تورم را به گردن بنگاه های تولیدی نیاندازید

نایب رییس اتاق بازرگانی ایران که اعتقاد دارد «آزادسازی قیمت ها اجتناب ناپذیر است» با ابراز هشدار نسبت به تشدید آهنگ تورم در آینده، علل آن را نوسانات نرخ ارز و افزایش نقدینگی در کشور ذکر و عنوان کرد: این را نباید به گردن بنگاه های تولیدی انداخت.

پدرام سلطانی درباره افزایش نرخ سود بانکی این موضوع را انتخاب بین بد و بدتر دانست و با وجود اشاره به پیامدهای این اقدام متذکر شد: افزایش نیافتن نرخ سود بانکی آن هم در شرایطی که بانک مرکزی در حفظ ارزش پول ملی ابزار کافی در اختیار ندارد، انتخاب بدتر است.
او درباره افزایش نرخ سود سپرده های بانکی اظهار کرد: هرچند افزایش نرخ سود سپرده های بانکی می تواند باعث تجهیز منابع بانک ها شود، اما در این صورت بانک ها نمی توانند با نرخ های فعلی به فعالان اقتصادی تسهیلات بدهند و مجبور به بالا بردن نرخ بهره تسهیلات خود می شوند که این امر کاهش نرخ رشد اقتصادی و افزایش نرخ های بیکاری و تورم را موجب می شود.
وی اضافه کرد: در شرایط فعلی البته انتخاب ما بین بد و بدتر است و اگرچه افزایش نرخ سود سپرده ها انتخاب بد است اما افزایش نیافتن آن هم در شرایطی که بانک مرکزی در حفظ ارزش پول ملی ابزار کافی در اختیار ندارد، انتخاب بدتر است.

*حرکت ها برخلاف مسیر هدفمندسازی است

وی در ادامه درباره فاز دوم هدفمندسازی یارانه ها عنوان کرد: با وضعیت فعلی دلار، دولت باید به این موضوع توجه کند که در جریان یک سال آینده که اصطلاحا فاز دوم هدفمندسازی اجرا خواهد شد، وضعیت ارزش پول ملی چه خواهد شد.
سلطانی ادامه داد: زمانی که دولت اجرای فاز اول طرح هدفمندسازی یارانه ها را آغاز کرد، نرخ دلار حدود 1050 تومان بود و در آن زمان وقتی بنزین 700 تومان شد، تقریبا 70 سنت ارزش داشت اما امروز که نرخ دلار 1800 تومان است، همان بنزین 700 تومانی 40 سنت ارزش دارد، بنابراین ما با این جریان کاهش مداوم ارزش پول ملی، درواقع برخلاف مسیر قانون هدفمندسازی یارانه ها حرکت می کنیم.
این فعال بخش خصوصی تصریح کرد: وقتی قیمت بنزین بالا برود اما ارزش پول ما سریع تر کاهش یابد، گویی ما این اقدام را اصلا انجام نداده ایم. با توجه به اینکه تا چهار سال دیگر باید به قیمت های فوب خلیج فارس برسیم و قیمت فوب خلیج فارس هم بر مبنای نرخ ارز است، بنابراین اگر سال گذشته قصد داشتیم به یک دلار معادل هزار تومان برسیم، امروز باید به 1800 تومان برسیم و این امکان وجود دارد که در پایان فاز دوم این تغییرات به گونه ای باشد که ما باید به دلار معادل دو هزار تومان یا بسیار بیشتر برسیم.

* تامل در فاز دوم هدفمندسازی یارانه ها

نایب رییس اتاق بازرگانی ایران اظهار کرد: تا زمانی که این بحران های جدید به اقتصاد ما وارد شده است، باید در اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها تامل کنیم.
او با تاکید بر این که « فاز دوم قانون هدفمندسازی برای بخش تولید اجرایی نشود»، افزود: با توجه به قیمت حامل های انرژی که بر روی تولید اثر مستقیم دارد، در این شرایط که تورم آهنگ سریع تری به خود می گیرد، باید درخصوص تغییر قیمت محتاطانه عمل شود.

* آزادسازی قیمت ها اجتناب ناپذیر است

اما وی در مورد آزادسازی قیمت ها اعتقاد دارد که چون هزینه ای به بنگاه ها تحمیل شده و جلوی تطبیق قیمت بنگاه ها با هزینه های جدید را نمی توان گرفت، بنابراین این اتفاق اجتناب ناپذیر است.
سلطانی در همین مورد توضیح داد: از آنجایی که این تورم از نوع تورم هزینه است و قیمت نهاده های تولید افزایش پیدا کرده، اثر آن باید در قیمت تمام شده لحاظ شود، وگرنه بنگاه ها ضرر می کنند.
به زعم او، به غیر از دو سه ماهه آغازین اجرای فاز اول هدفمندسازی یارانه ها، کنترل قیمت کار نادرستی بوده است. نایب رییس اتاق بازرگانی ایران یادآور شد: در دو سه ماه اول اجرای فاز اول هدفمندسازی یارانه ها، دولت برای کنترل تورم انتظاری، این کار را انجام داد و قابل قبول هم بود؛ اما پس از آن، دیگر نباید جلوگیری از آزادسازی قیمت ها را ادامه می داد و ادامه این سیاست موجب تعمیق رکود در اقتصاد کشور شد. در چنین شرایطی بنگاه ها برای تولید توجیه اقتصادی نداشتند و تولید را کم می کردند و با کاهش تولید، میزان پرسنل نیز باید کم می شد و این چرخه معیوب مجددا تکرار شده و موجب تشدید رکود در اقتصاد کشور شد.

* هشدار نسبت به افزایش تورم

به اعتقاد وی، اتفاق دیگری که در اقتصاد کشور در حال رخ دادن است و امکان دارد آهنگ تورم را تسریع و تشدید کند، «نوسانات نرخ ارز» است که آن را نباید به گردن بنگاه های تولیدی انداخت! وی تصریح کرد: این مقوله در کنار افزایش نقدینگی در کشور باعث تورم می شود.
نایب رییس اتاق بازرگانی ایران در ادامه پیش بینی کرد که امسال افزایش حجم نقدینگی بسیار بالا خواهد بود، چرا که رشد بودجه کل کشور در سال 90 که در بخش جاری حدود 60 درصد افزایش یافت، باعث تبدیل جریان دلارهای نفتی و چاپ اسکناس بدون پشتوانه در بانک مرکزی شده است که مجددا به تورم دامن خواهد زد.

* نقد طرح پیش فروش سکه

وی در پاسخ به سوال دیگری در مورد طرح پیش فروش سکه برای جمع آوری نقدینگی نیز بیان کرد: پیش فروش سکه اگر به قیمت توجیه پذیر انجام شود، می تواند موثر باشد اما اتفاقی که افتاده این است که صاحبان سرمایه اعم از خرد و کلان تا پیش از این اتفاقات، پول خود را به سمت بانک ها سوق داده بودند، اما زمانی که فعل و انفعالاتی در اقتصاد ایران و جهان رخ داد که نرخ طلا و ارز به شدت افزایش یافت، همین اشخاص شروع به خارج کردن پول از بانک ها کردند و حالا این سرمایه ها به سمت سوداگری سوق پیدا کرده است.
سلطانی ادامه داد: حال اگر در پیش فروش سکه بتوان این جاذبه را به وجود آورد که سرمایه گذاران احساس کنند میزان سود آن ها از سپرده بانکی و خرید دلار و سکه آزاد بیشتر است، به آن سمت سوق پیدا می کنند اما اگر این اتفاق نیافتد و فرد سرمایه گذار خیلی توجیه اقتصادی برای انجام این کار متصور نشود، بار دیگر این سرمایه ها به سمت دلار و طلا می رود.

* پیش فروش نفت رقیبی برای تولید است

او طرح پیش فروش نفت را هم مشابه بحث قبلی دانست و افزود: در این طرح هم وضعیت همین گونه است. آن سود مدنظر سودی است که در شرایط ارزش پول ملی ما ثابت باشد و برای سرمایه گذارها توجیه اقتصادی ندارد که به آن سمت بروند، اما اکنون با افزایش قیمت دلار، سرمایه گذار برای کسب سود بیشتر این کار را انجام می دهد. وی در پایان در این مورد گفت: اما کسانی این کار را انجام می دهند که پول های آن ها در بانک است نه کسانی که اکنون دلار می خرند. بنابراین قراردادهای نفتی رقیبی برای سپرده گذاری در بانک ها و در نتیجه برای تولید محسوب می شود، چرا که وقتی سپرده گذاری از بانک خارج شود دیگر بانک منابع کافی برای اعطای تسهیلات به بخش تولید ندارد.