صادرات ۱۵۷ میلیون دلاری صنعت سنگ
براساس تازه ترین آمار گمرک ایران، ارزش صادرات صنعت سنگ ایران در سال ۱۳۹۰ به بیش از ۱۵۷ میلیون دلار رسید. براین اساس در سال گذشته بیش از ۷۳۶ هزار تن انواع سنگ به ارزش تقریبی ۱۵۷/۶ میلیون دلار از کشور صادر شد. این میزان صادرات نسبت به سال ۱۳۸۹ از نظر وزنی و ارزشی به ترتیب ۲۱/۴ و ۲۱ درصد کاهش یافت.
سال قبل بیشترین حجم صادرات صنعت سنگ ایران مربوط به سنگ های مرمر و سنگ های تراورتن کار نشده یا ناهمواری گرفته شده به ارزش بیش از ۱۰۹ میلیون دلار بود. همچنین صادرات «سنگ مرمر، سنگ تراورتن، رخام» و «سنگ های تراشه پذیر یا سنگ های ساختمان و اشیا ساخته شده از این سنگ ها، که فقط بریده یا اره شده و دارای سطح صاف یا یکپارچه باشند (به استثنای سنگ مرمر، تراورتن، رخام و سنگ خارا)» به ترتیب بالغ بر ۱۳ و ۱۰ میلیون دلار شد.
در سال ۱۳۸۹ نیز بیشترین حجم صادرات صنعت سنگ ایران مربوط به سنگ های مرمر و سنگ های تراورتن کار نشده یا ناهمواری گرفته شده به ارزش ۱۳۹/۵ میلیون دلار بود. براساس بررسی های انجام شده ایران چهارمین تولیدکننده بزرگ سنگ در جهان محسوب می شود و کارشناسان اعتقاد دارند در صورت حمایت دولت و برنامه ریزی درست تولیدکنندگان، سهم ایران از صادرات جهانی سنگ می تواند به رقم بسیار بیشتری از وضعیت کنونی برسد.
این در حالی است که در سال ۱۳۸۹ وزارت صنایع و معادن وقت در مصوبه ای، بر صادرات سنگ های خام و فرآوری نشده تعرفه صادراتی ۷۰ درصدی وضع کرد که این اقدام به اعتراض شدید تولیدکنندگان سنگ کشور مواجه شد. وزارت صنایع و معادن وقت دلیل این اقدام خود را جلوگیری از خام فروشی و حفظ ارزش افزوده فرآوری این مواد در داخل کشور عنوان کرد.
ایران با وجود تولید ۱۲ درصد از سنگ تزئینی جهان، سهم بسیار ناچیزی در تامین سنگ فرآوری شده بازارهای جهانی دارد.
محمدمهدی رئیس زاده، عضو کمیسیون سرمایه گذاری و تامین مالی اتاق تهران، شهریور سال گذشته در اظهارات جالب توجهی گفت: از برخی دوستان حاضر در یک نمایشگاه شنیدم که وقتی وزارت صنایع و معادن سابق تصمیم به منع و جلوگیری از صادرات سنگهای قیمتی گرفت، ترک ها از سر خوشحالی در آن نمایشگاه شیرینی و باقلوا پخش کردند.
استان لرستان از جمله مهم ترین استان های کشور در صنعت سنگ محسوب می شود. با توجه به منابع غنی سنگ به خصوص سنگ های تزئینی و نما، اغلب در زمینه سرمایه گذاری در راستای فرآوری انواع سنگ های تزئینی، ساختمانی و مواد کانی غیرفلزی استانی مستعد است. بیشتر معادن استان لرستان به سنگ های نما و تزئینی اختصاص دارد؛ به طوری که با داشتن حدود یک چهارم ذخایر سنگ های تزئینی کشور حائز رتبه اول در این زمینه است.
تولیدات سنگ لرستان ۲۲ درصد تولیدات کشور و سه درصد تولید جهانی را شامل می شود. از انواع معادن این استان می توان به سنگ گچ، سنگ آهک، سنگ چینی، فروسیلیس، فلدسپات، تالک، نمک و سنگ لاشه پالون اشاره کرد.
هم اکنون لرستان بعد از اصفهان به لحاظ میزان استخراج سنگ در رتبه دوم قرار دارد و سالانه حدود سه میلیون تن انواع سنگ تزئینی و ساختمانی از معادن این استان استخراج می شود که بخشی از آن در استان، بخشی در بازارهای داخلی و حدود ۲۰۰ هزار تن آن در بازارهای کشورهای حوزه خلیج*فارس، اروپا و کشورهای آسیای جنوب شرقی مصرف می شود.
از نظر بازارهای صادراتی، چین با حدود ۱۰۰ میلیون دلار بزرگ ترین واردکننده سنگ های مرمر و سنگ های تراورتن کار نشده یا ناهمواری گرفته شده ایران در سال گذشته بود. ایتالیا نیز با حدود دو میلیون دلار رده دوم را به خود اختصاص داد. جالب اینجاست که بازارهای همسایه مانند عراق، افغانستان و ترکیه سهم چندانی در صادرات سنگ مرمر و تراورتن کار نشده ایران طی سال گذشته نداشتند که این موضوع نشان دهنده ضعف بازاریابی شرکت های داخلی در این حوزه است. در بین کشورهای همسایه ایران، آذربایجان براساس آمار گمرک بزرگ ترین بازار صادراتی صنعت سنگ کشورمان بوده است. در همین حال آمار نشان می دهد که صنعت سنگ ایران در سال ۱۳۹۰محصولات تولیدی خود را به بیش از ۶۰ کشور جهان صادر کرد.
بلاروس، مقدونیه، پاناما، چین، ژاپن، گرجستان، آذربایجان، آفریقای جنوبی، آلمان، اتریش، ارمنستان، اسپانیا، استرالیا، افغانستان، اکوادور، الجزایر، امارات، انگلستان، اندونزی، اوکراین، ایتالیا، برزیل، بلژیک، بلغارستان، بنگلادش، تاجیکستان، تایلند، تایوان، ترکمنستان، ترکیه، سوریه، کره جنوبی، جیبوتی، رومانی، سریلانکا، سنگاپور، سوئد، سوئیس، عراق، ارمنستان، عمان، عربستان، روسیه، فرانسه، فیلیپین، قبرس، قرقیزستان، قزاقستان، قطر، کانادا، کویت، لبنان، مالزی، مصر، مکزیک، مونته نگرو، نروژ، نیجریه، نیوزیلند، هلند، هنگ کنگ، هند، ونزوئلا، ویتنام و یونان از جمله بازارهای صادراتی سنگ ایران در سال ۱۳۹۰ بودند.