عضو هیات نمایندگان اتاق تهران خبر داد: سهم 550 ميليون دلاري تجهيزات صنعت نفت از تهاتر گاز با تركمنستان

ايران زماني با ثباتترين كشور منطقه خاورميانه و يكي از بهترين گزينههاي همسايهها براي خريد محصولات محسوب ميشد. گذر زمان اما بسياري از مسائل را تغيير داد. حالا تركمنستان كه در مرز تنها 200كيلومتر با ايران فاصله دارد، بخش اعظمي از نيازهاي خود را توسط تركيه تامين ميكند. از سويي بخش قابل توجهي از اين نيازها به صنعت نفت و گاز تركمنستان باز ميگردد.
به گزارش سایت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اتاق تهران به نقل از روزنامه تعادل، سازندگان داخلي صنعت نفت در سالهاي گذشته در تلاش بودهاند تا بتوانند در ازاي گازي كه تركمنستان به ايران ميفروشد، تجهيزات صنعت نفت و گاز را با اين كشور تهاتر كنند. رضا پديدار، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران و رييس انجمن سازندگان تجهيزات صنعت نفت ايران كه صبح روز يكشنبه از نمايشگاه تركمنستان به ايران بازگشته است از اتفاقهاي رخ داده در تركمنستان ميگويد.
طبق گفته پدیدار، اين نمايشگاه كه براي سازندگان صنعت نفت و گاز ايران، دومين نمايشگاه در تركمنستان محسوب ميشود، حاوي دستاوردهايي مناسب براي آنها بوده است. سازندگان تجهيزات صنعت نفت ايران اميدوارند معادل يك چهارم از 2.2ميليارد دلار ارزش گاز صادراتي تركمنستان به ايران را توسط ساختههاي خود تهاتر كنند.
پديدار در اين باره ميگويد: «در اين نمايشگاه و در راستاي مذاكرات پيشين با تركمنستان كه در سفر رييسجمهوري به اين كشور نيز مطرح شده بود به توافقنامهاي مناسب در راستاي تهاتر گاز و تجهيزات صنعت نفت و گاز دست پيدا كرديم». به گفته پديدار در اين نمايشگاه مهندس امانپور به عنوان نماينده ويژه وزارت نفت حضور داشته و وزير نفت كه به واسطه سفر كرهايها به ايران بسيار مشغول بوده، خود به تركمنستان سفر نداشته است. البته در اين نمايشگاه ساير اقلام صنعتي توليد ايران نيز به نمايش گذاشته شده تا بقيه 2.2ميليارد دلار ارزش صادرات گاز تركمنستان به ايران را پوشش دهد.
رييس انجمن سازندگان تجهيزات صنعت نفت از ديدار با مقامات پالايشگاه تركمنباشي تركمنستان ميگويد كه يكي از مشتريان احتمالي تجهيزات صنعت نفت ايراني خواهد بود. اما اتفاقي كه بيش از هر چيزي بابت خرسندي و رضايت سازندگان ايراني صنعت نفت در اين نمايشگاه بوده، ديدار با رييس «اتحاديه انجمنهاي سازنده و كارآفرين تركمنستان» بوده است. پديدار در اين باره ميگويد: «من پيش از سفر تحت دو عنوان، رييس انجمن سازندگان و نماينده اتاق بازرگاني با اين اتحاديه مكاتبه كردم و در نهايت در تركمنستان با آنها ديدار داشتيم».
طبق گفته پديدار اين ديدار ميان سازندگان ايراني و اين اتحاديه منجر به انعقاد يك «تفاهمنامه» مهم ميان آنها شده است. او درباره جزييات اين توافق ميگويد: «ما توافق كرديم كه نيازهاي صنايع نفت و گاز تركمنستان را از طريق اتحاديه انجمنهاي سازنده و كارآفرين تركمنستان دريافت كنيم. همچنين آنها قرار گذاشتند تا نياز ساير صنايع تركمنستان را نيز از همين طريق به اطلاع ما برسانند. بعد از اين ما بايد نيازهاي آنان را با توليدات خودمان تطبيق داده و استانداردهاي كمي و كيفي كالا را منطبق كنيم». اما يكي از چالشهاي اساسي كه اكنون پيش روي تجهيزات ساخت داخل صنعت نفت ايران قرار دارد، اين مساله است كه هنوز نهادي مشخص براي دادن گريد «استاندارد» به بسياري از اين تجهيزات مشخص نيست. در ماههاي گذشته اما صحبت از هماهنگيهايي سهجانبه ميان سازمان استاندارد، معاونت مهندسي و ساخت وزارت نفت و انجمن كيفيت ايران براي اعطاي «استاندارد» به تجهيزات ساخت داخل صنعت نفت به ميان آمد. مجري اين طرح نيز در نهايت بايد اداره كل استاندارد معاونت مهندسي وزارت نفت ميبود. رييس انجمن سازندگان تجهيزات صنعت نفت در پاسخ به اين سوال كه با توجه به مراودات با تركمنستان، آخرين وضعيت اعطاي اين استاندارد به كجا رسيده، اظهار ميكند: «اين مساله هنوز درحال پيگيري است».
سامانه «كالا-توليد» و «كالا-تامين» كه قرار بود اسفند ماه سال گذشته رونمايي شود هنوز بلاتكليف است. به همين واسطه گريدبندي شركتهاي سازنده تجهيزات صنعت نفت در ايران سر و سامان ندارد.
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران درباره آخرين وضعيت اين سامانه نيز چنين ميگويد: «فهرست شركتهاي اين سامانه در اسفند ماه تهيه شده و ما درخواست تمديد آن براي شش ماه ديگر را ارائه كرديم. چرا كه ليست استخراج شده توسط وزارت نفت نشاندهنده وجود 1401 شركت سازنده در كل كشور بود كه از اين تعداد 700عدد عضو انجمن محسوب ميشوند. به همين واسطه ما تلاش داشتيم تا بتوانيم ميزان و بخشي را كه انجمن تامينكننده آن خواهد بود، محاسبه كنيم. از سوي ديگر تعدادي از شركتهاي عضو انجمن به واسطه انجام مهندسي معكوس، خود داراي شاخصهاي استاندارد بودند و مانند بقيه شركتها نياز به طي اين فرآيند نداشتند».
اما تنها معضل اين سامانه ليست شركتها نبود، پيش از اين سازندگان تجهيزات صنعت نفت در گفتوگو با «تعادل» به اين مساله اشاره كرده بودند كه برخي اطلاعاتي كه توسط متوليان اين سامانه از آنها خواسته شده در دسته اطلاعات «محرمانه» محسوب شده كه آنها تمايلي به افشاي آن ندارند. اين سازندگان مطرح ميكردند كه براي مثال افشاي آخرين قيمتهاي فروخته شده، سبب ميشود كه دست آنها در معاملات بعدي بسته بماند. اين معضل به بيش از چند ماه قبل باز ميگردد اما مانند بسياري از مشكلات هنوز تكليف مشخصي ندارد و يكي از دلايل عدم پيشرفت سامانه كالا تامين و كالا توليد محسوب ميشود. رييس انجمن سازندگان تجهيزات صنعت نفت درباره آخرين وضعيت طرفين درباره حل اين مشكل اظهار ميكند: «اين مشكل هنوز حل نشده و طبق آخرين اطلاعات قرار بود متوليان سامانه در اطلاعات درخواستي تجديد نظر كنند. در اين زمينه نشستهايي نيز برگزار شد و در نهايت با استعفاي آقاي حسيني مساله مسكوت باقي مانده است».
اكنون سازندگان تجهيزات صنعت نفت اميد دارند تا بتوانند در وضعيتي كه بازار خود در ايران را با ورود خارجيها در خطر ميبينند، بازارهاي صادراتي را به عنوان گزينههاي جايگزين در نظر بگيرند. اما الزامات تبديل شدن به يك صادركننده قوي به واسطه مشكلات ساختاري هنوز نيازمند اهتمام جدي از سوي مسوولان دولتي همچنين خود سازندگان بخش خصوصي است.