایتا صدور آن می باشد .
فرم قبض انبار دارای اطلاعات ذیل می باشد :
الف – مشخصات حمل كالا كه شامل موارد ذیل است :
1- نوع حمل
2- كامیون
3- شركت حمل كننده
4- نام صاحب كالا
ب – اطلاعات ورود كالا به مرز ورودی شامل :
1- مرز ورودی
2- تاریخ ورود
3- نماینده شركت
ج – مشخصات كل كالا شامل :
1- نوع
2- نوع و تعداد بسته بندی
3- وزن ناخالص
4- تاریخ ورود بازار به انبار

وكالت نامه

به مدركی اطلاق می گردد كه صاحب كالا به موجب آن برای نماینده خودش یا به یك حق العمل كار اختیار ترخیص كالا را بدهدد . این مدرك باید رسمی و ثبتی و كتبی باشد . بنابراین در مواردی كه مراجعه كننده به گمرك غیر از فردی كه صاحب كالا باشد باید وكالتنامه رسمی و ثبتی ارائه نماید . مگر اینكه صاحب كالا یك سازمان دولتی و یا سازمان های وابسته به دولت كه در این مواقع معرفی نامه رسمی سازمان دولتی یا سازمان وابسته به دولت با امضاء مجاز كافی می باشد . در مورد مستخدمین مؤسسات یا اشخاص حقوقی نیز در هر حال ارائه معرفی نامه ضروری است . بنابراین هر گاه نماینده صاحب كالا غیر از كارمند یا اعضاء مؤسسه صاحب كالا باشد علاوه به لزوم ارائه وكالتنامه رسمی و ثبتی در هر مورد اعم از بخش دولتی ، خصوصی یا تعاونی وكیل باید دارای كارت حق العمل كاری نیز باشد كه موضوع مواد 376 لغایت 387 ائین نامه اجرای قانون امور گمركی می باشد .

در این صورت ماده 381 آئین نامه اجرایی قانون امور گمركی اشاره به وكالتنامه ثبتی و رسمی حق العمل كار را دارد كه به شرح ذیل است .
حق العمل كار موظف است اصل وكالت نامه رسمی ثبتی اشخاصی كه به حساب آنها تشریفات گمركی انجام می دهد طبق نمونه ای كه گمرك ایران تعیین می نماید تنظیم و به گمرك ایران تسلیم و رونوشت گواهی شده آن را د رهر مورد به اظهار نامه تسلیمی ضمیمه نماید .

مراحل صدور كالا در بازارچه مشترك مرزی


دور كالا از طریق بازارچه های مرزی دارای مراحلی است كه به شرح ذیل فهرست می گردد :
1- تنظیم اظهارنامه
2- احراز هویت
3- واریز هزینه های بانكی به صندوق
4- سرویس ارزیابی (تعیین ارزیاب)
5- ارزیابی
بنابراین پس از انجام مراحل 1 الی 5 اظهار نامه كالای صادراتی مهر و امضاء می گردد و نسخه ای از آن جهت صدوذر كالا به خارج از قلمرو گمركی تحویل صاحب كالا می گردد . البته در بعضی از بازارچه ها برای انجام تشریفات صادرات مراحل ذیل پیش بینی شده است . و صادر كننده برای صدور كالا مراحل مربوطه را پشت سر می گذارد ، كه به ترتیب عبارتند از :
1- تسلیم اظهار نامه
2- پرداخت عوارض
3- صدور قبض درآمد
4- ثبت دفتر كوتاژ
5- ارزیابی
6- اجازه بارگیری
7- صدور مانیفست خروجی
8- كنترل نهایی (كنترل بار موتور لنج)
در برخی از بازارچه های مرزی نیز صدور كالا دارای مراحل ذیل است كه به ترتیب عبارتند از :
1- صدور قبض انبار
2- درخواست حمل یكسره
3- تنظیم اظهارنامه
4- پرینت اظهارنامه
5- احراز و ارزش
6- تعیین ارزش / كوتاژ / ارزیابی (البته برای خوش نام ها و صادر كنندگان ممتاز امتیازاتی در نظر گرفته شده است)
7- اخذ شماره ارزیابی
8- پرینت پروانه
9- كارشناس صاردات / مهر و امضاء سرویس صادرات

تنظیم اظهارنامه

اظهارنامه صادراتی (اظهارنامه كالای خروجی) توسط گمرك در اختیار صادر كنندگان بازارچه مرزی قرار می گیرد تا نسبت به تكمیل اظهار نامه فوق توسط صاحب كالا یا نماینده قانونی او تنظیم شود . بنابراین اظهار نامه اوراق چاپ شده است كه توسط صاحب (یا نماینده قانونی او) تكمیل و تنظیم می گردد لذا در هنگام صدور كالا از كشور (قلمرو گمركی) باید با تنظیم اظهارنامه نسبت به این امر اقدام نمود البته با توجه به اینكه صادرات از طریق بازارچه های مرزی صادرات قطعی است لذا در این رابطه اظهارنامه كالای صادرات قطعی تنظیم می گردد . البته در بسیاری از كشورها به هنگام خروج كالا از قلمرو گمركی فقط كافی است كالا به هنگام خروج در سكوی ارزیابی یا عبور از كانال سبز یا قرمز قرار داده شود ، مثل این است كه صاحب كالا یا نماینده قانونی او اظهارنامه را تنظیم و به گمرك تسلیم نموده باشد .
قانون امور گمركی منظور از اظهارنامه را به شرح ذیل بیان می دارد . (بند ه – ماده 2 قانون امور گمركی)
«منظور از اظهارنامه مندرج در این قانون ذكر اوصاف و مشخصات كامل كالا در اظهارنامه تسلیمی به گمرك است ، به شكلی كه با توجه به آن اوصاف و مشخصات كالای اظهار شده مشخص شده و از غیر آن به نحوی روشن متمایز گردد . »

اوصاف كالا شامل موارد ذیل است :
1- رنگ
2- اندازه
3- خواص
4- سایر صفاتی كه منجر به تمیز كالا از كالای ظاهرا مشابه می گردد .
مشخصات كالا عبارتند از :
1- نام
2- شماره
3- تعرفه گمركی
4- نوع كالا
5- تعداد كالا
6- وزن كالا
7- ارزش كالا

اظهارنامه صادراتی كه توسط صاحب كالا یا نماینده قانونی او تنظیم و تكمیل می گردد حاوی اطلاعات ذیل است . كه این اطلاعات مورد نیاز گمرك است .

مشخصات صادر كننده
مشخصات نماینده صادر كننده
گمرك مبدا
مشخصات گیرنده كالا در مقصد
اولین كشور مقصد
كشور طرف معامله
اظهار كننده كالا / نماینده
كد كشور مقصد
كشور مبدا
هویت و ملیت وسیله حمل در خروج
شرایط تحویل
هویت و ملیت وسیله حمل در عبور از مرز
نحوه حمل در مرز
نحوه حمل داخلی
استان تولید كننده كالا
ارز و مبلغ كل فاكتور
نرخ ارز
گمرك خروجی
اطلاعات مالی و بانكی
محل ارزیابی كالا
بسته ها و شرح كالا
كد كالا
وزن ناخالص
رویه گمركی
وزن خالص
سابقه اظهار قبلی
اطللاعات تكمیل گواهی ها
جمع ارزش صادراتی (به ریال)
جمع ارزش صادراتی (به دلار)
احراز هویت
و غیره

البته لازم به توضیح است كه مشخصات محموله شامل نوع – ابعاد – تعداد بسته ها ، وزن با ظرف و علامت و شماره می باشد و مشخصات كالا نیز شامل تعرفه – نوع كالا – تعداد یا مقدار كالا – وزن خالص و ارزش صادراتی كالا است و دراین فرم تنظیم شده (اظهارنامه صادراتی) هزینه های گمركی (انبارداری – باربری و ...) ثبت شده است . بنابراین تنظیم فرم های اظهارنامه صادراتی برای صدور كالا از طریق بازارچه های مرزی الزامی است . كه تكمیل این فرم برای كسانی كه تصمیم به صدور كالا از طریق بازارچه های مرزی می نمایند اجباری است . كه با پر كردن فرم اظهارنامه مربوطه عملیات صدور كالا در بازارچه ها شروع می گردد كه دارای دورو می باشد و حاوی اطلاعات مذكور می باشد .

ارزیابی كالاها صادراتی

در هنگام ارزیابی كالای صادراتی مسایل زیر مورد بررسی قرار می گیرد كه حائز اهمیت است .

الف – مشخصات كالای صادراتی با اظهارنامه مطابقت داده می شود .
ب – محتویات كالای صادراتی با اظهارنامه مطابقت داده می شود .
ج – محتویات اسناد ، اظهارنامه و كالای موجود مطابقت داده می شود .
د – بررسی و اطمینان از صحت ارزش كالای صادراتی و مطابقت آن با محتویات ارزش كالای صادراتی و كالای موجود .
ه – معاینه و آزمایش كالا در جایی كه قیمت های صادراتی اعلام شده بر حسب مواد متشكله متفاوت است .
ی – پلمپ و سیم و سرب (لاك و مهر) بسته ها در صورت لزوم
در این قسمت (قسمت ارزیابی) پس از ارسال پرونده از دفاتر گمركات رئیس گروه ارزیابی پس از بررسی اجمالی با توجه به نوع جنس و تخص هر یك از ارزیابان ، ارزیاب مربوطه را تعیین و عملیات ارزیابی را به ارزیاب واگذار می نماید . كه ارزیاب از دیدگاه های مختلف عملیات ارزیابی را انجام داده و مورد بررسی و كنترل قرار می دهد . كه شامل بررسی در خصوص موارد ذیل است :

بررسی مدارك پیوست اظهارنامه و كنترل كامل بودن و صحت آنها
كنترل پیوست ودن انواع مجوزها
كنترل محاسبات
كنترل تخصصی اجرای بخشنامه ها و دستورالعمل صادره
بازدید از كالاهای صادره
كنترل تعداد بسته های صادراتی ، بسته بندی و تعداد موجود در رشته ها با مقایسه مدارك
شناخت نوع كالا
مطابقت كالای اظهار شده یا تعرفه
مطابقت مشخصات فنی با مشخصات اظهار شده
ارسال به آزمایش در صورت نیاز
ارسال و ارجاع به قیمت تعیین ارزش جهت ارزش واقعی كالا
امضاء اظهارنامه

صدور اسناد ترخیص

بعد از اینكه مراحل قبلی انجام گردید پس از اطمینان از صحت مندرجات اظهارنامه و تطبیق كامل كالای صادراتی به همراه اسناد با قوانین و مقررات و دستورالعمل ها و بخشنامه ها ، اظهارنامه از طرف رئیس گمرك امضاء و به عنوان سند ترخیص نسخه ای از آن تسلیم صاحب كالا می گردد .
به عبارت دیگر صدور ایناد ترخیص بعد از انجام مراحل ارزیابی كالای صادراتی است ، كه بر اساس این سند صاحب كالا با در دست داشتن پروانه گمركی به انبار مراجعه می نماید و كالای مربوطه را تحویل می گیرد .

خلاصه مراحل صدور كالا

صدور كالا از طریق بازارچه های مرزی دارای مراحلی است كه برای سهولت این مراحل در 6 عنوان از جمله اسناد و مدارك ع تنظیم اظهارنامه ، تطبیق اسناد ،صندوق ، ارزیابی كالا و سند ترخیص به شرح ذیل طبقه بندی شده است :

*اسناد و مدارك
1- قبض انبار
2- كارت بازرگانی
3- مجوز صدور
4- گواهی استاندارد
5- قیمت گذاری كالا (توسط گمرك ایران)
6- صورت عدلبندی
7- وكالتنامه
8- معرفی نامه رسمی (معرفی نماینده)
9- سایر مدارك

*تنظیم اظهارنامه
انعكاس اطلاعات ذیل در اظهارنامه الزامی است .

1- مشخصات صادر كننده
2- مشخصات ارسال كننده كالا
3- مشخصات نماینده كالا در مقصد
4- مشخصات خریدار
5- مشخصات مجوز صدور
6- كشور مبدا
7- كشور مقصد وسیله حمل
8- كشور مقصد نهایی
9- شرایط معامله
10- وسیله حمل
11- محل بارگیری
12- گمرك محل انجام تشریفات
13- مشخصات محموله
14- مشخصات كالا
15- محاسبه هزینه های گمركی

تطبیق اسناد
1- احراز مالكیت
2- احراز شرایط
3- بررسی اسناد

صندوق
پرداخت هزینه های گمركی توسط صادر كننده حسب مورد دارای اقلام ذیل است .
1- تخلیه و بارگیری
2- انبارداری
3- آزمایش و تعرفه بندی
4- بدرقه كالا
5- خدمات فوق العاده

ارزیابی كالا
ارزیابی كالا نیز دارای مراحلی به شرح ذیل است :
1- بررسی مشخصات محموله
2- بررسی محتویات بسته
3- بررسی محتویات اسناد با كالا
4- بررسی صحت ارزش كالای صادراتی
5- معاینه و آزمایش كالا (حسب مورد)
6- پلمپ و سیم سرب بسته ها (حسب مورد)

سند ترخیص
در این مرحله سند ترخیص صادر می گردد و اظهارنامه پس از انجام تشریفات گمركی كه بر اساس قوانین و مقررات انجام شده است امضاء می گردد .

واردات

عمل وارد كردن یا فراهم كردن موجبات ورود كالایی به یك قلمرو گمركی را واردات می گویند كه در اصطلاح لاتین Importation نامیده می شود .
همان طوری كه گفته شد واردات به معنای ورود كالا به قلمرو گمركی است . لذا واردات در قلمرو سیاسی مثل مناطق آزاد تجاری مشمول این عنوان نخواهد شد . ورادات به صور مختلف انجام می گیرد كه منظور از واردات در بازارچه های مرزی واردات قطعی است و شامل ورود موقت ، كالای مرجوعی و ... نمی گردد . به عبارت دیگر واردات به عمل آوردن یا سبب آورده شدن هر نوع كالایی به داخل قلمرو گمركی است و به تعبیر دیگر به عمل وارد كردن هر نوع اجناسی به قلمرو گمركی واردات گفته می شود .

وارد كننده كالا در بازارچه مرزی

به شخص یا اشخاصی این اصطلاح دلالت دارد كه اقدام به وارد كردن كالاهای مورد مصرف در داخل منطقه می نماید ؛ و عمل واردات را بر اساس مجوزهای مورد نظر انجام می دهد و شخصی یا اشخاصی هستند كه نسبت به مقررات واردات و صادرات كشور و قوانین تجاری كشور فروشنده با اطلاع می باشد .


واردات قطعی

منظور از واردات قطعی كالاهایی هستند كه برای مصرف یا فروش سفارش شده و به كشور وارد و با انجام تشریفات قطعی گمرك از جمله پرداخت حقوق و عوارض ورودی از گمرك ترخیص می وند . بنابراین واردات كالا در بازارچه های مرزی به منظور ماندن دائم در قلمرو گمركی می باشد و از آنها حقوق و عوارض ورودی دریافت می گردد ؛ و این تشریفات آنها نیز برای ترخیص قطعی است و از تشریفات غیرقطعسی برخوردار نیستند .كه برای این نوع از واردات در بازارچه های مرزی البته با توجه به اینكه كالاهای وارداتی جزء كالاهی مشروط باشند نیاز به مجوز ورود و سایر اجازه ها و گواهی های لازم می باشد كه می باید صاحب كالا نسبت به اخذ این مجوز اقدام نماید .بنابراین همان طوری كه گفته شد واردات قطعی شامل كالاهایی هستند كه برای مصرف در داخل كشور اظهار گردیده و زمینه های ترخیص آن از گمرك فراهم می آید و در نتیجه با انجام تشریفات قطعی گمركی نسبت به ترخیص آن اقدام می شود .

ماده 1 آئین نامه اجرایی قانون امور گمركی بر واردات قطعی اشاره دارد و مبین این واقعیت است كه حقوق گمركی و سود بازرگانی و عوارض مذكور در ماده 2 قانون امور گمركی فقط از واردات قطعی دریافت می شود و منظور از واردات قطعی به كشور كالایی است كه برای مصرف در داخل كشور اظهار و از گمرك مرخص می شود .
ماده 256 آ . ا . ق . ا . گ اشاره به وارد كردن كالای مجاز و بخشوده از راه غیر مجاز دارد بنابراین هر گاه كسی كالایی را كه ورود آن به كشور مجاز و از حقوق گمركی و سود بازرگانی و عوارض بخشوده است جز از راه های مجاز از سایر راه ها بدون كسب اجازه قبلی گمرك وارد نماید عمل او تخلف از مقررات گمركی محسوب می گردد .

وارد كنندگان بازارچه های مرزی باید دقت داشته باشند كه وسایط نقلیه آبی اعم از خالی یا حامل كالا كه از خارج وارد آب های كشور می گردد باید در اسكله های مجاز پهلو بگیرد یا در لنگرگه های مجاز لنگر بیندازد و قبل از انجام تشریفات گمركی نباید كالایی تخلیه یا بارگیری یا از اسكله ها یا لنگرگاه ها خارج شود كه این قانون (ماده 26 ق ا گ) كه مربوط به ورود و خروج غیر مجاز كالا است در خصوص واردات قطعی كه از طریق بازارچه ها نیز انجام می شود مصداق دارد و از ضمانت اجرایی برخوردار است و باید توجه داشت كه در صورت تخلیه كالا یا بارگیری قبل از انجام تشریفات گمركی مسئله مربوط منطبق با ماده 29 قانون امور گمركی قاچاق بوده و طبق آن عمل خواهد شد .
البته وارد كردن كالا به كشور یا خارج كردن از كشور به ترتیب غیر مجاز قاچاق گمركی محسوب می گردد مگر اینكه آن كالا در موقع ورود یا صدور ممنوع یا غیر مجاز یا مجاز مشروط نبوده و از حقوق گمركی و سود بازرگانی و عوارض بخشوده می باشد كه این موضوع در بند اول ماده 29 ق . ا . گ به صراحت بیان شده است .
لازم است كه اشاره ای به ماده 48 آ . ا . ق . گ شود كه در خصوص ورود قطعی كالای مجاز از غیر مجاز می باشد . چرا كه ممكن است كالایی در موارد استثنایی از راهی غر مجاز وارد شود ولی این عمل مشروط بر این است كه كالا برای ورود قطعی باشد و وارد كننده كالا اقلا 24 ساعت قبل از ورود كالا از مرز درخواست كتبی به گمرك كه برای قبول كالامجاز است تسلیم و در آن با بیان علتی كه ورود كالا را از سایر راه ها ایجاب می نماید و همچنین اعلام نقطه صحیح و ساعت ورود كالا از مرز تقاضای ورود بنماید و این درخواست در ساعت اداری به گمرك رسیده و گمرك با آن كتبا موافقت نموده باشد .

رئیس گمرك مزبور در صورتی كه علت را موجه تشخیص بدهد اجازه ورود آن را با تعیین حداقل دو نفر برای مراقبت از ورود كالا و بدرقه آن از نقطه ورود مرزی تا محوطه گمرك می دهد . كالای موضوع چنین اجازه نامه نباید قبل از ورود ماموران بدرقه از مرز وارد گردد و از بدو ورود از مرز تا وصول به گمرك مقصد همیشه اجازه نامه باید همراه حامل باشد ، در غیر این صورت كالای وارده قاچاق محسوب می شود . یكی از رویه های گمركی اختصاص به ورود قطعی دارد كه در اصطلاح لاتین به آن Clearance for home use نیز می گویند كه بر اساس آن به وارد كننده اجازه داده می شود كالایی را برای مصرف داخلی به قلمرو گمركی وارد نماید و با انجامتشریفات قطعی گمركی نسبت به ترخیص آن اقدام نماید كه ماده 1 آئین نامه اجرایی قانون امور گمركی به آن اشاره دارد كه حقوق گمركی ، سود بازرگانی و عوارض در صورت تعلق فقط از واردات قطعی دریافت می گردد .

بنابراین برای ترخیص كالای وارده به بازارچه های مرزی نیاز به انجام تشریفات گمركی است كه در بازارچه ها تشریفات قطعی گمركی مورد نظر است . صاحب كالا كه اقدام به واردات كالا می نماید لازم است كه در زمان مورد نظر نسبت به ترخیص كالای خود اقدام نماید . حال اگرفرض كنیم كه صاحب كالا ، كالایی را وارد كشور نوده ، ولی هنوز تشرفات گمركی آن را انجام نداده باشد ، چنانچه در این فاصله قانون و مقررات تغییر نماید این تغییرات مشمول كالای ترخیص نشده صاحب كالا می گردد ، ولی اگر احب كالا كالای خود را از گمرك ترخیص نماید و بعد از آن قوانین و مقررات تغییر كند هیچ تاثیری برای صاحب كالا از نظر سود و زیان حاصل تغییر وجود نخواهد داشت .

واردات قطعی ممكن است به صورت زیر انجام گردد :
1- واردات در مقابل صادرات
2- به صورت گشایش اعتبار
3- به صورت بدون انتقال ارز
4- مناطق آزاد تجاری ، صنعتی
5- مبادلات ارزی
6- مبادلات پیله وری
7- بازارچه های مرزی
8- از طریق پست

واردات از طریق بازارچه های مرزی

بازارچه های مرزی طبق تفاهم نامه های منعقده بین ایران و كشورهای همجوار ایجاد می گردد و اهالی دو طرف مرز و ساكنان نقاط صفر مرزی می توانند تولیدات و محصولات كشور خود را با رعایت قوانین و مقررات صادرات و واردات برای داد و ستد در این بازارچه ها عرضه نمایند . ورود و ترخیص كالاهای بازارچه های مرزی اصولا با ارائه فاكتور فروش غرفه داران بازارچه های مرزی كشور مقابل امكان پذیر می باشد ونیاز به سایر مدارك از قبیل پروفرما و بارنامه حمل نمی باشد و البته وارد كردن كالا به كشور یا خارج كردن كالا از كشور به ترتیب غیر مجاز قاچاق گمذكی محسوب می گردد ، مگر اینكه آن كالا در موقع ورود یا صدورممنوع یاغیر مجاز مشروط نبوده و از حقوق گمركی و سود بازرگانی و عوارض بخشوده باشد كه این موضوع در بند اول ماده 29 ق . ا . گ به صراحت بیان شده است . لذا كلیه كالاهای مجاز در بازارچه های مرزی قابل داد و ستد می باشند و ورود هر نوع كالا موكول به صدور كالا می باشد كه لازم استت به مسئله واردات در مقابل صادرات اشاره مختصری شود .

انواع كالا از لحاظ شرایط ورود

قانون مقررات صادرات و واردات كالای وارداتی را از لحاظ شرایط ورود به سه دسته ذیل تقسیم بندی كرده است :
1- كالاهای مجاز
2- كالاهای مشروط
3- كاللاهای ممنوع الورود

- كالاهای مجاز
عبارت از كالایی است كه ورود آنها نیاز به انجام شرط نباسد . به عبارت دیگر به كالایی اطلاق می گردد كه ممكن است بدون قید و شرظ گمرك نسبت به ترخیص آن اقدام نمود . شورای همكاری گمرك كالای مجاز را كالای بدون قید و شرط گمركی می داند .


2- كالاهای مشروط
این كالا به كالایی گفته می شود كه ورود آنها نیاز به انجام شرط است و ورود ان مشروط می باشد ، كه در ستون جدول مقررات صادرات و واردات سالانه یا در مندرجات ذیل یادداشت های فصل تعرفه پیش بینی می گردد .

3- كالاهای ممنوع الورود
كالاهایی است كه در ورود آنها به موجب قوانین خاص و تصویب مجلس شورای اسلامی و یا در چارچوب قانون رع مقدس اسلام منع گردیده باشد . بنابراین هر كالایی كه ورودش لطمه ای به مصالح عمومی وارد می سازد یا مخرب فرهنگ و اخلاق و در تضاد با سلامت جامعه و یا مسائل ملی و بالاخره مغایر مذهب رسمی باشد ممنوع خواهد شد .

واردات در بازارچه های مرزی

واردات در بازارچه های مرزی به صورت قطعی است و مشمول تشریفات قطعی گمرك می گردد و حقوق گمركی و سود بازرگانی و عوارض نیز در صورت تعلق قابل وصول است . ورود و ترخیص كالا در بازارچه مرزی صرفا با ارائه سایر مدارك از قبیل پروفرما و بارنامه حمل نمی باشد .كلیه كالاهای مجاز در بازارچه های مرزی قابل داد و ستد می باشند و ورود هر نوع كالا از طریق بازارچه های مرزی موكول به صدور كالا بوده و در هر سال ارزش كالاهای قابل ورود هر بازارچه تا سقف تعیین شده توسط وزارت بازرگانی امكان پذیر است وكلیه اشخاص حقیقی ساكندر مناطق مرزی و اشخاص حقوقی كه در مناطق مرزی فعالیت می نمایند مجاز به فعالیت در بازارچه های مرزی هستند . فهرست كالاهای قابل داد و ستد در بازارچه ومیزان ارزش آن را وزارت بازرگانی با توجه به نیازمندی های استان های مری و تفاهم به عمل آمده با كشورهای مقابل ومقررات صادرات و واردات كشور تهیه و اعلام می نماید .

وارد كننده های بازارچه های مرزی اشخاصی حقیقی می باشند كه نسبت به ورود كالاهای مصرفی در نقاط مرزی كشور اقدام می نماید ، كه در بسیاری از موارد مقررات تجارت كشور خود و كشور مقابل هیچ گونه اطلاعاتی ندارند . لذا لازم است كه مسئولین وارد كنندگان را نسبت به مقررات قانون تجارت كشور و قوانین و مقررات كورهای همجوار بازارچه های مرزی مطلبع نمایند و آنها را در جهت صحیح و قانونی هدایت نمایند .

جهت واردات كالا داشتن كارت بازرگانی الزامی است ، ولی شركت های تعاونی مرزنشینان ، ملوانان ایرانی اغل در شناورهایی كه بین سواحل ایران و سایر كشورها در تردد هستند وپیله وران برای ورود كالاهای قابل ورود مورد نیاز استان خود و استان های همجوار در صورت داشتن كارنامه شغل از وزارت كار و امور اجتماعی معاف هستند .
واردات قطعی بازارچه ها برای مصرف نقاط مرزی یا فروش در بازارچه سفارش شده و به كور از طریق بازارچه ها وارد می گردد و با انجام تشریفات قطعی گمركی قابل ترخیص است . همانطوری كه می دانیم واردات در بازارچه های مرزی موكول به صدور كالا بوده و در مقابل صادرات كالا قابل انجام است وصادر كنندگان مجاز خواهند بود در مقابل صادرات ، كالای خود در بازارچه های مرزی كالاهای قابل ورود را كه از طرف وزارت بازرگانی جهت واردات در بازارچه ها فهرست گردیده است اقدام به ورود نمایند . البته صادر كنندگان و غرفه داران قادرند از محل صادرات سایر غرفه داران اقدام به ورود كالاهای اعلام شده بنمایند .

چنانچه صادر كنندگان بازارچه های مشترك مرزی بخواهند از بازارچه دیگری اقدام به ورود كالا بنمایند ع لازم است كه ابتدا اظهارنامه گمركی را به گمرك بازارچه ای كه صادرات را انجام داده تسلیم و پس از تشریفات ، تطبیق اسناد و كالا از نظر منظور نمودن سقف ارزش صادرات انجام شده بررسی و اقلام قابل ورود از طریق بازارچه های استان مربوطه اظهارنامه را جهت انجام سایر تشریفات گمركی و صدور پروانه ترخیص قطعی طی نامه ای به گمرك مرز ورود كالا حسب مورد اعلام نماید ، و گمرك ترخیص كننده كالا پس از وصول اظهارنامه نسبت به انجام تشریفات ترخیص كالا با رعایت مقررات اقدام و در پایان مراتب را از نظر ارزش كالای ترخیص شده جهت تفریق از تعهدات صادراتی مهلت منقضی نشده غرفه دار مربوطه به گمرك بازارچهذیربط اعلام دارند .
بدیهی است كه رعایت مفاد ماده 22 اصلاح آئین نامه اجرایی قانون صادرات و واردات و بندهای چندگانه و تبصره های 1-2-3 آن الزامی بوده و رعایت سقف صادرات و واردات سالانه آنها و انطباق صادرات و واردات از نظر ارزشی الزامی است البته ورود و ترخیص كالا صرفا به نام غرفه دار بازارچه كه دارای كارت غرفه داری از فرمانداری محل می باشد امكان پذیر است .
آنچه مهم است این است كه واردات قبل از صادرات از طریق بازارچه های مرزی امكان پذیر و مجاز نمی باشند و مهلت تسویه تعهدات صادراتی در بازارچه های مرز 8 ماه پس از تاریخ صدور كالا می باشد و تا مدت 6 ماه نیز با اخذ و واریز جریمه قابل تمدید است و چنانچه در فاصله مذكور تعهدات صادراتی تسویه نگردد ع گمرك مراتب را پیگیری می نماید و با توجه به اینكه سایر مقررات مربوطه در صفحات گذشته بیان شده است از بیان مجدد آن موارد خودداری می گردد .

تشریفات ترخیص

برای ترخیص كالا از بازارچه مرزی اشخاص حقیقی یا حقوقی مراحل ذیل را پشت سر می گذارند ، كه ممكن است مراحل گردش كاری در بعضی از بازارچه ها نسبت به یكدیگر فرق كند . هر گاه مدیریت بازارچه مشترك مرزی مجوز ترخیص را صادر نماید گمرك می تواند نسبت به ترخیص كالای وارد كننده اقدام نماید و صاحب كالا می تواند شخصا و یا از طریق وكیل یا نماینده قانونی خود اقدام به ترخیص كالای خویش نماید .

1- تنظیم اظهارنامه
2- احراز هویت
3- پرداخت حقوق و عوارض گمركی و هزینه های گمركی به بانك
4- ارائه فیش واریزی به دفتر ژورنال گمرك
5- دایره صدور پروانه جهت صدور پروانه سبز گمركی
6- دفتر كوتاژ جهت ثبت اظهارنامه
7- تعیین ارزیاب / ارزیابی كالا در انبار (در صورت نیاز ارسال نمونه به آزمایشگاه)
8- ارزش
9- ارزیاب ، كارشناس و مسئول سرویس ارزیابی جهت امضاء و مهر
10- دفتر كل انبار
11- درب خروج و خارج نمودن كالا از گمرك

نمودار گردش كار در بعضی از بازارچه های مرزی به صورت ذیل است كه ممكن است از یك بازارچه به بازارچه دیگر از جهت تشریفات گمركی دارای تفاوت های جزیی باد كه دارای اهمیت چندانی نیست .

آنچه كه حائز اهمیت است این است كه جهت ترخیص كالا قوانین و مقررات رعایت گردد و واردكنندگان بتوانند در سریع ترین زمان ممكن اقدام به ترخیص كالا از بازارچه مرزی نمایند .
1- تحویل مانیفست
2- بازدید اجمالی
3- تخلیه در انبار
4- صدور قبض انبار
5- اگر خارج از مانیفست بود كالا ضبط می گردد
6- اگر خارج از سهمیه بود مرجوع می گردد
7- تنظیم اظهارنامه
8- كنترل اظهارنامه
9- پرداخت عوارض
10- دفتر كوتاژ
11- ارزیابی
12- خارج كردن از دفتر انبار
13- صدور پروانه
14- تحویل جنس مطابق پروانه به صاحب كالا

سلام
ممنون از تاپیک خوبتون.
این چیزهایی کگه شما نوشتین مراحل اداری و امور قانونی هست. می شه یک کم هم در مورد پیچ و خم های کار و به قول معروف فوتهای کوزه گری توضیح بدین؟
من می خوام در کار واردات قطعات کامپیوتر در حجم کم وارد بشم ( چون تازه کار هستم ) و تو این فروم چند جا دیدم که برای ما تازه کارها پیشنهاد بازارچه مرزی شده. به نظر تون من از کجا شروع کنم؟ برم یکی رو از نزدیک ببینم ( مثلا کردستان ) یا راه دیگه ای هست. در ضمن بگم که من یک نفر هم چین دارم. اینه که نمی دونم کدام بهتره؟

ممنئن از راهنماییهای خوبتون