مصاحبه با ابوالفضل مستشرق- صادرکننده مرکبات
آقای ابوالفضل مستشرق
سمت:عضو هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان استان مازندران
نوع فعالیت:صادرکننده مرکبات
سابقه فعایت:1991-2011
صادرات را ازچه سالی و به چه کشورهایی شروع کردید؟
-از سال 1991 با صادرات مرکبات(پرتقال و نارنگی) به عشق آباد ترکمنستان شروع کرده و بعد از آن صادرات را به کشورهای دیگری به ترتیب ازبکستان،قزاقستان و روسیه گسترش دادم. اما با گذشت زمان شرایط جمهوریها و قوانین و مقررات آنها تغییر کرده و رقابت در بازار مرکبات کشورها بسیار شدید شده است.به گونه ای که صادرکننده ی ایرانی دیگر توان رقابت در بازار منطقه را ندارد.به دلایل مشکلات و موانع بسیاری ،صادرات به کشورها من جمله مرکبات به روسیه دیگر مقرون به صرفه نمی باشد.به همین دلیل صادرات مرکبات به میزان قابل توجهی کاهش یافته است،به طوریکه بنده با سابقه ی 20 سال صادرات دیگر صادر نمیکنم.
رقبای اصلی شما در بازار مرکبات روسیه چه کسانی هستند؟
مشکلات و موانع صادرات به روسیه و علت مقرون به صرفه نبودن صادرات مرکبات به این کشور چیست؟
1.نکته قابل توجه این است که در بازار روسیه بر خلاف ایران تقاضا برای نارنگی بیشتر از پرتقال است.نارنگی ایران دارای طعم بسیار خوبی است و یکی از خوش طعمترین نارنگیهای جهان به شمار می آید اما متاسفانه ماندگاری بسیار کمی دارد.در مقابل به عنوان مثال نارنگی ترکیه ماندگاری بسیار زیادی دارد اما طعم خوبی ندارد.تجار روسی معتقدند که بار باید تجاری باشد.بار تجاری دارای دو ویژگی بارز است:الف)زیبا باشد ب)ماندگاری زیادی داشته باشد. لذا علی رغم طعم خوب محصولات ما ،تقاضای تجاد روسی برای آن کم است.
2.در بسته بندی محصولات دچار ضعف هستیم.بسته بندی محصولات ما قابل مقایسه با بسته بندی لوکس و زیبای سایر کشورها نیست.به دلیل مشکلات فراوان قیمت نارنگی ایرانی بسیار بالاتد از سایر کشورهاست اگر بخواهیم بسته بندی لوکس برای آنها تهیه کنیم قیمت بسیار زیاد شده و توجیه اقتصادی ندارد.
3.محصولات ما دارای برند نیست و نام کشور ما،برند محصولاتمان است. و به این دو دلیل فوق تجار روسی محصولات ما را دارای جایگاه عالی و لوکس نمیدانند.
4.ما در ارسال محصولات دچار کمبود امکاناتیم.محصولات به طور غیر مستقیم و از طریق آذربایجان و یا ارمنستان وارد روسیه می شود.برای محل مستقیم نیاز به ماشینهای مجهز به سردکننده است که هزینه بسیار بالایی دارد.
5.میزان مازاد مرکبات در بازار داخل بسیار کاهش یافته است که می تواند دو علت داشته باشد:
الف)بعد از سرمای سال 1386 با از بین رفتن درختان مرکبات ،تولید مرکبات در داخل کاهش یافته است.
ب)با اینکه میزان تقاضای داخل افزایش یافته است لذا تولیدات داخل فقط پاسخگوی نیاز کشور است.
6.میزان تورم کشور هرساله در حال افزایش است در حالیکه قیمت دلار تقریبا ثابت است.برای صادرکنندگان ثابت بودن دلار و بالا رفتن تورم داخل بسیار سخت است(از جمله راهکارها و درخواست صادر کنندگان برای حل این مشکل این است که دولت ما به التفاوت دلار و ریال را به طور مستقیم به صادر کننده بدهد.به جای اینکه آن را صرف سهمیه ها و سوبسیدهای دیگر مثل کاهش تعرفه ها نماید)
7.انگیزه های صادرکننده های ایرانی به دلیل ضعیف بودن جایزه های صادراتی در مقایسه با کشورهای همسایه کاهش یافته است.به عنوان مثال جایزه صادراتی مرکبت ترکیه 18% کل مبلغ صادرات شخص است در حالیکه در ایران 3% است.
راهکارهی حل مشکلات صادرات مرکبات به روسیه را چه میدانید؟
1.راهکاری قبلا توضیح داده شد:(دولت ما به التفاوت دلار و ریال را به طور مستقیم به صادر کننده بدهد.به جای اینکه آن را صرف سهمیه ها و سوبسیدهای دیگر مثل کاهش تعرفه ها نماید)
2.با توجه به طعم خوب محصولات ایرانی مناطقی در شرق روسیه خواهان محصولات ما هستند اما به علت مسافت بسیار زیاد و ماندگاری کم محصولات ایرانی ،برای دسترسی به بازارهای دور دست نیاز به هواپیما داریم.لازم به ذکر است که در این مناطق با وجود قیمت بالای محصولات ایرانی تقاضا همچنان وجود دارد.
3.دولت به کمک وزارت کشاورزی در دراز مدت ژنتیک محصولات داخل را تغییر داده به گونه ای که علی رغم طعم خوب دارای ماندگاری خوبی نیز باشد.
چه پیشنهادی برای صادر کنندگان و کسانی که قصد صادرات به روسیه دارند، دارید؟
روسیه به علت پهناور بودن و اقلیم بسیار سرد یک سفره ی پهناوری برای صادرات مواد غذایی است. با توجه به چهار فصل بودن ایران و منابع زیر زمینی فراوان موجود در کشور مواد غذایی و مصالح ساختمانی بهرین گزینه برای صادرات به کشور روسیه ای که دارای اقلیم سرد و همچنین افزایش روز افزون ساخت و ساز میباشد است.
-روسیه دارای دو بخش اروپایی و آسیایی است.بخش اروپایی روسیه تقاضای بسیار زیادی برای مرکبات دارند.به این منطقه از روسیه به وفور از تمام دنیا از جمله اسپانیا ،ایتالیا،یونان،مراکش،ترکی ه و گرجستان و هند مرکبات وارد میشود.رقابت در بخش اروپایی روسیه بسیار سنگین است.و در بخش آسیایی که شامل سیبری و شرق روسیه است قوی ترین رقیب پاکستان به شمار می آید.
