اسطوره صنعت ایران مطرح کرد: ۱۵ کلید برای توسعه صنعتی

[سجاد]

و همواره یکی از فعال*ترین اعضای هیات نمایندگان تهران و بنیانگذار شرکت بوتان و اسطوره صنعت ایران است. او در سال ۱۳۰۸ در خانواده*ای صنعت*پیشه و روحانی در تهران به دنیا آمد. فرزند پسر ارشد مردی معتقد و خودساخته و کارآفرین به نام محمود خلیلی بنیانگذار صنعت برق نوین و استفاده از گاز مایع در کشور است. وی در سن پنج سالگی به کودکستان بر*سابه رفت. تحصیلات ابتدایی را در مدرسه پانزدهم بهمن آغاز کرد. در حالیکه ۹ ساله بود به همراه خانواده به تجریش نقل مکان کرد و از کلاس سوم دبستان به مدرسه شاهپور رفت و پس از پایان دوره ابتدایی و سیکل اول متوسطه، دوره دوم متوسطه را در دبیرستان ایرانشهر و کالج البرز گذراند. وی پس از اخذ دیپلم ریاضی از دبیرستان البرز در دانشگاه تهران در رشته مهندسی الکترو*مکانیک ادامه تحصیل داد و در سال ۱۳۳۲ با دریافت درجه مهندسی فارغ*التحصیل شد و دوشادوش پدر در خدمت به صنعت کشور کمر همت گماشت. محسن خلیلی عراقی عشق به میهن و ارزش نهادن به کار و تلاش و اصول اخلاقی را در خانواده آموخت. نخستین آشنایی با وسایل صنعتی مانند دوچرخه، موتور و برق را در خانه و به وسیله پدرش تجربه کرد. به کارهای فنی و درس ریاضی علاقه خاص داشت و معتقد بود که همه چیز بر پایه ریاضیات بنا می*شود. به برادران و خواهران خود و دوستان و همسایگان در مشکلات ریاضی کمک می*کرد. عشق زیادی به مادرش داشت و از وی به عنوان معلم موثری در آموزش اخلاقیات یاد می*کند. بر این اساس از دوران نوجوانی دارای گرایش*های اصیل* مذهبی بوده است و در شرایط سخت و ویژه که می*خواست از درستی تصمیم اتخاذ *شده*اش مطمئن شود متوسل به تفال با قرآن مجید می*شد و بر این باور است که پیوسته راهبری*های قرآن در این تفالات برایش کارساز بوده است. در مقابل بی*عدالتی و کمک به نیازمندان حساس بود و همین روحیه و جانبداری*ها در مدرسه مشکلاتی برای وی ایجاد می*کرد که با مداخله پدرش حل می*شد.


محور اصلی زندگی خلیلی توجه به توسعه شخصیت، ذهنیت و الگوهای رفتاری انسان**ها بوده است و بر این اساس زندگی*خصوصی، حرفه*ای، صنعتی و اجتماعی وی سراسر از عزت و آزادگی و عشق و محبت به انسان*ها بوده است. به نظر وی صنعت، تندیس عزت و استقلال یک ملت است. او انسان دارای فرهنگ صنعتی را انسانی می*داند که از مهارت*ها، شایستگی*ها، نگرش*ها، ارزش*ها و شیوه*های تفکر و الگوهای رفتاری مناسب برای فعالیت کار*آ و اثر*بخش در نظام پیچیده صنعتی برخوردار است.

به اعتقاد محسن خلیلی، صنعتگر کارآفرین باید سنگرش واحد اقتصادی*اش باشد و محل تلاش، مبارزه و چالش وی هم اجتماع خارج از خودش و به نفع بخشی که در آن فعال است، باشد. کارآفرین صنعتگر باید در مسیر حرکت سازندگی کشورش سعی کند* که فرهنگ لازم را به*وجود آورد و از طریق اشاعه آن فرهنگ و انباشت سرمایه اجتماعی، جامعه را همراه کند و همین کار را نیز بسیار صمیمانه با نهادهایی چون دولت و مجلس انجام دهد. در این راســـتا وی می*گوید؛ «من یکی از افراد کارآفرینی در شصت سال گذشته*ام. هیچ کارآفرین را نمی*شناسم که برای بقای بخش خصوصی به* امید توسعه صنعتی و رفاه اجتماعی و سعادت ملت ایران به*اندازه من زجر کشیده، تلاش کرده و صبر و تحمل نموده و از پای ننشسته باشد.»

شروع فعالیت صنعتی از سن ۱۲سالگی
محسن خلیلی عراقی در گفت*وگو با «گسترش*صنعت» درخصوص اندیشه ورود به صنعت گفت: ذوق و علاقه*مندی به صنعت و مهندسی از نوجوانی در من وجود داشت، به*طوری*که در دوازده سالگی در باغ وسیعی که در خیابان دربند خیابان خلیلی داشتیم، یک کارگاه صنعتی تدارک دیدم و تمامی ابزارآلات آن را به*صورت دستی تهیه کرده و در حد توان خود محصولات مختلف فلزی می*ساختم. این کارآفرین صنعتی با اشاره به اینکه پدرم از یک خانواده روحانی کم درآمد بود، اما ترک معلمی و ورود به صنعت در ارتقای سطح زندگی*مان تاثیر بسزایی داشت، افزود: این پدیده از همان ابتدا این اعتقاد را در من ایجاد کرد که صنعتی شدن موجب افزایش درآمد و رفاه جامعه می*شود و با این تفکر بود که وارد دانشکده فنی دانشگاه تهران شدم. به گفته وی، وقتی وارد دانشگاه شدم، دانشجویان عضو حزب توده به شدت مشغول فعالیت بودند و چون نمی*توانستم در مقابل فعالیت افرادی کـه بـه راه و روش*شان اعتراض داشتم ساکت بمانم، با توجه به زمینه ذهنی خود به گروه دانشجویان مسلمان پیوسته و همانند بسیاری از دانشجویان برای توسعه کشور با جنبش آزادیخواهی و ملی شدن صنعت نفت که* امید*های فراوانی در دلم برانگیخته بود، همراه شدم.


خلیلی در پاسخ به این سوال که چه شد وارد عرصه صنعت شدید، اظهار کرد: با توجه به ذوق و علاقه*مندی به صنعت و مهندسی از نوجوانی و نیز با عنایت به تعلیمات یک پدر صنعتگر و آموخته*های دوران تحصیل، همچنین افتخارات دوران ملی شدن صنعت نفت و تجارب آن، تصمیم گرفتم به مسیر صنعتی کردن کشور بپیوند*م و به *راهی قدم* گذارم که حاصل آن خدمت به غنای مادی و تعالی دانش و رفتار هم*میهنان نیازمند را در بر داشته باشد.وی افزود: وقتی که در سال ۱۳۳۲ به خدمت صنعت درآمدم، سهم صنعت در تولید ناخالص ملی حدود ۰/۸ درصد بود اما امروز که این سهم به حدود ۲۲درصد رسیده، برایم تردیدی نیست که به *راهی قدم گذاشته*ام که درست بوده است.

این فعال صنعتی در ادامه گفت: در جهت عملی کردن تصمیم خود بعد از فارغ*التحصیلی از دانشکده* فنی دانشگاه تهران با پیشنهاد بسیار دشوار پدرم مبنی بر استفاده از گاز* مایعی که در پالایشگاه*های نفت می*سوخت، روبه*رو شدم و بلافاصله بعد از پایان تحصیلات خود به همراه پدر با سفر مطالعاتی – تحقیقاتی به اروپا و آمریکا چگونگی اسـتفاده از گاز مایع را بررسی کرده و به موازات آن با تاسیس شرکت بوتان در سال ۱۳۳۲ در خدمت صنعت و اقتصاد کشور برآمدم.

چرایی لزوم برگزیدن تشکل*گرایی برای توسعه صنعتی
محسن خلیلی را باید به*حق پرچمدار جنبش تشکل*گرایی در تاریخ معاصر ایران دانست. مروری بر تاریخچه فعالیت*های اجتماعی بیش از پنج دهه وی در اشاعه فرهنگ صنعتی و ایجاد و توسعه تشکل*های صنعتی و توانمند ساختن بخش**خصوصی و تلاش بی*وقفه جهت اشاعه این باور و یقین در ارکان حکومتی و غیرحکومتی مبین آن است که وی اعتقاد عمیق دارد که بدون کوشش برای ایجاد بستر فکری و فرهنگی و تنها با وارد کردن و نصب ماشین*آلات و کارخانه*ها، صنعتی شدن جامعه ممکن به نظر نمی*رسد.وی در این خصوص به چرایی لزوم برگزیدن تشکل*گرایی برای توسعه صنعتی پرداخت و گفت: به دنبال اشاعه فرهنگ صنعتی بودم و ابزار مناسب این کار را یارگیری از صنعتگران کشور می*دانستم. بر این باور بوده*ام که با استفاده از خرد جمعی در حل مشکلات اقتصادی و صنعتی کشور می*توان به نتیجه رسید. از آنجا که راه صنعتی شدن هموار نبود، در طول فعالیت*های صنعتی*ام تشکل*گرایی و استفاده از خرد جمعی و تعامل با دولت را برگزیدم و دریافتم که خردجمعی می*تواند تفاهم، همدلی و همکاری بخش خصوصی با دولت را تقویت کند.


خلیلی همچنین گفت: در طول بیش از پنج دهه فعالیت*های حرفه*ای، صنعتی و اجتماعی*ام، از تمامی وقت خود ۲۵درصد را صرف صنعت خصوصی کرده**ام که البته برادران تحصیلکرده و زحمتکش خلأهای احتمالی آن را پر کردند و ۷۵ درصد دیگر آن را در تشکل*گرایی برای اشاعه فرهنگ صنعتی و ایجاد یک حرکت عمومی در صنعت به*کار انداختم.این فعال و کارآفرین صنعتی به فعالیت*های خود در طول ۶۰ سال اشاره کرد و افزود: عضویت در انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران در سال*های ۱۳۲۸-۳۲، موسس سندیکای توزیع*کنندگان گاز مایع ایران در سال ۱۳۴۲ و ریاست هیات*مدیره آن از آغاز فعالیت تاکنون، عضو هیات*مدیره سندیکای لوازم خانگی از ۱۳۵۲ تاکنون، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران و تهران از زمان انقلاب اسلامی تاکنون و عضو هیات*رئیسه اتاق ایران در سمت*های خزانه*دار و نایب*رئیس در دو دوره چهارساله در دهه*های ۷۰ و ۸۰*، عضو هیات موسس انجمن مدیران صنایع در سال ۱۳۵۹ و ریاست هیات*مدیره آن از ۱۳۶۰ تاکنون، موسس و رئیس هیات*مدیره کنفدراسیون صنعت ایران از آغاز فعالیت در سال ۱۳۸۰ تاکنون، نایب*رئیس انجمن دارندگان نشان استاندارد، یکی از پایه*گذاران اتاق ایران و بلژیک و ریاست هیات*مدیره آن از بدو تاسیس تاکنون، کمک موثر در شکل*گیری انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی کشور در کسوت ریاست کمیسیون صدور خدمات فنی و مهندسی اتاق ایران در دهه۱۳۷۰، نایب*رئیس کمیسیون صنعت اتاق ایران در دهه*های ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰، ریاست کمیسیون صنعت اتاق تهران در دهه ۱۳۸۰، مسوول شورای مشاوران بخش خصوصی وزیر صنایع و معادن در سال*های ۱۳۸۱-۸۴، رئیس هیات*مدیره انجمن سازندگان تجهیزات cng و سوخت*های جایگزین از بدو تاسیس تاکنون، عضو شورای فرهنگ و صنعت وزارت صنایع در سال*های ۱۳۸۱-۸۴، عضو بخش خصوصی در شورای*عالی اجرای سیاست*های کلی اصل*۴۴ قانون اساسی، عضو بخش خصوصی در شورای*عالی رقابت، عضو هیات داوران جایزه ملی بهره*وری و تعالی سازمانی، عضو بخش خصوصی در هیات امنای سازمان تامین اجتماعی، همچنین کمک به تاسیس انجمن*های مختلف و متعدد اقتصادی، صنعتی و نیز انجمن*های فارغ*التحصیلان دانشگاهی ازجمله فعالیت*هایی است که طی ۶۰ سال فعالیت خود انجام داده*ام و در سال ۱۳۸۷ به عنوان مهندس برجسته آن سال از سوی فرهنگستان علوم انتخاب شدم.


وی تشکل*ها را عامل ایجاد و اشاعه فرهنگ مشارکتی و ایجاد ارتباط و تعامل سازنده با قوای سه*گانه مملکتی، دانشگاه*ها و مراکز تحقیقاتی، ایجاد هماهنگی در نظرات و دیدگاه*های صاحبان صنایع، کمک به رفع مشکلات و تنگناهای صنعت، تحقق اهداف آرمانی مانند عدالت اجتماعی، توسعه پایدار، حفاظت از محیط* *زیـست، حمایت از مصرف*کننده و تولید*کننده می*داند.خلیلی با اشاره به اینکه وجود این تشکل*ها نمود بارزی از مشارکت صنعتگران در تعیین سرنوشت خویش است، افزود: صنعتگران و کارآفرینان در صورتی می*توانند در راه توسعه صنعتی از نقش موثر برخوردار شوند که خرد و تجربه جمعی خود را در حل مشکلات به*کار* گیرند و سازمانی منسجم، مسوول و دلسوز داشته باشند تا یار و یاور صنعت و زمینه*ساز و هدایت*گر توسعه آن باشد. در بیان دیگر، صنعتگران به*طور منفرد قادر به بیان نظرات و تاثیرگذاری بر اهداف بخش صنعت نیستند و این امر ضرورت وجود نهادهای واسط نظیر تشکل*ها را توجیه می*کند. به*طوری*که آنان ضمن ایفای نقش پویا و فعال در انجام امور، در جهت یکپارچه نمودن تلاش*های فردی و به ثمر رساندن آنها تشکل*هایی ایجاد می*کنند تا حرکت*های جمعی را هدفمند سازند و با برنامه*ریزی و سازماندهی مناسب، تحقق اهداف صنعتی را تسهیل کنند.


وی در مسیر تحقق اهداف صنعتی و اشاعه صنعت کشور از طریق تشکل*گرایی می*گوید: در دورانی که به اتفاق یارانم افتخار خدمتگزاری در تشکل*های صنعتی را داشتم و نیز مسوولیت انجمن مدیران صنایع را عهده*دار بودم، برای بررسی و پیشنهاد قوانین مورد نیاز صنعت، تدوین استراتژی**ها و راهکارهای رفع مشکلات اقتصاد و صنعت کشور هدایت تلاش*هایی را به عهده داشتم که تحلیل قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران و متوقف نمودن آن، بررسی قانون تجارت خارجی و از دستور خارج ساختن آن، مطالعه و بررسی طرح قوانین مالیاتی، قانون اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، قوانین تاسیس وزارت صنایع سنگین و وزارت صنایع و معادن (و سپس ادغام این دو باهم)، قانون امور گمرکی، قانون بهره*وری، قانون تجدید ارزیابی دارایی*ها، قانون جلب سرمایه*های خارجی، قانون و مقررات خصوصی*سازی، قوانین بودجه، مقررات مربوط به دریافت مابه*التفاوت گشایش اعتبارات ارزی، قانون بازنشستگی پیش از موعد، اصل ۴۴ قانون** اساسی، همچنین تدوین استراتژی توسعه صنعتی و ترسـیم چشم*انداز اقتصاد و صنعت کشور در بلند*مدت، تحلیل برنامه*های پنج*ساله توسعه و قاچاق از آن جمله است.

اعتقادات و باورهای کلیدی در راه توسعه صنعتی
خلیلی که بیش از سه*چهارم عمرش را در خدمت به صنعت و فعالیت*های اجتماعی صرف کرده است، وظیفه خود می*داند که آنچه را یافته و به آنها اعتقاد دارد، در اختیار کارآفرینان و جوانان امروز و فردای این مرز و بوم قرار دهد تا آنان را برانگیزد که در خدمت توسعه، تعالی و رفاه جامعه خویش قرار گرفته و حتی بیش از آن در جست*وجوی راهی برای کم کردن دردهای جامعه بشری باشند. چنانچه اعتقادات و باورهایی که وی در مسیر دستیابی به توسعه و رفاه مردم از طریق صنعتی کردن جامعه همواره بر آن تاکید داشت مورد بررسی قرار*گیرد، مشخص خواهد شد که او چگونه توانست حیات خود را در این راه تداوم بخشد.


وی در گفت*وگو با خبر*نگار «گسترش*صنعت» به ۱۵ روش کلیدی در راه توسعه صنعتی اشاره کرد و گفت: پایبندی به ارزش*مداری و اخلاق*محوری یکی از این روش*هاست که در این راستا ارزش*مداری و اخلاق*محوری، مبانی و اصولی هستند که رفتار افراد یک مجموعه را با یکدیگر پایه*گذاری می*کند و با این روش می*توان محیطی سرشار از همکاری، اعتماد، پشتیبانی، همسویی، درستی و تحرک ساخت که کانون تعالی و پیشرفت باشد. به عقیده خلیلی، اگرچه هر یک از افراد یک مجموعه از نظر فرهنگ، استعداد و برخی باورها با یکدیگر متفاوت هستند اما ارزش**های محوری و اصول اخلاقی مشترک باعث می*شود که تفاوت*ها و تضادها به نیرویی برای پیشرفت و نیل به هدف تبدیل شود.

این فعال و کارآفرین صنعتی افزود: در چنین فضایی، همکاری، نوآوری، یادگیری و بهبود مستمر افزایش می*یابد و افراد و بنگاه*های صنعتی را قادر می*سازد که به سهم خود توان ارزش*آفرینی بالاتری داشته باشند و چرخ صنعتی شدن را با سرعت بیشتری به حرکت درآورند.خلیلی اعتقاد به عدالت اجتماعی و اقتصادی را محور دوم این باورهای کلیدی بیان کرد و گفت: توزیع فرصت*ها و امکانات در جامعه در صورتی عادلانه و منطقی است که همگان در دستیابی به آنها از شرایط برابر برخوردار باشند. این امر نه تنها تولید ثروت توسط افراد را محدود نمی*کند، بلکه با تکیه بر توانایی افراد و باز توزیع ثروت موجب افزایش همزمان ثروت و عدالت اجتماعی در جامعه می*شود و سطح رفاه افراد و گروه*های انسانی را ارتقا می**بخشد. به گفته وی، در اجرای عدالت* اقتصادی و اجتماعی دولت باید با سیاست*گذاری صحیح و تدوین مقررات لازم و بهینه، فضایی را به*وجود آورد تا صاحبان ثروت، سرمایه*گذاری*های جدید در بخش تولید را بهترین محل برای کسب سود و سرریز سرمایه خود تلقی کنند و در نهایت با پرداخت مالیات* به حق و مناسب و مشارکت در فعالیت*های عام*المنفعه مانند امور فرهنگی و اجتماعی به ایجاد شرایط مناسب*تر زندگی اقشار فقیر*تر جامعه کمک کرده و با میل و رغبت میزان بهره*برداری و بهره*وری شخصی از ثروت خود را تعدیل کنند. بها دادن به خلاقیت*ها و افکار تازه و نو محور سوم باورها و اعتقادات کلیدی خلیلی است.


وی بر این اعتقاد است که زمینه برای خلاقیت و نوآوری در کشورهای در حال توسعه بیشتر است، اما پیش نیاز آن شناسایی جامعه و نیاز*های آن توسط کارآفرینان است زیرا با این روش می*توان سیستم*هایی را خلق کرد و نیازهای بخش*های مختلف جامعه را تامین کرد و به تولید، اشتغال، درآمد و رفاه جامعه دامن زد.این فعال و کارآفرین صنعتی دلبستگی شدید به آموزش و یاد*گیری را یکی دیگر از محور*های کلیدی در راه توسعه صنعتی دانست و گفت: اشاعه فرهنگ صنعتی به عنوان زیربنای تحول جامعه نیز محور پنجم در توسعه صنعتی است که با استفاده از آن می*توان یک کشور را از یک سلسله امکانات زیربنایی در ابعاد مختلف ازجمله انسانی، فرهنگی و در بعد فیزیکی کارهای گسترده زیربنایی نظیر توسعه شبکه راه*آهن، سدها، فرودگاه*ها، بنادر، ارتباطات، مخابرات، تامین مواد اولیه، بهداشت و آموزش برخوردار کرد.


وی از محورهای دیگر توسعه صنعتی را واقف بودن به ارزش انسان*ها و ابراز عشق به آنها، در پیش گرفتن شکیبایی و صبر و داشتن شجاعت *و در عین حال انعطاف*پذیری، اعتقاد به اصول نظام اقتصاد رقابتی و مردمی کردن اقتصاد، نگاه به مسائل به صورت علمی و کارشناسی، تشخیص و ارزیابی جایگاه کار و تلاش در رویکرد به پیشرفت و توسعه، اعتقاد به کارگروهی و ایجاد هم*افزایی، مقابله با مداخلات اداری دولت در اقتصاد و مقررات دست و پاگیر، دسترسی به اطلاعات، جمع*آوری، دسته*بندی و تحلیل آنها*، پایبندی به آزادی و تعهد و پایبندی به مسوولیت اجتماعی و عمل کردن به آن بیان کرد.

شجاعت در عین انعطاف*پذیری برای دور زدن مـوانع
خلیلی افزود: افرادی که در کار تولید و صنعت هستند هرچه از نظر دانش، بینش و تخصص بالاتر باشند و از مدیریت توسعه انسانی بهره*گیرند، در کار خویش توفیق بیشتری خواهند یافت.به اعتقاد وی، یک کارآفرین باید تشخیص دهد انسان*هایی که در اختیار دارد، همان میل و آرزوهایی را دارند که او دارد و درست مانند او می**خواهند پیشرفت کنند. بر این اساس شخص کارآفرین باید این شانس را به آنها بدهد تا علایق شخصی*شان را پرورش دهند که در این صورت آنها می*توانند بهترین نتیجه را برای کسب*و*کار داشته باشند. داشتن این حس ارزشمند نسبت به انسان*ها یک احساس قلبی و صمیمی توام با عشق و مهرورزی است که کارآفرین علایق و آرزوهای کارکنانش را به عنوان انسان درک کند که این خود نیرویی در آنها برای انجام کارهای بزرگ ایجاد می*کند.

این فعال و کارآفرین صنعتی در خصوص شجاعت و در عین حال انعطاف*پذیری اظهار کرد: شجاعت در عین انعطاف*پذیری برای دور زدن مـوانع روشی بود که در طول ۶۰ سال به کار گرفته*ام. همچنین بی*باکی در تصمیم*گیری و راه ندادن دو دلی و تردید به *خود در مواردی که*امکانات و فرصت اجازه می*داد، به من کمک می*کرد که راه خود را تداوم بخشم. خلیلی اقتصاد خصوصی محور و ضرورت مشارکت مردم در آن و اعتقاد به نظام اقتصاد آزاد و رقابتی بر مبنای شناخت و احترام به شخصیت، آزادی و حقوق افراد را از مبانی اولیه نظام فکری خود دانست و افزود: گرچه با روحیه حاکم بر سال*های نخست بعد از انقلاب، هر نوع حمایت از نقش بخش خصوصی در توسعه و پیشرفت به نوعی دشمنی با آرمان*های انقلاب تلقی می*شد اما هیچگاه از اصولی که به آن پایبند بودم نگذشته*ام

وی درخصوص سپردن فعالیت*های اقتصادی و تصدی*گری امور به بخش خصوصی اظهار کرد: این روش باعث استفاده از امکانات و توانمندی*های همه کسانی می*شود که در خود توان و ظرفیت*های لازم برای**کار خلاق و نو*آورانه و متکی به خود را می**بینند. با این روش بر تعداد افراد کارآفرین افزوده می*شود و به توسعه کارآفرینی، اشتغال، تولید و رفاه در کشور منجر خواهد شد. این فعال و کارآفرین صنعتی از کار به عنوان تجلی عشق نام می*برد و می*گوید: بیکار بودن، بیگانه شدن با واقعیت*هاست. فردی که کار نمی*کند*، همـچون شیء بی*فایده و دست*وپا*گیری به دور افکنده و نابود می*شود و باید جای خود را به کارگزار لازم و مفید بدهد.

وی بر این اعتقاد است که رفاه عامه مردم فقط از راه افزایش و تراکم ثروت کشور* که در اثر کار و تلاش حاصل شده باشد،* امکانپذیر است و اگر سرمایه*ای در دسترس است باید صرف هدف*ها و برنامه*هایی شود که در آن کار و تولید جریان داشته باشد. وی درخصوص واگذاری امور به بخش خصوصی بیان کرد: با توجه به نتایج حاصل از مطالعات بانک جهانی، هرقدر دولت*ها از تصدی*گری جدا شده و کوچک*تر شدند و در مقابل، بخش خصوصی به تصدی*گری پرداخت، صنعتی شدن شتاب بیشتری گرفته و رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی و رضایت عمومی حاصل از آن در حداکثر مقدار ممکن ارتقا پیدا می*کند. بر این اساس کشورمان نیز باید در این راه گام بردارد البته در این خصوص فعالیت*هایی نیز صورت گرفته است.

احترام به آرا، عقاید و نظرهای دیگران، تشویق مشارکت و همدلی و توسعه فرهنگ کارگروهی، اعتقاد به تکثرگرایی و تنوع*طلبی دیدگاه*ها، روشنی و صراحت در بیان مقاصد و هدف*ها و انتظارات، مقابله با یاس و فردمحوری و جایگزین ساختن امید و نگاه مثبت به آینده همراه با تقویت خودباوری و اعتماد به نفس از دیگر اعتقادات محسن خلیلی در راه توسعه صنعتی است که همواره بر آن اهتمام می*ورزد و از سازمان*ها و تشکل*های تحت مدیریت خود محیطی ساخته است که یاران و همکاران وی با آرامش و اطمینان در آن به بیان نظر می*پردازند.

وی در پایان خاطرنشان کرد که این شیوه موجب شد، سازمان*ها و تشکل*های صنعتی تحت راهبری وی به داده*ها و پیشنهادهای بدیعی دست یابند و با شـناخت نقاط ابهام به اصلاح دیدگاه*ها بپردازند و از آن میان با تبادل تجربه*ها و آگاهی*ها راه*حل*های موفق را شناسایی و تکثیر کنند.

تجارت نیوز