چرا راه اندازی مرکز مبادلات ارزی هم سبب کاهش قیمت دلار نشد؟

چرا راه اندازی مرکز مبادلات ارزی هم سبب کاهش قیمت دلار نشد؟ [Only Registered and Activated Users Can See Links. Click Here To Register...] [Only Registered and Activated Users Can See Links. Click Here To Register...]

اقتصاد کلان - احمد میرمطهری

در ادامه برنامه*های متنوع بانک مرکزی به*منظور ثبات بخشی به بازار ارز، هفته گذشته اتاق مبادلات ارزی راه*اندازی شد بلکه راهکاری باشد برای کندتر شدن روند افزایشی قیمت*ها در این بازار.
اما در کمال تعجب نرخ تعیین شده در این مرکز روزبه*روز به تبعیت از نرخ بازار آزاد افزایش یافت و در نتیجه این بازار آزاد است که مرتبا با افزایش نرخ درصدد تحمیل خود به مرکز مبادلات ارزی به*عنوان یک مرکز رسمی خرید و فروش ارز بوده که این در واقع یک نقض غرض است؛ حال آنکه اگر ارز با نرخی کمتر از اتاق ارزی در اختیار صرافان قرار می*گرفت، احتمال کنترل بازار آزاد وجود داشت و با پایین آوردن نرخ در اتاق ارزی، قیمت*های بازار آزاد هم کاهش می*یافت.
با تداوم روند فعلی شاهد رکوردزنی*های مجدد نرخ ارز در بازار آزاد خواهیم بود که پایین آوردن آن روزبه*روز دشوارتر می*شود. از طرف دیگر از آنجا که ساختار اقتصاد کشور بر مبنای واردات است، افزایش نرخ ارز موجب تورمی می*شود که تحمل آن بسیار مشکل خواهد بود.
شاید برخی احتمال دهند که زمان این مسئله را حل خواهد کرد و در روزها یا هفته*های آینده شاهد روند نزولی نرخ ارز در بازار آزاد خواهیم بود اما اصلا اینگونه نیست. در حال حاضر مسیر به*طور معکوس پیموده می*شود و تا در ابتدای راه به سر می*بریم باید در رویه فعلی تغییر ایجاد شود و به*نظر می*رسد که اصولی*ترین تغییر، وابسته کردن نرخ بازار به نرخ اتاق مبادلات ارزی است. این اتاق باید به سمت تأمین نیاز واردکنندگان برود و همچنین امکانی برای صادرکنندگان به*منظور فروش دلار فراهم کند.
اساسا هر طرحی که توسط هر دولتی اجرا می*شود باید مورد ارزیابی دقیق قرار گیرد و آثار آن بر متغیرهای کلان اقتصادی مانند اشتغال، رشد اقتصادی و فاصله طبقات درآمدی به دقت استخراج شود. در این شرایط اجرای طرح*ها می*تواند اقشار مختلف جامعه را منتفع کند. حال آنکه با اجرای طرحی با عنوان مرکز مبادلات ارزی به شیوه کنونی تمام امکانات به سمت عده*ای که توانایی خرید دلار با قیمت*های بالاتر را دارند هدایت می*شود.
در حال حاضر چاره*ای نیست جز اینکه مسئولان نسبت به افزایش این نرخ بیش از پیش حساسیت نشان داده و ارز بازار آزاد را با نرخی حدود دو تا سه درصد کمتر از نرخ تعیین شده در اتاق ارزی تحویل دهند. ضمانت کاهش نرخ با این شیوه هم این است که رقم مذکور در اتاق ارزی باید به*تدریج کاهش یابد و این کاهش آنقدر با ظرافت ادامه داشته باشد که ارز بازار آزاد هم به ارقام پایین*تر هدایت شود. البته در این میان مدیران اقتصادی نباید به همین کاهش اکتفا کنند؛
حرکت*های دیگری باید در وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت کشاورزی و سیستم بانکی صورت بگیرد و از طریق سیاست*های خاصی به فعالیت*های اقتصادی کمک شود. به*عبارت دیگر مجموعه*ای از اقدامات باید صورت بگیرد تا با کاهش تدریجی نرخ در اتاق ارزی علامت*هایی به بازار آزاد داده شود که نرخ*ها افزایش نیابد.
در اقتصاد فرمول محاسبه ارزش دلار در هر کشوری با توجه به پارامترهای اقتصادی همان کشور وجود دارد. به همین علت است که نرخ سایه ارز در محاسبات اعمال شده و اجرای یک پروژه با توجه به همان نرخ سایه صورت می*گیرد تا بازده واقعی مشخص شود.
بنابراین کاهش نرخ ارز در اتاق مبادلات ارزی هم یک کار نشدنی و ناشناخته نیست. البته این روش یک راه فوق العاده خوب نیست.

*دبیر کل اسبق بورس