تولید کاغذ روزنامه، چاپ و تحریر در انتظار ارز مرجع
این روزها کاغذ برای ناشران به کالای نایاب تبدیل شده، کالایی که مشکلات موجب شده تا تولید آن كاهش يابد عدم تخصیص ارز با نرخ مرجع به مواد اولیه مورد نیاز در این بخش، افزایش قیمت مواد اولیه، تغییر در مناسبات تجاری، اجراي قانون هدفمندي يارانه ها، کمبود چوب و آخال مورد نیاز برای تولید و... از جمله دلایلی است که هشدار دبیر سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوای ایران نسبت به كاهش تولید کاغذ روزنامه در کشور را به همراه داشت.
مشکلات به وجود آمده در این بخش به کارگروه حمایت از تولید نیز رسید به اعضای این کارگروه چهار راهکار تعجیل در تخصیص یارانه مطبوعات از سوی وزارت ارشاد، برطرف کردن مشکلات برای افزایش تولید، بازرسی جدی بر انبارهای کاغذ و برخورد با احتکار آنکه باید توسط سازمان حمایت صورت پذیرد و نظارت مستمر بر قیمت کاغذ و تصمیم گیری سریع برای تامین کاغذ با ارز مرجع در کارگروه تنظیم بازار در دستور کار قرار دادند که با گذشت دو ماه از تشکیل کارگروه حمایت از تولید و راهکارهای مذکور راه به جایی نبرد و مشکلات این بخش همچنان به قوت خود باقی است.
براساس آمار اعلام شده در حال حاضر نیاز کشور به کاغذ روزنامه و چاپ تحریر در حدود 114 هزار تن است که با توجه به تعطیلی یکی از دو کارخانه فعال در این بخش تنها 28 هزار تن کاغذ مورد نیاز در بخش روزنامه و به همین میزان در بخش تحریر در کشور تولید و مابقی نیاز کشور نیز از طریق واردات تامین می شود و اجرای روش تثبیت قیمت موجب شده تنها تولید کننده فعال در کشور رغبتی به ادامه تولید در این بخش نداشته باشد و کاهش تولید را در دستور کار قرار دهد.
80 درصد مواد اولیه وارداتی است
سید طاهر شبیری دبیر سندیکای تولید کاغذ و مقوای ایران روز گذشته در یک نشست خبری گفت: در صورت ادامه فشار براي تثبیت قیمت و عدم تخصیص ارز مرجع به صنعت، تولید کاغذ روزنامه در کشور متوقف خواهد شد.
شبیری با اشاره به واردات 80 درصد مواد اولیه مورد نیاز برای تولید کاغذ روزنامه، تاکید کرد: تغییر نرخ ارز تاثیر زیادی در قیمت تمام شده این نوع کاغذ داشته، اما سازمان حمایت با درخواست ما برای تعدیل قیمت ها موافقت نکرده است.وی با انتقاد از واردات کاغذ بی کیفیت به بازار گفت: سخت گیری گمرک در مورد ترخیص مواد اولیه صنعت کاغذ نیز مشکلاتی را برای تولید کنندگان ایجاد کرده است. در این راستا پیشنهادی به وزارت صنعت ارائه شده تا بر اساس آن بخشي از مواد اولیه صنعت کاغذ از شمول استاندارد اجباری خارج شود، زیرا کالای نهایی ما مشمول استاندارد اجباری است، اما هنوز پاسخی به این موضوع داده نشده است.
دبیر سندیکای تولید کنندگان کاغذ و مقوا در ادامه به تغییر روش افزایش قیمت اشاره کرد و افزود: سال گذشته سازمان حمایت با دو مرحله افزایش 5 و 10 درصدی کاغذ موافقت کرد، اما در سال جاری این سازمان روش دیگری را برای قیمت*گذاری پیشنهاد داده که براساس آن هر بنگاه تولیدی باید مدارک خود را به سازمان حمایت استان ها ارائه کند و پس از بررسی در شورای مرکزی سازمان مجوز افزایش قیمت تا 10 درصد صادر خواهد شد که این پروسه زمان بر خواهد بود.
نمی توان تثبيت قیمت را اعمال کرد
دبیر سندیکای تولید کنندگان کاغذ و مقوا در خصوص مشکلات این بخش اظهار کرد: علاوه بر این، محدودیت های بین المللی و مشکلاتی در ارتباطات بانکی نیز باعث ایجاد موانعی در تامین مواد اولیه و قطعات یدکی صنعت کاغذ و مقوا شده است که جدیدترین آنها تفاوت نرخ ارز است.
به گفته دبیر سندیکای کاغذ و مقوا، نرخ ارز در ابتدای سال جاری برای صنعت کاغذ 1226 تومان بود که در حال حاضر افزایش یافته و این مساله باعث تغییر پارامترهای تولید شده است؛ اما در مقابل، دولت انتظار تثبیت قیمت ها را از صنعت کاغذ و مقوا دارد.
وی تاکید کرد: زمانی که پارامترهای تولید با نوسان همراه است، نمی توان تثبیت قیمت ها را اعمال کرد.
حمایت نشدیم
وی همچنین با اشاره بر تاکید به حمایت از این صنعت از سوی مقامات ارشد کشور گفت: انتظار است که وزارت صنعت و ارشاد و دستگاه های مرتبط حمایت مناسبی را از صنعت کاغذ داشته باشند؛ اما نه تنها این اتفاق تاکنون رخ نداده، بلکه نرخ ارز مرجع نیز برای خرید مواد اولیه و کاغذ حذف شد.
شبیری با اشاره به نقش کاغذ در بسته بندی دارو و مواد غذایی، این سوال را مطرح کرد که آیا افزایش قیمت کاغذ بر قیمت تمام شده این صنایع تاثیرگذار نیست و چرا باید تولید کاغذ از منابع خارجی از ارز مرجع برخوردار نشود؟
به گفته دبیر سندیکای تولید کاغذ و مقوای ایران تولید برخی از انواع کاغذ و مقوا در کشور سودآور است؛ اما تولید کاغذ روزنامه و تحریر زیان ده است؛ به همین دلیل باید در خصوص رفع این مشکل چاره ای اندیشيد.
دبیر سندیکای کاغذ و مقوا در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر تولیدکنندگان کاغذ و مقوا با چه میزان ضرر مواجه هستند، گفت: در شرایط فعلی تولید کاغذ روزنامه زیان آور است و در صورتی که 40 درصد افزایش قیمت در مورد این کاغذ صورت گیرد، باز هم به سوددهی نخواهیم رسید و فقط قیمت تمام شده و تولید سر به سر خواهد شد.
شبیری همچنین با اشاره به اینکه منابع حاصل از هدفمندی یارانه ها که قرار بود در اختیار این صنعت قرار گیرد به سمت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سوق داده شد، تصریح کرد: هنوز برای فعالان این صنعت مشخص نشده که این منابع چگونه قرار است به صنعت کاغذ اختصاص داده شود.
توقف تولید در برخی از کارخانه های تولیدکننده دیگر موردی بود که دبیر سندیکای کاغذ و مقوا به آن اشاره کرده و افزود: در سال 85 حمایتی که باید از این صنعت صورت می گرفت اجرایی نشد تا امکان حفظ بازار و رقابت با تولید کنندگان خارجی وجود داشته باشد؛ به همین دلیل برخی از تولید کنندگان ناچار به توقف تولید شدند و برخی دیگر کاهش تولید را در دستور کار خود قرار داده اند.
به گفته وی، حمایت از این صنعت با تاخیر همراه بود و فعالان این بخش نتوانستند از حمایت تعرفه ای در این صنعت برخوردار شوند که این امر رشد واردات کاغذ را که بعضی بی کیفیت و چند بار بازیافت شده هستند، به همراه داشت.
شبیری تصریح کرد: با توجه به تغییراتی که در عوامل تولید به وجود آمد، افزایش قیمت در تولید کاغذ اتفاق افتاد و در چنین شرایطی برداشت چوب کاهش یافت و قیمت مواد اولیه داخلی با افزایش همراه شد.
دبیر سندیکای تولید کنندگان کاغذ و مقوا توضیح داد: علاوه بر این، محدودیت های بین المللی و مشکلاتی در ارتباطات بانکی نیز باعث ایجاد موانعی در تامین مواد اولیه و قطعات یدکی صنعت کاغذ و مقوا شده است که جدیدترین آنها تفاوت نرخ ارز است.وی ادامه داد: برای افزایش قیمت کاغذ چاپ و تحریر به سازمان حمایت درخواست شده که با آن موافقت نشده است.
به گفته وی، در سال گذشته 28 هزار تن کاغذ روزنامه و به همین میزان کاغذ چاپ و تحریر در کشور تولید شد، در حالی که نیاز داخل به این کاغذها 114 هزار تن است و امکان تولید 90 هزار تن کاغذ چاپ، تحریر و روزنامه در کشور وجود دارد.
وی با اشاره به تعهد تولید 30 هزار تن کاغذ روزنامه در سال*جاری توسط صنعت داخل گفت: طی نیمه اول امسال 4 هزار تن کاغذ روزنامه در کشور تولید شده و در چنین شرایطی تعهد صنعت برای تولید کاغذ چاپ 40 هزار تن است که تاکنون 6 هزار تن تولید شده است.
افزایش واسطه گری در فروش پسماندها
به گفته وی بالا رفتن ارزش منابع طبیعی، عدم دسترسی فوری و آسان به منابع طبیعی به عنوان مواد اولیه، روش استفاده از بازیافت برای تولید کاغذ از اهمیت خاصی برخوردار است به طوری که اکنون بیشتر کشورها از بازیافت برای تولید کاغذ مورد نیاز خود استفاده کرده و توسعه در تولید را بر مبنای همین استعداد ذاتی و مواد اولیه قابل دسترس قرار داده اند.
سرمایه گذاری های کلان چند سال گذشته در تاسیس واحدهای تولیدی عظیم صورت گرفته و کشورهای منطقه مانند اردن، عربستان، امارات متحده، قطر، عمان و کشورهای فرا منطقه ای چون هند، چین، اندونزی، مالزی، تایلند و... بازیافت را پایه تولید کاغذ قرار داده اند.
شبیری با تاکید بر لزوم حمایت از صنعت بازیافت کاغذ، گفت: این صنعت زودبازده نیست و برای اقتصادی بودن یک واحد تولیدی باید سالانه 300 هزار تن تولید در هر کارخانه انجام شود.
به گفته دبیر سندیکای کاغذ و مقوا، یک کاغذ با کیفيت را می توان تا شش بار بازیافت کرد که نقش بسزایی در اشتغالزایی دارد.
وی ادامه داد: در حال حاضر مزیت انرژی ارزان قیمت از بین رفته و قیمت مواد اولیه افزایش یافته است، در حالی که از صنعت انتظار کاهش قیمت وجود دارد.
وی با اشاره به اشتغالزایی ایجاد شده در شهرداری ها در زمینه جمع آوري پسماند به منظور تولید کاغذ بازیافتی، گفت: در حال حاضر مدیریت مناسبی بر این مساله وجود ندارد و واسطه گری و سوداگری در فروش پسماندها افزایش یافته است.
شبیری تصریح کرد: از زمانی که مواد اولیه در سازمان های شهرداری جمع آوری می شود تا زمانی که در اختیار کارخانه های بازیافتی قرار می گیرد، فعالیت واسطه ای زیادی وجود دارد که باید ساماندهی شود.
شبیری با تاکید بر لزوم جداسازی و ساماندهی ایستگاه های بزرگ پسماند، گفت: افزایش بی رویه نرخ مواد اولیه مورد نیاز کارخانه های بازیافت کاغذ (آخال) مشکلات زیادی را برای تولید کنندگان ایجاد کرده است که تا به حال رعایت حال برخی افراد را کرده ایم، اما در صورت ادامه این سودجویی، مدارکی در این مورد ارائه خواهیم کرد.
افزایش چشمگیر قیمت کاغذ در بازار
به گفته برخی از ناشران فعال در کشور تا پیش از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها، قیمت كاغذ روزنامه در بازار كیلویی ١۵۰ تومان بود، اما پس از اجرای این طرح، قیمت افزايش چشمگيري يافت؛ این در حالی است كه مبلغ بسیار ناچیزی به عنوان یارانه حذف شده به روزنامه ها پرداخت می شود. با این حال حتی همان كاغذ گران را هم نمی شود به آسانی در بازار پیدا كرد. ناشران معتقدند که عوامل دیگری مثل بالا رفتن قیمت دلار و وجود جریان دلالی در این بازار را هم می شود در این افزایش شدید قیمت موثر دانست.
نایاب شدن کاغذ روزنامه کاهش تیراژ و توقف موقت برخی از روزنامه ها را به همراه داشته و نشریات نیز نتوانستند در موعد مقرر به کیوسک روزنامه بیایند. علاوه بر این، اين روزها شاهد افت کیفی نشریات نیز هستیم؛ به طوری که کاغذ گلاسه مورد استفاده در اکثر نشریات به کاغذ کاهی تبدیل شده و با ادامه این روند شاید به زودی شاهد تعطیلی شماری از نشریات باشیم.
